Zatrudniliśmy pracownika (w wieku 32 lat) na część etatu z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie niższej niż minimalna płaca. Osoba ta prowadzi jednocześnie własną działalność gospodarczą, z której opłaca za siebie tzw. pełny ZUS, czyli zarówno składki na ubezpieczenia społeczne, jak i składkę zdrowotną. Czy powinniśmy opłacać składki na FP i FS za tego pracownika?
W przypadku, o którym mowa w pytaniu, pracodawca powinien opłacać za pracownika składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy tylko wtedy, gdy jego łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z etatu oraz prowadzonej działalności gospodarczej wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie.
Wśród osób, za które należne są składki na FP i FS, wymienia się m.in. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz inne osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, np. przedsiębiorców. Składki na te fundusze nalicza się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe (społeczne), bez stosowania jej rocznego limitu, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2024 r.: od stycznia do czerwca - 4.242 zł, a od lipca do grudnia - 4.300 zł).
W sytuacji gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą jest jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę, to kwoty stanowiące dla niej podstawę wymiaru obowiązkowych składek emerytalno-rentowych pochodzą z tych dwóch źródeł. Obowiązkowe składki na FP i FS opłaca się w takim przypadku, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru tych składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (przykład).
|
Przykład Pan Tomasz (w wieku 32 lat) jest zatrudniony na 1/2 etatu. Z umowy o pracę uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 2.150 zł miesięcznie. Jednocześnie prowadzi on działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. Ponieważ wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe niż kwota minimalnej płacy (2.150 zł < 4.242 zł), z tytułu prowadzonej firmy podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i musi opłacać za siebie obok składki zdrowotnej także składki społeczne. Wariant I - Obowiązującą pana Tomasza - jako przedsiębiorcę - podstawą wymiaru składek społecznych jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2024 r. - 4.694,40 zł). Łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy i z działalności wynosi 6.844,40 zł (tj. 2.150 zł + 4.694,40 zł). Jest zatem wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia (6.844,40 zł > 4.242 zł). Dlatego pan Tomasz ma obowiązek opłacać za siebie składki na FP i FS jako przedsiębiorca (od podstawy w kwocie 4.694,40 zł). Obowiązek ich opłacania spoczywa też na jego pracodawcy (od kwoty 2.150 zł). Wariant II - Pan Tomasz - jako przedsiębiorca - opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne w ramach małego ZUS i ustalił, że w 2024 r. właściwa dla niego podstawa wymiaru tych składek wynosi 1.960 zł. Ponieważ łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy i z działalności jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia (2.150 zł + 1.960 zł = 4.110 zł; 4.110 zł < 4.242 zł), składki na FP i FS nie powinny być za niego opłacane ze stosunku pracy ani z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. |
W omawianym przypadku pracownik uzyskuje z umowy o pracę wynagrodzenie miesięczne stanowiące podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w kwocie niższej niż minimalna płaca. Dlatego podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym (społecznym) nie tylko ze stosunku pracy, ale również jako przedsiębiorca - z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Podczas ustalania obowiązku opłacania składek na FP i FS należy w takiej sytuacji zsumować podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych z obu tytułów.
Warto pamiętać, że osoba uzyskująca przychody z kilku źródeł składa każdemu płatnikowi oświadczenie (najlepiej na piśmie). W oświadczeniu tym podaje, czy z innych tytułów ubezpieczeniowych osiąga oskładkowany przychód (czyli taki, od którego ma naliczane do ZUS obowiązkowe składki emerytalno-rentowe) w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia, czy nie. Pracownik, o którym mowa w pytaniu, oświadczenie takie powinien złożyć pracodawcy oraz - jako przedsiębiorca - w ZUS.