Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów w kole gospodyń wiejskich

Koła gospodyń wiejskich pod pewnymi warunkami mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów. Do tej pory właśnie taką ewidencję koło prowadziło, ale w 2023 r. została wystawiona faktura na "Promocję Lasów Państwowych". Czy w związku z tym w 2024 r. koło musi prowadzić księgi rachunkowe? Czy otrzymane pieniądze można potraktować jako dofinansowanie lub jako nagrodę (podpisanie umowy nastąpiło w wyniku wygrania w konkursie)? Zaznaczam, że zarówno nagrody, jak i dofinansowania mieszczą się w katalogu działań, które uprawniają koła do prowadzenia uproszczonej ewidencji.

Działanie kół gospodyń wiejskich

Koło gospodyń wiejskich - w myśl ustawy o kołach gospodyń wiejskich - jest dobrowolną, niezależną od administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, samorządną społeczną organizacją mieszkańców wsi, wspierającą rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działającą na rzecz środowisk wiejskich. Koło gospodyń wiejskich reprezentuje interesy i działa na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich oraz ich rodzin, a także wspiera wszechstronny rozwój terenów wiejskich.

Koło gospodyń wiejskich prowadzi m.in. działalność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich, działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich wspiera rozwój przedsiębiorczości kobiet, a także inicjuje i prowadzi działania na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi.

Koło gospodyń wiejskich:

1) działa na podstawie uchwalonego przez siebie statutu,

2) podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,

3) nabywa osobowość prawną z chwilą dokonania wpisu do rejestru.

Majątek koła gospodyń wiejskich powstaje:

1) ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku koła oraz z ofiarności publicznej,

2) z darowizn, spadków i zapisów oraz korzyści z ofiarności publicznej,

3) z działalności zarobkowej, w tym działalności gospodarczej (o ile jest prowadzona).

Dochód z działalności koła gospodyń wiejskich służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków.

Prowadzenie ewidencji

Koła gospodyń wiejskich, jako jednostki posiadające osobowość prawną, podlegają pod ustawę o rachunkowości. Co do zasady, jednostki te powinny prowadzić księgi rachunkowe i sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z jej postanowieniami. Jednakże w myśl art. 2 ust. 6 ustawy o rachunkowości, małe koła gospodyń wiejskich, działające na podstawie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w tej ustawie, o czym mowa w pytaniu.

Zgodnie z art. 24 koła gospodyń wiejskich prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów dla celów podatkowych, w sytuacji gdy:

1) osiągają przychody wyłącznie z:

a) działalności statutowej z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, dotacji, pomocy finansowej, nagród,

b) sprzedaży wyrobów sztuki ludowej, w tym rękodzieła i rzemiosła ludowego i artystycznego, żywności regionalnej oraz biletów wstępu na występy artystyczne koła,

c) tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,

d) tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania tworzonych na tych rachunkach;

2) nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego;

3) w roku poprzedzającym rok podatkowy osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 1, w wysokości nieprzekraczającej 100.000 zł.

Powyższego przepisu wskazanego w pkt 3, w zakresie wielkości przychodów, nie stosuje się w roku, w którym koło gospodyń wiejskich rozpoczęło działalność.

Jeżeli koło gospodyń wiejskich wybierze do prowadzenia uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym, za pośrednictwem powiatowego biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczyna prowadzenie ewidencji, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Zawiadomienie to jest skuteczne także w latach następnych.

Koło gospodyń wiejskich zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym w terminie 14 dni od końca ostatniego miesiąca roku podatkowego, w którym prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, o:

1) rezygnacji z prowadzenia tej ewidencji;

2) niespełnieniu warunków, o których mowa powyżej.

Powyższe oznacza, że koła gospodyń wiejskich spełniające ww. kryteria mogą wybrać do prowadzenia uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów i nie prowadzić ksiąg rachunkowych. Powyżej został także wskazany ograniczony katalog przychodów koła oraz graniczna ich wysokość w wielkości nieprzekraczającej 100.000 zł, uprawniające do prowadzenia ewidencji uproszczonej.

W myśl rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez koła gospodyń wiejskich podstawą zapisów w tej ewidencji są dowody księgowe. Uproszczoną ewidencję należy prowadzić rzetelnie na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów, tak aby dokonywane w niej zapisy odzwierciedlały stan rzeczywisty.

Dodatkowo należy wskazać, że ujęcie dowodów w ewidencji powinno następować zgodnie z ich treścią ekonomiczną.

O tym, czy otrzymana faktura, o której mowa w pytaniu, spełnia kryteria przychodu z tytułu pomocy finansowej, czy nagród bądź nie, powinien zdecydować zarząd koła, który kieruje działalnością koła gospodyń wiejskich i ma dostęp do dokumentacji źródłowej przedstawionego w pytaniu zdarzenia gospodarczego.

Gdyby koło gospodyń wiejskich osiągało przychody z innych niż wskazane powyżej tytułów, wówczas powinny być prowadzone księgi rachunkowe i sporządzane sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.