Dopuszczalność rozwiązania umowy o pracę z powodu choroby w okresie oczekiwania na decyzję ZUS

Pracownikowi skończył się okres pobierania zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy w dniu 20 czerwca 2025 r. Po upływie tego terminu nadal na profil informacyjny pracodawcy wpływały wystawiane mu zwolnienia lekarskie. Ostatnie wpłynęło w dniu 27 sierpnia 2025 r. Pracodawca ma zamiar rozwiązać z zatrudnionym umowę o pracę w oparciu o art. 53 K.p. Jednak wczoraj pracownik stawił się w zakładzie i poprosił o wypełnienie wniosku o wypłatę świadczenia rehabilitacyjnego.

1) Co pracodawca powinien uczynić w takiej sytuacji?

Okres ochronny pracownika przed rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą został uregulowany w art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277). Okres ochronny zatrudnionego odpowiada m.in. łącznemu okresowi pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową (art. 53 § 1 pkt 1 lit. b K.p.).

W kwestii sposobu ustalania wskazanego powyżej okresu wypowiedziało się Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi z dnia 5 maja 2022 r. udzielonej na zapytanie naszego Wydawnictwa. Resort pracy uznał w niej m.in., że okres ochronny zatrudnionego przewidziany w art. 53 § 1 pkt 1 lit. b) K.p. może wynosić nawet 272 dni, jeżeli zostanie mu przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Zasadniczy okres ochrony pracownika obejmuje 182 dni pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy i 90 dni otrzymywania świadczenia rehabilitacyjnego (przy gruźlicy 270 dni i 90 dni, czyli 360 dni).

Świadczenie rehabilitacyjne jest przyznawane, gdy po wyczerpaniu zasiłku chorobowego pracownik jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. W wyroku z dnia 26 marca 2009 r., sygn. akt II PK 245/08, Sąd Najwyższy podkreślił, że: "Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę w okresie między wyczerpaniem przez pracownika prawa do zasiłku chorobowego a rozstrzygnięciem ostateczną decyzją organu rentowego w przedmiocie świadczenia rehabilitacyjnego jest zgodne z prawem, chyba że z decyzji tej wynika, iż w tym okresie pracownik miał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego (art. 53 § 1 pkt 1 lit. b K.p.). (...)".

Pracodawca w związku z tym może złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu długotrwałej choroby:

• począwszy od 183. dnia nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby, jeżeli decyzja o odmowie świadczenia rehabilitacyjnego została wydana przed upływem okresu zasiłkowego, albo gdy pracownik nie będzie starał się o świadczenie rehabilitacyjne lub
• od dnia następnego po dniu otrzymania przez pracownika decyzji odmownej w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego, jeśli zapadła po wyczerpaniu okresu zasiłkowego.

W przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym pracodawca powinien wypełnić część wniosku o świadczenie rehabilitacyjne i czekać na decyzję ZUS w sprawie tego świadczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu wniosku, może wydać decyzję o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego za okres wsteczny, tj. poczynając od dnia następującego po dniu zakończenia pobierania zasiłku chorobowego. W związku z tym, w przypadku zaistnienia takiej sytuacji, pracownik będzie jeszcze chroniony przed rozwiązaniem umowy o pracę przez 3 miesiące od dnia następującego po dniu zakończenia okresu zasiłkowego, tj. do 18 września 2025 r.

2) Czy jeżeli ZUS przyzna pracownikowi świadczenie rehabilitacyjne, to do jego wypłaty zobowiązany będzie pracodawca, skoro wypłacał zasiłek chorobowy należny pracownikowi?

TAK, ale w razie zwolnienia pracownika - tylko za okres przypadający do ostatniego dnia zatrudnienia.

Skoro, jak wynika z pytania, pracodawca jest w 2025 r. uprawniony do wypłaty zasiłku chorobowego, powinien wypłacać swoim ubezpieczonym wszystkie pozostałe świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, tj.:

• zasiłek wyrównawczy,
• zasiłek macierzyński,
• zasiłek opiekuńczy i
• świadczenie rehabilitacyjne,

za okres przypadający w tym roku.

Mowa o tym w art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r. poz. 501), która jednocześnie zastrzega (w art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. d i ust. 3), iż osobom uprawnionym do ww. zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu ubezpieczenia (np. po ustaniu zatrudnienia), prawo do tych świadczeń ustala i świadczenia te wypłaca ZUS, do którego płatnik składek zobowiązany jest dostarczyć (w formie papierowej lub elektronicznej przez PUE/eZUS) zaświadczenie zawierające zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku (formularz Z-3).

Jeśli zatem:

• pracownikowi, o którym mowa w pytaniu, zostanie przyznane świadczenie rehabilitacyjne, jego wypłatę będzie musiał podjąć pracodawca,
• z pracownikiem tym zostanie rozwiązana umowa o pracę, to za okres przypadający po ustaniu zatrudnienia płatność świadczenia pracodawca powinien przekazać do ZUS (przykład).