W stosunku do wyrobów węglowych oraz wyrobów gazowych obowiązki ewidencyjne zostały uregulowane w art. 138i oraz 138j ustawy.
Jak wynika z art. 138i ust. 1 ustawy, ewidencję wyrobów węglowych prowadzą:
1) pośredniczący podmiot węglowy dokonujący sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu;
2) pośredniczący podmiot węglowy używający wyrobów węglowych.
Ponadto stosownie do art. 138j ust. 1 ustawy, ewidencję wyrobów gazowych prowadzą:
1) pośredniczący podmiot gazowy dokonujący sprzedaży wyrobów gazowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy gazowemu;
2) pośredniczący podmiot gazowy używający wyrobów gazowych.
Przepisy te regulują obowiązki dotyczące prowadzenia ewidencji odpowiednio wyrobów węglowych oraz wyrobów gazowych. Zobowiązują do prowadzenia ewidencji wyrobów węglowych oraz wyrobów gazowych odpowiednio pośredniczące podmioty węglowe oraz pośredniczące podmioty gazowe.
ZEC jako podmiot posiadający status finalnego nabywcy węglowego oraz finalnego nabywcy gazowego nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji na podstawie odpowiednio art. 138i oraz art. 138j ustawy.
Zatem w odniesieniu do omawianego zagadnienia należy wskazać, ZEC nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji na podstawie art. 138i oraz art. 138j ustawy.
W kwestii natomiast obowiązku prowadzenia ewidencji wyrobów akcyzowych wyłącznie w formie elektronicznej, który miał wejść w życie od 1 lutego 2024 r. należy wyjaśnić, że obowiązek ten został uchylony na podstawie art. 9 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1598).
Zmiana ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., tym samym podmioty zobowiązane do prowadzenia ewidencji akcyzowych i innej dokumentacji, o której mowa w art. 138a-138l i art. 138o ustawy, mogą je nadal prowadzić w wybranej przez siebie formie papierowej lub elektronicznej.