Wynagrodzenie tzw. powodziowe zwiększy podstawę wymiaru świadczeń chorobowych, z uwzględnieniem opinii ZUS

Pracownik pełnoetatowy wynagradzany stawką godzinową otrzymuje też premię zmniejszaną nieproporcjonalnie za czas usprawiedliwionych nieobecności w pracy. W lipcu 2025 r. przez kilka dni chorował. Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należało wliczyć m.in. wynagrodzenie za wrzesień 2024 r., w którym przez 3 dni chorował i przez 4 dni był nieobecny w pracy w związku z powodzią, oraz za październik 2024 r., w którym przez 4 dni był nieobecny w pracy w związku z powodzią i przez 4 dni korzystał ze zwolnienia od pracy na usuwanie skutków powodzi. W jakiej wysokości należało je wliczyć do podstawy wymiaru?

(...) W związku z powodzią na terytorium Polski, która miała miejsce jesienią 2024 r. (...) pracownikowi:

• będącemu poszkodowanym przysługiwało (...) zwolnienie od pracy, w wymiarze do 20 dni, w celu usuwania skutków powodzi (...) pracownik zachowywał prawo do wynagrodzenia, obliczonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu (...),
• za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu faktycznej niemożności świadczenia pracy w związku z powodzią przysługiwało prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę (...).

(...) Podstawę wymiaru świadczeń chorobowych (wynagrodzenia i zasiłków z ubezpieczeń społecznych) stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeśli w tym okresie pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu tej podstawy:

• wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
• przyjmuje się, po uzupełnieniu (...), wynagrodzenie z miesięcy, w których przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

Na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej, jako uzupełnione do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego wlicza się więc wynagrodzenie miesięczne:

• określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli przysługuje ono w stałej miesięcznej wysokości; dotyczy to też wynagrodzenia określonego w stawce godzinowej, które traktuje się jak wynagrodzenie stałe (...),
• obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie zmienne.

Ważne: W przypadku gdy wynagrodzenie pracownika składa się ze składników stałych i zmiennych, zmniejszanych proporcjonalnie do okresu nieobecności w pracy, a w miesiącu, który wymaga uzupełnienia, pracownik otrzymał także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, wówczas całość wynagrodzenia, w tym także składniki stałe, należy przy uzupełnianiu potraktować jako składniki zmienne.

Ustawodawca nie wprowadził szczegółowych rozwiązań w przypadku przyjmowania do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych wynagrodzenia pracownika, który nie przepracował pełnego miesiąca z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy w związku z niemożnością świadczenia pracy z powodu powodzi. Jeśli więc pracownik przepracował w tym miesiącu mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy (np. z powodu choroby oraz w związku z niemożnością świadczenia pracy z powodu powodzi), przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia chorobowego należy wyłączyć wynagrodzenie za ten miesiąc. Natomiast jeżeli mimo ww. usprawiedliwionych nieobecności przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy, wówczas do podstawy wymiaru należy przyjąć wynagrodzenie miesięczne po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Takie stanowisko zajął ZUS w piśmie z 15 listopada 2024 r., stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa.

W powołanym piśmie ZUS odniósł się jedynie do kwestii uzupełniania wynagrodzenia, gdy zostało zmniejszone za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu powodzi (...). Nie wskazał natomiast zasad dokonywania uzupełnienia, gdy w danym miesiącu wystąpiło zwolnienie od pracy w celu usuwania skutków powodzi (...). Stąd też nasze Wydawnictwo wystąpiło do ZUS z pytaniem, w jaki sposób dokonać uzupełnienia wynagrodzenia w okolicznościach wskazanych przez Czytelnika. W odpowiedzi otrzymanej 30 lipca 2025 r. czytamy, że w przypadku uzupełnienia wynagrodzenia:

• za wrzesień 2024 r., "(...) wynagrodzenie określone w stawce godzinowej należy potraktować jako wynagrodzenie stałe (...)", zatem jako uzupełnione należy przyjąć wynagrodzenie obliczone przez pomnożenie stawki godzinowej (25 zł) przez nominalny wymiar czasu pracy we wrześniu (168 godz.),
• za październik 2024 r., w związku z tym, że: "(...) za 4 dni pracownik otrzymał wynagrodzenie ustalone według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego (na podstawie art. 7a ust. 1 ustawy powodziowej), czyli uwzględniające zarówno stałe jak i zmienne składniki wynagrodzenia (...)", przy uzupełnianiu całość wynagrodzenia za październik 2024 r. (z wyjątkiem premii) należy potraktować jako wynagrodzenie zmienne.

W kolejnych stanowiskach, odpowiednio z 5 i 6 sierpnia 2025 r., ZUS dodatkowo wyjaśnił, że: "(...) Jednym ze składników wynagrodzenia, które otrzymał pracownik (za październik 2024 r. - przyp. red.) było wynagrodzenie na mocy art. 7a ust. 1 ustawy powodziowej, które jest obliczane według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego. Zatem ten składnik wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika należy potraktować jako zmienny składnik wynagrodzenia podlegający uzupełnieniu, co uzasadnia uzupełnienie wynagrodzenia za miesiąc październik w sposób przyjęty dla wynagrodzenia zmiennego (...)". (...)