Przegląd Podatku Dochodowego

nr 5 (605) z dnia 01.03.2024

www.poznajprodukty.gofin.pl

wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.

www.gofin.pl sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Opodatkowanie działalności a wspólne rozliczenie małżonków

Podatnik pobiera emeryturę, a dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą. Czy wybierając opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym, utraci możliwość wspólnego rozliczenia emerytury z dochodami małżonki, również emerytki?

Co do zasady, prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym wykluczy możliwość łącznego opodatkowania dochodów małżonków z emerytury.

Co do zasady, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Dopuszcza się jednak możliwość łącznego rozliczania dochodów uzyskanych przez małżonków ze źródeł podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, na ich wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym. Wówczas podatek ustala się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów małżonków, uprzednio pomniejszonych o ulgi. 

Podstawowe warunki określone w art. 6 ust. 2 updof, które małżonkowie muszą spełnić, aby skorzystać z tego sposobu opodatkowania, to podleganie przez oboje nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce oraz pozostawanie w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego, w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego. Dla nabycia prawa do tej preferencji podatkowej istotne jest również stwierdzenie, że nie wystąpiły okoliczności przewidziane w art. 6 ust. 8 updof.

W kontekście wątpliwości podniesionych w pytaniu należy wskazać, że prawo małżonków do wspólnego opodatkowania dochodów wyłącza m.in. sytuacja, gdy w roku podatkowym choćby do jednego z małżonków miał zastosowanie przepis art. 30c updof, który reguluje opodatkowanie podatkiem liniowym. Należy zaznaczyć, że chodzi o zastosowanie tego przepisu w zakresie:

  • osiągniętych w roku podatkowym przychodów,
  • poniesionych kosztów uzyskania przychodów,
  • zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów,
  • zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

Jeżeli zatem podatnik z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej będzie w 2024 r. stosował opodatkowanie podatkiem liniowym, w wyniku czego znajdzie do niego zastosowanie art. 30c updof we wskazanym zakresie, to małżonkowie nie będą mogli opodatkować łącznie dochodów osiąganych z tytułu emerytury. Małżonkowie zachowaliby prawo do wspólnego opodatkowania tylko w przypadku złożenia przez podatnika "zerowego" zeznania PIT-36L.