W następstwie kontroli ZUS i korekty deklaracji składkowych podatnik musiał dopłacić kwotę zaległych składek na ubezpieczenia społeczne osób, które zatrudniał w poprzednich latach. Czy wartość zapłaconych składek w części, w której powinny być sfinansowane ze środków ubezpieczonego, stanowi przychód byłych pracowników?
Nie. Zgodnie z obowiązującą wykładnią zapłata przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenia społeczne w części, o której mowa w pytaniu, nie stanowi przychodu.
Podmiotem obowiązanym do naliczenia, pobrania i wpłaty do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jest pracodawca jako płatnik składek. Także gdy w wyniku kontroli prawidłowości rozliczenia składek stwierdzane są zaległości, to on reguluje zaległe składki w części, która powinna być sfinansowana ze środków osób ubezpieczonych. Przez wiele lat sporna była kwestia, czy zapłata tych składek dokonana przez płatnika, skutkuje u pracowników powstaniem przychodu ze stosunku pracy.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przeważała linia interpretacyjna, że zapłata przez płatnika zaległych składek społecznych (oraz składki zdrowotnej) jest wykonaniem zobowiązania publicznoprawnego ciążącego na płatniku składek i nie stanowi wykonania obowiązku za pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub byłych zleceniobiorców oraz nie powoduje powstania przychodu podatkowego u tych podatników. Z kolei organy podatkowe stały na stanowisku, że u podatników powstaje przychód podatkowy.
Ostatecznie, aby zapewnić jednolite stosowanie przepisów prawa podatkowego, Minister Finansów wydał interpretację ogólną z 30 marca 2023 r., nr DD3.8203.1.2023. Uznał w niej za właściwe stanowisko sądów administracyjnych.
Odnosząc się zatem do wątpliwości przedstawionych w pytaniu, należy stwierdzić, że opłacone przez pracodawcę zaległe składki na ubezpieczenia społeczne pracowników, w części w której powinny być sfinansowane z ich środków, nie są przychodem. W rezultacie nie zachodzi konieczność wykazania tych kwot w informacji PIT-11.
Uzupełniająco należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów wyrażonym w przywołanej interpretacji ogólnej, podatnik nie może zaliczyć do kosztów, w rozumieniu art. 22 ust. 1 updof, zaległych składek w części, w jakiej powinny być one sfinansowane z dochodu podatnika (pracownika, zleceniobiorcy, byłego pracownika lub byłego zleceniobiorcy).