Rozliczenie zwrotu przedmiotu leasingu dla celów VAT

W ustawie o VAT nie ma regulacji, które w sposób szczególny odnosiłyby się do rozliczenia dla celów VAT korekt opłat leasingowych dotyczących zwróconego przedmiotu leasingu operacyjnego (tu: samochodu osobowego). Ustalając zatem, jak podatnik (leasingobiorca) powinien rozliczyć fakturę korygującą wstępną opłatę leasingową, czy inne opłaty leasingowe, należy uwzględnić zarówno przepisy regulujące rozliczanie ww. opłat leasingowych, jak i przepisy odnoszące się do korekt VAT naliczonego.

Odliczanie VAT od opłat leasingowych związanych z samochodami osobowymi

Zgodnie z zasadą ogólną, podatnicy mogą odliczać VAT od nabytych towarów i usług w takim zakresie, w jakim te towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z uwzględnieniem ustawowych ograniczeń i wyłączeń.

W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (tj. m.in. z samochodami osobowymi), podatnik zasadniczo ma prawo do odliczenia 50% kwoty VAT naliczonego od tych wydatków, wynikającej z otrzymanej faktury. Uznaje się bowiem, że taki pojazd jest wykorzystywany nie tylko do celów służbowych, ale także np. do celów prywatnych (pracowników, przedsiębiorcy, wspólników, czy innych osób).

Powyższy limit (w wysokości 50%) dotyczy także m.in. opłat wynikających z umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego. Podatnicy mogą odliczać 100% VAT od wydatków związanych z ww. samochodami, w tym od opłat leasingowych, po spełnieniu określonych warunków, tj. m.in. pod warunkiem, że pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej, co potwierdza prowadzona przez podatnika ewidencja przebiegu pojazdu, te kwestie tu pomijamy (zob. art. 86a ustawy o VAT).

Faktura korygująca wystawiona w związku ze zwrotem przedmiotu leasingu

W sytuacji gdy podatnik (leasingobiorca) zwróci leasingodawcy samochód osobowy będący przedmiotem leasingu podatkowo-operacyjnego, a leasingodawca wystawi fakturę korygującą do opłat leasingowych, od których podatnik odliczył VAT (w 50% lub w 100%), to będzie on zobowiązany skorygować odliczony VAT.

W kwestii momentu dokonania takiej korekty zwróćmy uwagę na art. 86 ust. 19a ustawy o VAT (pomijamy tu kwestię faktur korygujących wystawionych w postaci ustrukturyzowanej). Na podstawie tego przepisu, w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania w związku z udzieleniem po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, zwrotem towarów i opakowań czy zwrotem zaliczki/przedpłaty lub stwierdzeniem pomyłki w kwocie podatku na fakturze:

• nabywca towaru/usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione ze sprzedawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione,
• gdy ww. warunki korekty zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, to nabywca jest obowiązany do zmniejszenia kwoty VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione.

W przytoczonych przepisach mowa jest o korekcie VAT związanej z udzieleniem po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, zwrotem towarów i opakowań czy zwrotem zaliczki/przedpłaty, lub stwierdzeniem pomyłki w kwocie podatku na fakturze. Zwróćmy jednak uwagę, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania i kwota VAT zostaną obniżone (w tym do zera) w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingu i zwrotem przedmiotu leasingu, to nie wystąpi żaden z ww. przypadków. Nie mamy tu bowiem do czynienia z udzieleniem opustów/obniżek cen, czy ze zwrotem towarów (dla celów VAT umowa leasingu operacyjnego uznawana jest za usługę i nie ma tu miejsca dostawa towarów) ani ze zwrotem zaliczki/przedpłaty. Z literalnego brzmienia ww. przepisu nie wynika zatem, aby miał on dotyczyć także korekty VAT w związku ze zwrotem przedmiotu leasingu operacyjnego, na skutek przedterminowego zakończenia umowy. Niemniej jednak z informacji telefonicznej udzielonej przez KIS wynika, że także w tym przypadku należałoby zastosować ww. zasady korekty VAT.

W ustawie o VAT nie ma regulacji, które wskazywałyby, co należy rozumieć przez ww. uzgodnienie warunków korekty czy ich spełnienie. W praktyce, o tym czy warunki korekty zostały uzgodnione czy spełnione, może decydować szereg czynników, w zależności od charakteru i okoliczności towarzyszących danej transakcji. Należy to wziąć pod uwagę ustalając moment korekty VAT wynikającej ze zwrotu przedmiotu leasingu (tu: samochodu osobowego) w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingu operacyjnego. Wydaje się, że w tym przypadku za moment uzgodnienia warunków korekty można uznać np. zawarcie pomiędzy stronami (tj. między leasingodawcą i leasingobiorcą) porozumienia/umowy o przedterminowym rozwiązaniu umowy i zwrocie przedmiotu leasingu. Natomiast warunki korekty mogą zostać uznane za spełnione np. w momencie dokonania zwrotu przedmiotu leasingu (tu: samochodu osobowego). W tym okresie podatnik (dotychczasowy leasingobiorca) skoryguje VAT odliczony od opłat leasingowych, których korekta dotyczy (odpowiednio 50% lub 100%).