Spółka z o.o. (dealer samochodowy), zajmuje się handlem nowymi samochodami. Zdarza się, że w trakcie transportu samochodu z placu zewnętrznego do siedziby firmy (transport na lawecie) samochód ulega niewielkim uszkodzeniom. Spółka sama zajmuje się naprawą tych samochodów i otrzymuje odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej. Czy koszty naprawy tych samochodów (towarów handlowych) stanowią dla spółki koszty bezpośrednio, czy pośrednio związane z przychodami dla celów CIT?
| W naszej opinii, koszty napraw samochodów (towarów handlowych), o których mowa w pytaniu, to tzw. koszty pośrednie potrącalne w dacie poniesienia. |
Koszty bezpośrednio związane z przychodami i koszty pośrednie dla celów CIT
Ustawa o PDOP "dzieli" koszty uzyskania przychodów generalnie na koszty bezpośrednio związane z przychodami oraz na koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie). Prawidłowe przypisanie danego kosztu do właściwego rodzaju ma kluczowe znaczenie na gruncie CIT, gdyż różny jest moment potrącalności takich kosztów. Koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne generalnie z chwilą uzyskania przychodu, którego bezpośrednio dotyczą. Natomiast koszty pośrednie są potrącalne w dacie ich poniesienia (jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą).
Co istotne, choć ustawodawca posługuje się ww. pojęciami (koszty bezpośrednie, pośrednie), to jednak nie definiuje ich znaczenia. W praktyce przyjmuje się, że:
- koszty bezpośrednio związane z przychodami - to koszty, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów, których poniesienie można wprost powiązać z konkretnym przychodem uzyskanym przez podatnika (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód); są to koszty najczęściej stanowiące element kalkulacji ceny konkretnego produktu,
- koszty pośrednie - to koszty, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia; takie koszty nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - nie ma możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód; są to m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników.
Tak wynika np. z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 9 lutego 2024 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.731.2023.1.PC.
Wydatki na naprawę samochodu (towaru handlowego) - jaka kategoria kosztów podatkowych?
W sytuacji, o której mowa w pytaniu, spółka ponosi wydatki na niewielkie naprawy samochodów (towarów handlowych) uszkodzonych podczas ich transportu. W naszej opinii zasadne jest uznać, że wydatki na te naprawy wykazują pośredni związek z przychodami spółki, tj. nie można ich przypisać do przychodu z tytułu przyszłej sprzedaży ww. samochodów. Naprawy te wiążą się, naszym zdaniem, z ogólnym funkcjonowaniem spółki jako podmiotu gospodarczego; są wpisane w specyfikę prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej. Z tego względu, w naszej opinii, wydatki te są kosztami pośrednimi potrącalnymi generalnie w dacie poniesienia (por. art. 15 ust. 4d-4e ustawy o PDOP).
Trzeba też dodać, że aby ww. wydatki mogły stanowić koszty podatkowe, uszkodzenia samochodów (towarów handlowych) nie powinny wynikać z zaniedbań podatnika, niedochowania przez niego należytej staranności w prowadzonej działalności itp. W przeciwnym razie organ podatkowy może uznać, że ww. wydatki - jako efekt nieracjonalnego działania podatnika - nie wykazują związku z jego przychodami i nie mogą stanowić kosztów podatkowych. Dodajmy też, że nawet jeśli wydatki na naprawę dotyczą samochodów osobowych, to ujmując te wydatki w kosztach podatkowych nie stosuje się limitu w wysokości 75% przewidzianego dla wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego używanego do tzw. celów mieszanych (zob. art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP). Pisaliśmy o tym m.in. w dodatku nr 31 do BI z 1 listopada 2023 r.
Wspomnijmy, choć nie dotyczy to sytuacji, o której mowa w pytaniu, że gdyby podatnik nabywał używane uszkodzone samochody w celu ich odsprzedaży i ponosił wydatki na ich naprawę, wówczas byłyby argumenty do uznania, że wydatki na te naprawy to koszty bezpośrednio związane z przychodami.
Uzupełniająco dodajmy, że otrzymanie odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej wiąże się z uzyskaniem przez spółkę z tego tytułu przychodu. Przychód ten powstaje z chwilą otrzymania odszkodowania, tj. generalnie w momencie wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy spółki.