Wyrównanie wynagrodzenia do kwoty minimalnej a podstawa wymiaru zasiłku

Pracownik przez 5 dni sierpnia 2025 r. sprawował opiekę nad chorym dzieckiem. Przy ustalaniu podstawy wymiaru należnego mu zasiłku opiekuńczego powinnam uwzględnić m.in. wynagrodzenie za kwiecień 2025 r., w którym pracownik chorował przez 7 dni. W jaki sposób uzupełnić to wynagrodzenie, jeśli oprócz stawki godzinowej i premii uznaniowej (przyznanej kwotowo w niewielkiej wysokości, według uznania pracodawcy, z uwagi na absencję chorobową), pracownik otrzymał także wyrównanie wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca do płacy minimalnej?

Ponieważ, jak wynika z pytania, pracownik wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych nie osiągnął pełnego wynagrodzenia za miesiąc uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego, ale przepracował w tym miesiącu co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy, wynagrodzenie za ten miesiąc, jak słusznie wskazała Czytelniczka, należy uwzględnić po stosownym uzupełnieniu.

Stanowi o tym art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r. poz. 501), zwanej ustawą zasiłkową, który w kwestii uzupełniania wynagrodzenia odsyła do zasad określonych w art. 37 ust. 2 tej ustawy, zróżnicowanych w zależności od tego, czy pracownik otrzymuje wynagrodzenie stałe czy zmienne (patrz ramka). Dodatkowych wyjaśnień w tym zakresie udziela organ rentowy w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, m.in. precyzując, iż:

• w przypadku gdy kwoty wynagrodzenia nie można ustalić według podstawowych zasad (określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej) - do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się minimalne wynagrodzenie za pracę przewidziane dla danego pracownika (odpowiednio do wymiaru czasu świadczonej pracy),
• wynagrodzenie określone w stawce godzinowej traktuje się jak wynagrodzenie stałe,
• składniki wynagrodzenia, pomniejszane na podstawie przepisów płacowych za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, ale nie w sposób proporcjonalny do okresu tej nieobecności, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznej, bez uzupełniania - zasada ta ma zastosowanie także w przypadku, gdy przepisy płacowe nie zawierają wyraźnych postanowień o sposobie zmniejszania wysokości składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, a pracownik nie zachowuje prawa do tego składnika za okres pobierania zasiłku.

Z powyższego wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego należnego pracownikowi, o którym mowa w pytaniu, za kilka dni sierpnia 2025 r. należy przyjąć m.in. wynagrodzenie za kwiecień 2025 r. w wysokości odpowiedniej dla tego miesiąca stałej kwoty miesięcznej wynikającej z umowy o pracę, obliczonej poprzez pomnożenie stawki godzinowej przez liczbę godzin, jaka była do przepracowania w tym miesiącu, zsumowanej z premią uznaniową w kwocie faktycznie wypłaconej (nie podlega ona uzupełnieniu z uwagi na brak proporcjonalności przy jej zmniejszaniu).

W uzupełnionym wynagrodzeniu nie uwzględnia się wyrównania do płacy minimalnej, choć co do zasady (za miesiące niepodlegające uzupełnieniu) takie wyrównanie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej. Potwierdził to organ rentowy w piśmie z dnia 27 grudnia 2024 r., odpowiadając na pytanie naszego Wydawnictwa w analogicznej sprawie.

Przy czym należy pamiętać, iż:

• za wynagrodzenie, które jest uwzględnione w podstawie wymiaru zasiłku, uważa się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej) lub - jak w przypadku uzupełnionego stałego wynagrodzenie - odpowiedniej procentowej wartości tych składek (z reguły 13,71%),
• podstawa wymiaru zasiłku z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy (wraz ze składnikami, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku) nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71% tego wynagrodzenia (art. 45 ustawy zasiłkowej) - w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu kwoty te ulegają odpowiednio zmniejszeniu, proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Gdyby więc ostatecznie ustalona kwota podstawy wymiaru zasiłku należnego pracownikowi pełnoetatowemu okazała się niższa od 4.026,29 zł (tj. 4.666 zł - 4.666 zł × 13,71%), należy ją podnieść do tej wartości (przykład).