Dwa statusy działalności rolnika ryczałtowego

Rolnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych i z tytułu tej działalności jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Czy w tej sytuacji, z tytułu prowadzonego gospodarstwa rolnego, może być jednocześnie rolnikiem ryczałtowym? (pytanie nr 1511801)

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, z wyjątkiem rolnika zobowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Przypomnieć należy, że przez działalność rolniczą rozumie się m.in. produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego. Natomiast przez produkty rolne rozumie się m.in. towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 17 grudnia 2024 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.536.2024.2.IK, wyjaśnił, że zwolnienie rolnika ryczałtowego od podatku ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Od podatku zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w przepisie. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa), co do zasady, podlegać będzie opodatkowaniu według stawek właściwych dla tych czynności.

W sytuacji gdy rolnik ryczałtowy, oprócz prowadzenia gospodarstwa rolnego dokonuje także innych czynności podlegających VAT, może być w tym zakresie podatnikiem VAT czynnym. Jest to wyjątkowy przypadek, w którym jeden podmiot może łączyć dwa statusy - podatnika VAT zwolnionego z VAT jako rolnik ryczałtowy i jednocześnie podatnika VAT czynnego (patrz ramka).

W omawianej sytuacji rolnik będący podatnikiem VAT z tytułu działalności gospodarczej w zakresie usług budowlanych, sprzedając produkty rolne ze swojego gospodarstwa rolnego, może być w tym zakresie zwolniony z VAT jako rolnik ryczałtowy.