Przeciętne świadczenia z FUS a należności dla mundurówki

Świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane funkcjonariuszom służb mundurowych albo członkom ich rodzin z dniem 1 października 2017 r. poddane zostały weryfikacji. Nastąpiła wówczas obniżka świadczeń należnych funkcjonariuszom albo osobom po funkcjonariuszach, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa. Ustawodawca jednocześnie określił maksymalną wysokość emerytury, renty inwalidzkiej i renty rodzinnej dla omawianej grupy funkcjonariuszy i członków ich rodzin, która podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca.

Ustawowa obniżka

W ramach zaopatrzenia emerytalnego tzw. służb mundurowych przysługuje m.in. emerytura policyjna, policyjna renta inwalidzka oraz policyjna renta rodzinna. Z dniem 1 października 2017 r. nastąpiło obniżenie wymienionych świadczeń należnych odpowiednio funkcjonariuszom albo osobom po funkcjonariuszach, którzy w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa. Weryfikację przeprowadzono w oparciu o informację o przebiegu służby funkcjonariusza pozyskaną na wniosek organu emerytalnego z IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, sporządzoną na podstawie akt osobowych.

Ustawodawca wprowadził szereg nowych uregulowań, w tym nowe zasady ustalania wysokości: emerytury i renty rodzinnej przysługującej odpowiednio osobie lub po osobie, która pozostawała w służbie przed 2 stycznia 1999 r. i renty inwalidzkiej przysługującej osobie, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa.

Jednocześnie zostało zastrzeżone, że maksymalną wysokość emerytury, renty inwalidzkiej i renty rodzinnej dla omawianej grupy funkcjonariuszy i członków ich rodzin stanowi (obowiązująca od dnia ogłoszenia ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy... - Dz. U. z 2016 r. poz. 2270), odpowiednio miesięczna kwota przeciętnej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej wypłacanej przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczona za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego datę ogłoszenia wymienionej ustawy, a więc za wrzesień 2016 r. Do ogłoszenia wymienionych kwot, w formie komunikatu, ustawodawca zobowiązał Prezesa ZUS w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tej ustawy.

Świadczenia z FUS

Kluczową wartością niezbędną dla obniżenia omawianych świadczeń, a więc emerytury policyjnej, policyjnej renty inwalidzkiej, policyjnej renty rodzinnej, stanowiła zatem odpowiednio miesięczna kwota przeciętnej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej, wypłaconej przez ZUS z FUS, obliczona za wrzesień 2016 r.

Miesięczne kwoty wymienionych przeciętnych świadczeń wypłacanych przez ZUS z FUS podlegają waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną.

Przypomnijmy, że na zasadach wynikających z ustawy emerytalnej, emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu. Waloryzacji podlega m.in. kwota świadczenia w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację. Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji.

Pierwsza waloryzacja kluczowych dla funkcjonariuszy i ich członków rodzin kwot przeprowadzona została z dniem 1 marca 2017 r. Podwyższenie świadczeń nastąpiło wówczas przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji wynoszącego 100,44%, nie mniej niż o kwotę 10 zł. Następna waloryzacja nastąpiła od 1 marca 2018 r., przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji wynoszącego 102,98%. Natomiast w 2019 r. waloryzacja od 1 marca polegała na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej 28 lutego 2019 r., wskaźnikiem waloryzacji 102,86%, nie mniej niż o kwotę 70 zł. Ostatecznie po dziewięciu waloryzacjach od 1 marca 2025 r. miesięczna kwota przeciętnej:

• emerytury wypłacanej przez ZUS z FUS wynosi 3.451,79 zł,
• renty z tytułu niezdolności do pracy wypłacanej przez ZUS z FUS wynosi 2.568,33 zł,
• renty rodzinnej wypłacanej przez ZUS z FUS wynosi 2.937,17 zł (patrz tabela).

Ustawodawca zobowiązał Prezesa ZUS do ogłoszenia w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski" co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji obowiązującą od tego terminu odpowiednio miesięczną kwotę przeciętnej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej wypłacanej przez ZUS z FUS.

Stosowne komunikaty zostały opublikowane w Monitorze Polskim w dniu 20 lutego 2025 r., pod poz. 151, 155, 154. Począwszy od 1 marca 2025 r. kwota emerytury, renty inwalidzkiej oraz renty rodzinnej przysługującej osobie lub po osobie, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, nie będzie mogła być wyższa niż odpowiednio: 3.451,79 zł, 2.568,33 zł, 2.937,17 zł.