Chciałbym przyjąć do pracy osobę, która nie ukończyła jeszcze 16. roku życia (ukończy go w październiku 2025 r.). Czy mogłaby ona odbywać praktyki absolwenckie? Jeśli tak, to na jaki okres można zawrzeć umowę w tym zakresie? (pytanie nr 1531983)
W myśl art. 190 § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277) młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zgodnie z art. 191 § 2 K.p. pracodawca może zatrudniać młodocianych nieposiadających kwalifikacji zawodowych w celu przygotowania zawodowego. Młodociany może też zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu prac lekkich (art. 2001 § 1 K.p.). Za pracę lekką uważa się czynności, które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie utrudniają mu wypełniania obowiązku szkolnego. Warto zwrócić uwagę, że nie jest dopuszczalne zawarcie z osobą młodocianą umowy o pomocy przy zbiorach. Wynika to z art. 6 pkt 2a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2025 r. poz. 197 ze zm.), który stanowi, że pomocnik rolnika to osoba pełnoletnia (z którą rolnik zawarł umowę o pomocy przy zbiorach).
Jeśli zaś chodzi o kwestię praktyk absolwenckich, to zasady ich odbywania regulowane są w ustawie o praktykach absolwenckich (Dz. U. z 2018 r. poz. 1244 ze zm.). Jej art. 2 ust. 1 przewiduje, że osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Umowa o praktyki absolwenckie jest przede wszystkim typową umową dedykowaną praktykom celem zdobycia doświadczenia. Z przywołanego przepisu wynika, że praktykant musi spełniać jedynie warunek wieku oraz ukończenia co najmniej gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej.
Zatem, jeżeli osoba małoletnia, o której mowa w pytaniu, spełnia warunek dotyczący ukończenia co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej (nie dotyczy to gimnazjum, bo obecnie w polskim systemie oświaty gimnazja już nie funkcjonują), to dopuszczalne jest odbycie przez nią praktyk absolwenckich.
Zawarcie umowy o wykonywanie praktyki absolwenckiej jest możliwe również z osobami, które posiadają świadectwo ukończenia szkoły za granicą, uznane za równorzędne świadectwu ukończenia polskiej ośmioletniej szkoły podstawowej zgodnie z art. 93 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2025 r. poz. 881). Co istotne, w przypadku osoby małoletniej na taką praktykę zgodę musi wyrazić rodzic/opiekun prawny.
Warto wskazać, że praktyka taka może odbywać się zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie, jednak w przypadku odpłatności, wysokość wynagrodzenia nie może przekraczać dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowa o praktykę absolwencką musi być zawarta na piśmie, nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.