Ubezpieczenie zdrowotne byłego pracownika na świadczeniu rehabilitacyjnym
Pracownik, który został zwolniony z pracy z powodu długotrwałej choroby, obecnie przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym. Czy prawo do nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych nabędzie on dopiero po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny przez pracującą na umowie o pracę żonę? (pytanie nr 1532258)
NIE. W omawianym przypadku prawo do nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych przysługuje zwolnionemu pracownikowi przez cały okres przebywania na świadczeniu rehabilitacyjnym i pobierania z tego tytułu świadczenia.
Zasadniczo u osób, u których ustaje obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego (np. z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę), wygasa jednocześnie prawo do korzystania z nieodpłatnej opieki zdrowotnej. Z tym że prawo do takiej opieki nie wygasa od razu, na co wskazuje art. 67 ust. 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.), zwanej ustawą zdrowotną. Z jego treści wynika, iż prawo do tych świadczeń ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Okres nieodpłatnej opieki zdrowotnej może zostać jednak wydłużony w stosunku do osób, które po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego pobierają z organu rentowego zasiłek przyznany na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym, którego nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Co istotne, z nieodpłatnej opieki zdrowotnej mogą też korzystać członkowie rodziny osoby pobierającej taki zasiłek, którzy zostali wcześniej zgłoszeni przez nią do ubezpieczenia zdrowotnego. Taki zapis zawiera art. 67 ust. 6 ustawy zdrowotnej (patrz ramka).
Prawo do świadczeń zdrowotnych, pomimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczeń Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego uzyskuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Osoba, o której wyżej mowa, pomimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia ma wraz z członkami rodziny prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w okresie pobierania przez tę osobę zasiłku przyznanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym, którego nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. |
Trzeba zwrócić uwagę, że ilekroć w przepisach o ubezpieczeniu społecznym, o ubezpieczeniu zdrowotnym, o emeryturach i rentach, a także w przepisach, które uzależniają uprawnienia od dochodu rodziny, jest mowa o zasiłku chorobowym, należy przez to rozumieć również świadczenie rehabilitacyjne. Reguluje to art. 21 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r. poz. 501).
Należy przypomnieć, że każda osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu jest zobowiązana zgłosić do tego ubezpieczenia członków swojej rodziny uprawnionych do takiego zgłoszenia, którzy nie posiadają własnego tytułu do tego ubezpieczenia. Za członka rodziny - dla celów ubezpieczenia zdrowotnego - uważa się m.in. małżonka (art. 5 pkt 3b ustawy zdrowotnej).
Z pytania wynika, iż żona zwolnionego pracownika podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę (jako pracownik). Powinna była go zatem zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny. Takiego zgłoszenia należało dokonać od następnego dnia po ustaniu zatrudnienia, a nie po upływie okresu pobierania zasiłku z tytułu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Wtedy, po zakończeniu pobierania ww. zasiłku, będzie on nadal miał prawo do nieodpłatnej opieki zdrowotnej z NFZ.