Niewynikowe błędy wykryte po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2024 r.
Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2024 r. zostały wykryte błędy polegające na nieprawidłowym ujęciu należności (pomyłka dotycząca kontrahentów) oraz kwalifikacji do materiałów towarów nabytych w celu odsprzedaży. Ponieważ w obu przypadkach mamy do czynienia z kwotami istotnymi, powstała wątpliwość jak wprowadzić korekty w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym za 2024 r.? Czy w takim przypadku należy wykorzystać konto wyniku lat ubiegłych?
Przede wszystkim należy podkreślić, że po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego nie podlega ono żadnym zmianom. Wynika to bezpośrednio z treści art. 54 ust. 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że jeżeli jednostka po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego otrzyma informacje o zdarzeniach mających istotny wpływ na to sprawozdanie, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała. Dotyczy to oczywiście również skutków błędów nieistotnych. Tak więc błędy dotyczące ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowego za 2024 r. powinny zostać skorygowane w księgach 2025 r.
Co jednak istotne, w przypadku błędów niewynikowych nie znajdzie zastosowania art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości określający sposób ujęcia korekt błędów istotnych. Chodzi tu bowiem wyłącznie o błędy wynikowe powodujące brak możliwości uznania sprawozdania finansowego np. za 2024 r. za rzetelnie i jasno przedstawiającego sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy. Wówczas wprowadzane korekty odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "zysk (stratę) z lat ubiegłych".
Nie ulega wątpliwości, że również błędy niewynikowe mogą zostać uznane za istotnie zniekształcające obraz bilansu jednostki. Tym niemniej nawet w takim przypadku ich korekt nie wprowadza się z wykorzystaniem konta rozliczenia wyniku finansowego lat ubiegłych. Takie błędy nie mogły mieć bowiem wpływu na wynik finansowy wykazany w sprawozdaniu finansowym. Wśród typowych przykładów takich błędów można wymienić wskazane w pytaniu ujęcie należności czy towarów jako materiałów. W przypadku należności, o ile dotyczyły one tej samej grupy, np. krótkoterminowych należności z tytułu dostaw i usług, pomyłka kontrahenta pozostanie bez wpływu na sposób jej zaprezentowania w bilansie. W związku z czym wprowadzane w księgach rachunkowych 2025 r. korekty tego błędu będą dotyczyły wyłącznie zapisów w ewidencji analitycznej. Natomiast pomyłka dotycząca nieprawidłowego wykazania towarów jako materiałów powoduje konieczność dokonania przeksięgowań w zakresie kont służących do ewidencji towarów i materiałów, co może zostać ujęte zapisem (przyjmując, że na dzień wprowadzenia korekt towar nie został sprzedany):
- Wn konto 33 "Towary",
- Ma konto 31-1 "Materiały".
Ponadto przyjmując, że wartość towarów była istotna, stosownych zmian należy dokonać w danych porównawczych, jakie zostaną ujęte w sprawozdaniu finansowym za 2025 r. Odpowiednie objaśnienie dotyczące przekwalifikowania księgowego w tym zakresie należy zawrzeć w informacji dodatkowej jednostki.
