Podstawowa stawka VAT w 2024 r. wynosi 23%. Zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
I tak do 31 marca 2024 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do towarów spożywczych wymienionych w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, innych niż klasyfikowane według PKWiU w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56). Stawka VAT w wysokości 0% ma zastosowanie do podstawowych produktów żywnościowych, tj. m.in. mięsa i podrobów jadalnych, produktów mleczarskich, warzyw, owoców. Stawka ta nie jest jednak stosowana w przypadku, gdy ww. towary spożywcze są przedmiotem importu towarów, o którym mowa w art. 138i ust. 1 ustawy (tj. importu towarów, z wyjątkiem towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, będących przedmiotem sprzedaży na odległość towarów importowanych umieszczonych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro).
Kwestie te uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług.
W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wyjaśniono, że: "(...) Utrzymanie do końca pierwszego kwartału 2024 r. obniżonej stawki VAT do wysokości 0% dla takich produktów pierwszej potrzeby jak podstawowa żywność stanowi wyraz kontynuacji działań antyinflacyjnych rządu. Stawką 0% będą zatem objęte towary spożywcze wymienione w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, tj. objęte przed 1 lutego 2022 r. stawką w wysokości 5%, a następnie w ramach tarczy antyinflacyjnej - od 1 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. stawką 0%. (...)".
W związku z tym, że z końcem marca 2024 r. upływa termin, do którego obowiązuje 0% stawka VAT na żywność, autor interpelacji poselskiej nr 1217 zwrócił się do Ministra Finansów z pytaniem, czy planowane jest przedłużenie tej stawki na kolejne kwartały 2024 r.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi z dnia 15 lutego 2024 r. na tę interpelację poselską nie wskazał wprost, czy zostanie utrzymana 0% stawka VAT na kolejne kwartały 2024 r. Wyjaśnił natomiast, że resort finansów na bieżąco obserwuje i analizuje stan gospodarki, w tym poziom inflacji, również w obszarze produktów żywnościowych. Od wyniku tych analiz będą uzależnione decyzje co do ewentualnych dalszych rozwiązań ochronnych dla konsumentów. Podjęcie decyzji o przedłużeniu stawki VAT w wysokości 0% na podstawowe produkty żywnościowe powinno opierać się na szacunkach wpływu rozwiązania na konsumentów, ale również kompleksowego wpływu na gospodarkę, w tym budżet państwa.