Prawo do odliczenia VAT od zakupu biletów wstępu
Zgodnie z zasadą ogólną, podatnicy mogą odliczać VAT od nabytych towarów i usług w takim zakresie, w jakim te towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z uwzględnieniem ustawowych ograniczeń i wyłączeń (przykładowo podatnicy nie mogą odliczać VAT od zakupu usług noclegowych/gastronomicznych). Tak wynika z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Aby zatem podatnik mógł odliczyć VAT od zakupu towarów/usług, zakup ten musi mieć związek z działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT.
Przyjmuje się, że dany zakup nie ma związku z działalnością gospodarczą podatnika, gdy jest dokonywany na potrzeby osobiste pracowników, czy innych osób. W ustawie o VAT nie określono, co należy rozumieć pod tym pojęciem. Organy podatkowe wskazują, że potrzebami osobistymi - w przypadku pracownika - są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, tj. te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy. Z kolei potrzeby pracownicze to te, których spełnienie nie wynika z autonomii woli stron, ale do zaspokajania których pracodawca jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa (np. przepisów Kodeksu pracy, przepisów bhp.) itp. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 10 stycznia 2024 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.684.2023.1.MKA.
W związku z powyższym organy podatkowe zazwyczaj przyjmują, że podatnicy (pracodawcy) nie mogą odliczać VAT od wydatków na wydarzenia rozrywkowe dla pracowników, gdyż wydatki te służą celom osobistym pracowników, a nie działalności gospodarczej pracodawcy. Podobne stanowisko prezentowane jest w przypadku ww. świadczeń przekazanych osobom spoza firmy, np. klientom. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 14 czerwca 2023 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.211.2023.1.IK. Jak czytamy w tej interpretacji:
"(...) nieodpłatne przekazanie ww. świadczeń (biletów na wydarzenia kulturalne/rozrywkowe/sportowe) oraz wspólne wyjście kulturalne/rozrywkowe/sportowe, na strzelnicę, kręgle, gokarty, lot szybowcem w ramach urozmaicenia spotkań szkoleniowych pracowników i partnerów biznesowych ma na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych ww. osób, zatem nie ma związku z Państwa sprzedażą opodatkowaną. Przekazywanie, czy to partnerom biznesowym, czy też klientom, czy też pracownikom opisanych biletów lub wspólnych wyjść wynika wyłącznie z Państwa dobrej woli.
Trudno znaleźć choćby pośredni związek z Państwa opodatkowaną działalnością gospodarczą a np. lotem szybowcem, czy też grą w kręgle, czy wyjściem do kina. Na pewno przez taką rozrywkę zacieśniają się relacje międzyludzkie, jednakże w żaden sposób nie ma ona związku z działalnością opodatkowaną. (...)"
Warto też dodać, że NSA w wyroku z 6 kwietnia 2023 r., sygn. akt I FSK 239/20 uznał, że nabycie m.in. biletów wstępu do kina lub na basen dla pracowników, członków ich rodzin czy osób trzecich, w ramach zorganizowanego wyjazdu firmowego, nie jest dokonywane na potrzeby działalności gospodarczej podatnika, gdyż celem ich nabycia jest świadczenie na cele prywatne ww. osób.
W związku z powyższym podatnik przekazujący ww. osobom bilety wstępu na różne wydarzenia sportowe/kulturalne (np. na mecze, koncerty itp.), nie powinien odliczać VAT od wydatków na zakup tych biletów.
W zakresie biletów wstępu nabytych w celu ich nieodpłatnego przekazania kontrahentom należy wskazać, że gdyby ich nieodpłatne przekazanie miało na celu np. promocję firmy podatnika, miało charakter reprezentacyjny, wówczas można byłoby - w naszej opinii - uznać, że zakup biletów dla tych osób wykazuje związek z działalnością gospodarczą podatnika. W konsekwencji podatnik miałby prawo do odliczenia VAT od zakupu tych biletów na zasadach ogólnych.
Obowiązek wykazania VAT należnego
Odnosząc się do skutków nieodpłatnego przekazania pracownikom/kontrahentom biletów wstępu na wydarzenie sportowe/kulturalne należy przywołać zasady wykazywania VAT należnego z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług, określone w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu VAT podlega m.in. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Co prawda nie wynika to z literalnego brzmienia ww. przepisu, jednak organy podatkowe w praktyce uznają, że obowiązek wykazania VAT należnego z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług występuje wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z daną usługą. Jeśli zatem podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od zakupu biletów wstępu na wydarzenia sportowe/kulturalne, to nie musi on wykazywać VAT należnego z tytułu nieodpłatnego przekazania tych biletów pracownikom czy kontrahentom. Tak też wynika z ww. wyroku NSA z 6 kwietnia 2023 r.
Obowiązek wykazania VAT należnego nie wystąpiłby także w sytuacji, gdyby ww. bilety zostały przekazane kontrahentom w ramach różnego rodzaju działań promocyjnych/reprezentacyjnych, a podatnikowi przysługiwałoby prawo do odliczenia VAT od zakupu tych biletów. W takim bowiem przypadku nieodpłatne przekazanie ww. biletów stanowiłoby świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika.