Pracodawca wypłaca pracownikom premię uznaniową, która zgodnie z regulaminem wynagradzania: "(...) przyznawana jest za czas efektywnie przepracowany oraz za czas urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego i innych usprawiedliwionych nieobecności, za które przysługuje wynagrodzenie. Premia nie przysługuje za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który przysługuje wynagrodzenie za czas choroby, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, urlop wychowawczy, urlop bezpłatny.". Czy premię wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego?
Decyzja o przyjmowaniu premii do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego zależy od zasad, na jakich jest ona wypłacana za czas absencji spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, co wyjaśniamy poniżej.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego (tj. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego) przysługujących pracownikom stosuje się odpowiednio rozdział 8 ustawy zasiłkowej, z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej (art. 7 ustawy wypadkowej).
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego wlicza się do niej inne składniki wynagrodzenia (premie, nagrody, dodatki) wypłacane za dane okresy (np. miesięczne, kwartalne).
| Ważne: Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku (art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej). |
Jak wynika z powyższego przepisu, aby składnik wynagrodzenia mógł być wliczany do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego musi spełniać następujące warunki:
- pracownik nie może zachowywać do niego prawa w okresie pobierania tego zasiłku (co powinno wynikać z obowiązujących u pracodawcy przepisów płacowych),
- nie może on być wypłacany za okres pobierania tego zasiłku.
Dodatkowych wyjaśnień w tym zakresie udzielił ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej (dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl). Wynika z nich, że w razie braku odpowiednich postanowień w przepisach wewnątrzzakładowych lub w umowach o pracę (u pracodawców niemających obowiązku tworzenia regulaminów wynagradzania) o zachowywaniu prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku należy uznać, że składnik wynagrodzenia nie przysługuje za okres pobierania zasiłku i powinien być przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru. Jeżeli jednak, mimo braku ww. postanowień, pracodawca udokumentuje, że składnik wynagrodzenia jest pracownikowi wypłacany za okres pobierania zasiłku, składnika tego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku.
Premia, o której mowa w pytaniu, przyznawana jest za czas efektywnie przepracowany, nie jest zatem wypłacana za okresy absencji zasiłkowych. Z przepisów płacowych wynika, że pracownik nie zachowuje do niej prawa za okresy pobierania m.in. wynagrodzenia za czas choroby i świadczeń wypłacanych w ramach ubezpieczenia chorobowego. Tym samym powinna być ona uwzględniana w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego (z ubezpieczenia chorobowego), zasiłku opiekuńczego, zasiłku macierzyńskiego. Regulamin nie zawiera zapisów dotyczących zasad wypłaty premii za czas absencji spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Dlatego też jeśli w praktyce premia za miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do pracy z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest pracownikom:
- zmniejszana za ten okres, to należy ją uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego,
- wypłacana w pełnej wysokości za ten okres, to nie należy jej przyjmować do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego.
| Przykład |
Pracownik oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymuje premię. Pracodawca nie określił w regulaminie zasad wypłaty premii za okresy usprawiedliwionych nieobecności w pracy. W praktyce pracownik nie otrzymuje premii za miesiąc, w którym był nieobecny w pracy z powodu choroby (w tym spowodowanej wypadkiem przy pracy/chorobą zawodową) lub opieki, korzystania z urlopu macierzyńskiego/rodzicielskiego/ojcowskiego.
Premia powinna być przyjmowana do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków opiekuńczego i macierzyńskiego.
| Przykład |
Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że na przyznanie i wysokość premii nie mają wpływu absencje pracownika spowodowane wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (pracownik za miesiąc, w którym wystąpiły otrzymuje premię w pełnej przyznanej wysokości). Premia powinna być uwzględniana w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego, zasiłków opiekuńczego i macierzyńskiego. Nie należy jej wliczać do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego.
Zwracamy uwagę! W celu wyeliminowania wątpliwości w zakresie wliczania bądź nie danego składnika wynagrodzenia do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego w ramach ubezpieczenia wypadkowego najlepiej, aby stosowny zapis w tej sprawie został ujęty w regulaminie wynagradzania. Zakładając, że pracodawca z pytania nie wypłaca pracownikom premii za czas absencji spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, do istniejącego zapisu w regulaminie mógłby dodać: "Premia nie przysługuje i nie jest wypłacana za czas niezdolności do pracy z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej".