Przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od 26 lutego 2024 r. podjął pracę na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem wyższym od minimalnego. Czy od tego dnia z tytułu prowadzonej działalności podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu? Czy jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej? Nadmieniamy, że wynagrodzenie za 4 dni lutego br. otrzyma w marcu br.
Przedsiębiorca z tytułu prowadzonej działalności od 26 lutego 2024 r. podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej, o którym mowa w art. 82 ust. 9b ustawy zdrowotnej, mu nie przysługuje.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o sus, w przypadku zbiegu obowiązku ubezpieczeń emerytalno-rentowych z umowy o pracę i prowadzenia działalności gospodarczej obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę, a z działalności:
- dobrowolne, jeśli z umowy o pracę osoba ta uzyskuje przychód podlegający oskładkowaniu w przeliczeniu na okres miesiąca w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- obowiązkowe, jeśli z umowy o pracę osoba ta uzyskuje przychód podlegający oskładkowaniu w przeliczeniu na okres miesiąca w wysokości niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Z każdego tytułu obowiązkowa jest składka na ubezpieczenie zdrowotne (art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej).
Przedsiębiorca z pytania uzyskuje z umowy o pracę wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnego, zatem od 26 lutego 2024 r. jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa o pracę. O zmianie rodzajów ubezpieczeń z tytułu pozarolniczej działalności należy powiadomić ZUS poprzez:
- wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, z datą od 26 lutego 2024 r., a następnie z tą samą datą
- zgłoszenie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA, ewentualnie do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych, obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA.
Ze względu na to, że w lutym br. ubezpieczenia społeczne z działalności gospodarczej trwały przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu (art. 18 ust. 9 ustawy o sus).
| Przykład |
Przyjmujemy założenia z pytania i dodatkowo, że przedsiębiorca składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od podstawy wymiaru w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli od 1 stycznia 2024 r. w wysokości 4.694,40 zł. A zatem za luty 2024 r. przedsiębiorca powinien opłacić składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości, nie niższej niż 4.046,90 zł, zgodnie z wyliczeniem: 4.694,40 zł : 29 dni lutego x 25 dni podlegania ubezpieczeniom społecznym. Od tak ustalonej kwoty powinien opłacić za siebie także składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy (o ile nie ukończył wieku co najmniej 60 lat - mężczyzna i co najmniej 55 lat - kobieta).
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca ustala na zasadach określonych w art. 81 ustawy zdrowotnej.
Na mocy art. 82 ust. 9b ustawy zdrowotnej, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a tej ustawy (tj. pracownika), której miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu jest nie wyższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu 1 stycznia danego roku, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy zdrowotnej, lub tytułu, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1a tej ustawy, w przypadku gdy osoba ta:
- uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku oraz
- opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
W 2024 r. powołany przepis ma zastosowanie do pracownika, którego miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu jest nie wyższa niż 4.242 zł, prowadzącego pozarolniczą działalność, jeżeli:
- uzyskuje dodatkowe przychody z pozarolniczej działalności w wysokości nie wyższej niż 2.121 zł (50% z 4.242 zł) oraz
- opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Osoba, która spełnia te warunki, również obowiązana jest z działalności zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie do składania dokumentów rozliczeniowych, w których wykazuje podstawę wymiaru składki ustaloną zgodnie z art. 81 ustawy zdrowotnej oraz "zerową" składkę.
Z pytania wynika, że Czytelnik z umowy o pracę uzyskuje wynagrodzenie wyższe od minimalnego, a tym samym nie spełnia warunku, który uprawniałby go do skorzystania z przedstawionego zwolnienia, gdyby spełniał jeszcze dwa pozostałe warunki wymienione we wcześniejszych myślnikach.