Stosowanie mechanizmu pay & refund przez płatników technicznych ma zostać odroczone

Mechanizm pay & refund jest stosowany przy poborze podatku u źródła. Stosuje się go w odniesieniu do wypłat niektórych należności (określonych w art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o PDOP oraz art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 30a ust. 1 pkt 1-5a ustawy o PDOF, tj. m.in. należności licencyjnych, odsetek) na rzecz zagranicznego podmiotu powiązanego - w przypadku gdy kwota należności na jego rzecz przekroczyła w roku podatkowym (obowiązującym u wypłacającego te należności) łącznie 2.000.000 zł. Polski podmiot, który wypłaca te należności (płatnik), jest zasadniczo zobowiązany pobrać od nadwyżki ponad kwotę 2.000.000 zł podatek u źródła według krajowej stawki podatku, bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (art. 26 ust. 2e ustawy o PDOP i art. 41 ust. 12 ustawy o PDOF). Następnie można starać się o zwrot nadpłaconego podatku.

Stosowanie mechanizmu pay & refund zostało wyłączone m.in. w odniesieniu do wypłat należności (i świadczeń - na gruncie PIT) za pośrednictwem tzw. płatnika technicznego (o którym mowa w art. 26 ust. 2c ustawy o PDOP oraz art. 41 ust. 4d i 10 ustawy o PDOF) - mocą rozporządzeń Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie wyłączenia obowiązku poboru zryczałtowanego podatku dochodowego:

• od osób prawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 659),
• od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 232).

Obecnie wyłączenie to obowiązuje do 31 grudnia 2025 r. Planuje się jednak jego przedłużenie do 31 grudnia 2026 r. W związku z tym na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono stosowne projekty rozporządzeń zmieniających w zakresie CIT i PIT przewidujące to przedłużenie (nr z wykazu prac legislacyjnych 1015 i 1016).

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia dotyczącego CIT:

"(...) w stosunku do wypłat należności dokonywanych za pośrednictwem tzw. płatnika technicznego (tj. w przypadkach, o których mowa w art. 26 ust. 2c ustawy o CIT) obowiązek stosowania MPR (mechanizmu pay & refund - przyp. red.) był czasowo i w różny sposób ograniczony lub wyłączony od początku jego obowiązywania (tj. już w latach 2019-2021) i po krótkiej przerwie został całkowicie wyłączony rozporządzeniem z dnia 30 czerwca 2022 r., ze skutkiem od 1 lipca 2022 r. (...) Powodem całkowitego wyłączenia była zgłaszana przez środowisko płatników technicznych i emitentów całkowita lub częściowa niemożliwość wykonywania przez nich obowiązków MPR i wynikające stąd problemy w poborze podatku u źródła, które nasiliły się po wejściu w życie zmian wprowadzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. Dlatego dodatkowym celem dodanego wyłączenia było wykorzystanie okresu "zawieszenia" do przygotowania zmian ustawowych określających pobór podatku, który byłby adekwatny do rzeczywistej wiedzy uczestników tego procesu i ich zdolności do ustalenia przesłanek powiązania i sumy należności.

W dniu 10 grudnia 2024 r. została przyjęta Dyrektywa Rady (UE) 2025/50 w sprawie szybszego i bezpieczniejszego systemu ulg w nadmiernym podatku u źródła (dalej: dyrektywa FASTER), która ma mieć wpływ na sytuację płatników technicznych w Polsce. Rozwiązania na poziomie ustawowym nie zostały do tej pory przygotowane między innymi ze względu na przyjęcie dyrektywy FASTER. Dlatego celowe jest kolejne przedłużenie obowiązywania tego wyłączenia do końca 2026 r. (...)"

Planuje się, że ww. rozporządzenia zmieniające wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Na dzień oddania tego numeru BI do druku prace nad tymi rozporządzeniami nie zostały zakończone.