Pracownik jest nieobecny w pracy z powodu choroby od 19 listopada 2021 r. W 2022 r. wystąpiła przerwa w tym okresie, podczas której skorzystał z urlopu wypoczynkowego. Wynagrodzenie tego pracownika składa się ze składników stałych (stawka zasadnicza) i zmiennych (wynagrodzenie za nadgodziny, dodatek nocny, premia). Wynagrodzenie urlopowe zostało naliczone z kwot wypłaconych w 2021 r. przed absencją chorobową. Czy obecnie wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy wykorzystywany po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego należy obliczyć tylko ze składników stałych, czy również ze składników zmiennych i z jakiego okresu?
Wynagrodzenie urlopowe oblicza się ze składników stałych i zmiennych.
Składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc (tu wynagrodzenie za nadgodziny, dodatek nocny i premia) przyjmuje się do podstawy wynagrodzenia urlopowego (dalej zwanego podstawą) w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a przy znacznym wahaniu ich wysokości - z maksymalnie 12 miesięcy. Ta zasada wynika z § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... (Dz. U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.), dalej rozporządzenia urlopowego. Wyjątki od niej przewiduje § 11 tego aktu prawnego, z których jeden ma zastosowanie do pracownika z pytania. Otóż w podstawie uwzględnia się wynagrodzenie z najbliższych miesięcy, za które pracownikowi przysługiwały składniki zmienne, gdy pracownikowi nie należały się one przez:
- cały okres przyjęty do podstawy, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, lub
- przez okres krótszy niż wskazany w myślniku 1, lecz obejmujący jeden lub kilka pełnych miesięcy kalendarzowych.
Czytelnik zastosował tę regułę w 2022 r., co nie zamyka drogi do jej ponownego wykorzystania w 2024 r.
Powołany przepis nie limituje jego stosowania wobec tego samego, długotrwale nieobecnego pracownika. Nie wskazuje również okresu, którego nie wolno przekraczać, cofając się do "najbliższych miesięcy", za które pracownik uzyskał składniki zmienne. Nie wspomina też o sytuacjach, które mogłyby wykluczyć obowiązek zawartych w nim instrukcji ze względu na drugi wyjątek w nim zapisany. Zgodnie z tą regulacją, podstawę stanowią składniki zmienne wypłacone za okres faktycznie przepracowany, jeżeli przed rozpoczęciem urlopu pracownik otrzymał je za okres krótszy niż 3 miesiące (ewentualnie maksymalnie 12 miesięcy). Czytelnik musiałby zastosować te wytyczne, gdyby absencja chorobowa została przerwana świadczeniem przez nie dłużej niż 3 miesiące pracy, za okres której pracownik otrzymałby składniki zmienne. Korzystanie z urlopu wypoczynkowego nie podlega tej dyspozycji. Za czas urlopu pracownik uzyskuje wynagrodzenie urlopowe, którego wysokość powinna być jak najbardziej zbliżona do wynagrodzenia za pracę. Nie jest ono jednak wynagrodzeniem za pracę, lecz wynagrodzeniem gwarancyjnym (por. art. 172 w zw. z art. 80 K.p. oraz m.in. wyrok SN z 13 listopada 2018 r., sygn. akt II PK 214/17 i wyrok NSA z 11 października 2022 r., sygn. akt II FSK 364/20). Na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia urlopowego wyłącza się to wynagrodzenie z podstawy wynagrodzenia urlopowego.
W świetle powyższego, Czytelnik musi jeszcze raz uwzględnić składniki zmienne z 2021 r., wypłacone przed absencją chorobową, naliczając wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy udzielany pracownikowi po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.
| Przykład |
Nieobecność pełnoetatowego pracownika z powodu choroby obejmuje okres od 19 listopada 2021 r. do 18 lipca 2022 r. oraz trwający okres rozpoczęty od 19 października 2022 r. W przerwie między nimi, przypadającej od 19 lipca do 18 października 2022 r., pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego. W lipcu i w październiku 2022 r. było do przepracowania po 168 godzin, a w sierpniu i we wrześniu 2022 r. po 176 godzin. Pracownik korzystał z urlopu przez cały sierpień i wrzesień 2022 r., w lipcu 2022 r. przez 9 dni, tj. 72 godziny (9 dni x 8 godz.), a w październiku przez 12 dni, czyli 96 godzin (12 dni x 8 godz.). Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 5.000 zł. Oprócz tego ma on prawo do premii i dodatku za pracę w nocy, zaliczanych do składników zmiennych.
Za wrzesień-listopad 2021 r. (najbliższe miesiące w rozumieniu § 11 ust. 1 rozporządzenia urlopowego, w których nominalny wymiar czasu pracy wynosił 504 godziny, z czego pracownik przepracował 440 godzin, gdyż od 19 listopada 2021 r. przebywał na zwolnieniu oraz 9 nadgodzin) łącznie otrzymał 6.710 zł, w tym:
- 6.100 zł premii regulaminowej (2.200 zł za wrzesień + 2.400 zł za październik + 1.500 zł za listopad),
- 110 zł dodatku za pracę w nocy (49 zł za wrzesień + 46 zł za październik + 15 zł za listopad),
- 500 zł wynagrodzenia za nadgodziny (240 zł za wrzesień + 260 zł za październik + 0 zł za listopad - po aktualizacji stawek odpowiednio do § 10 rozporządzenia urlopowego).
Ta kwota została przyjęta do podstawy wynagrodzenia urlopowego ze składników zmiennych. Wynagrodzenie urlopowe wyniosło:
- za lipiec 2022 r.: z tytułu płacy zasadniczej 1.999,94 zł (5.000 zł : 30 = 166,67 zł; 166,67 zł x 18 dni = 3.000,06 zł; 5.000 zł - 3.000,06 zł = 1.999,94 zł), a ze składników zmiennych 1.195,20 zł (6.710 zł : 449 godz. = 14,94 zł; 14,94 zł x 72 godz. = 1.075,68 zł), czyli łącznie 3.075,62 zł,
- za sierpień i za wrzesień 2022 r.: z tytułu płacy zasadniczej po 5.000 zł, a ze składników zmiennych 2.629,44 zł (14,94 zł x 176 godz.), czyli łącznie 7.629,44 zł,
- za październik 2022 r.: z tytułu płacy zasadniczej 2.833,29 zł (166,67 zł x 13 dni = 2.166,71 zł; 5.000 zł - 2.166,71 zł = 2.833,29 zł), a ze składników zmiennych 1.434,24 zł (14,94 zł x 96 godz.), czyli łącznie 4.267,53 zł.
Do podstawy wynagrodzenia urlopowego ze składników zmiennych za urlop udzielany pracownikowi po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego pracodawca przyjmie ponownie 6.710 zł, a stawka urlopowa pozostanie na poziomie 14,94 zł, chyba że stawki wymagały aktualizacji.