Prawo do odprawy ekonomicznej w przypadku braku przesłanek do zwolnień grupowych

Pracodawca (spółka) zatrudnia 45 pracowników. W ciągu najbliższych kilku miesięcy zamierza wypowiadać umowy 5-6 pracownikom na miesiąc, w związku z reorganizacją firmy i likwidacją etatów. Czy w ten sposób uniknie zwolnień grupowych i wypłaty odprawy z tytułu tych zwolnień? Jeżeli trzeba będzie wypłacić odprawę, to jak to zapisać w świadectwie pracy?

W sytuacji przedstawionej w pytaniu pracodawca może uniknąć zwolnień grupowych, jednak prawdopodobnie nie zwolni go to z obowiązku wypłaty odprawy.

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników podlega ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2025 r. poz. 570). Potocznie jest ona zwana ustawą o zwolnieniach grupowych, ponieważ reguluje m.in. tryb przeprowadzania takich zwolnień. Mają one miejsce, gdy w okresie do 30 dni następuje rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, a zwolnienie obejmuje m.in. co najmniej 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników.

Do wskazanych wartości liczbowych zalicza się również pracowników, z którymi pracodawca rozwiązał stosunki pracy na mocy porozumienia stron, o ile zawarto co najmniej 5 porozumień z inicjatywy pracodawcy.

Przez wspomniany w przepisie okres 30 dni (liczony od dokonania pierwszego wypowiedzenia lub zawarcia pierwszego porozumienia) należy rozumieć okres, w którym dochodzi do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu (porozumieniu) umowy - nie jest wymagane zakończenie w ciągu tego miesiąca całego procesu zwolnienia pracownika. Przy takim rozumieniu tego okresu pracodawca, o którym mowa w pytaniu, zwalniając w granicach miesiąca poniżej 10 pracowników, nie zakwalifikuje się do zwolnień grupowych.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że ustawa o zwolnieniach grupowych reguluje też tzw. zwolnienia indywidualne, unormowane w jej art. 10. Występują one wtedy, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni jest zwalniana mniejsza liczba pracowników niż przy zwolnieniach grupowych, określonych w art. 1 tej ustawy.

Przy takich zwolnieniach również występuje prawo do odprawy, pod warunkiem, że przyczyna rozwiązania umowy niedotycząca pracownika stanowi wyłączny powód zwolnienia pracownika. W przedstawionej sprawie warunek ten raczej zostanie spełniony.

Rozwiązanie stosunku pracy w oparciu o ustawę o zwolnieniach grupowych powinno znaleźć odzwierciedlenie w świadectwie pracy (patrz ramka). Nie podaje się natomiast w tym świadectwie informacji o wypłacie odprawy przewidzianej w ww. ustawie.