Strata z lat ubiegłych musi pomniejszać dochód uzyskany z tego samego źródła.
PIT
Podatnicy PIT mogą uzyskiwać przychody z wielu źródeł, a ich katalog jest określony w art. 10 updof. Odrębnymi źródłami przychodu są m.in.:
- pozarolnicza działalność gospodarcza,
- działy specjalne produkcji rolnej,
- najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,
- kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c updof.
Oznacza to, że strata podatkowa z działalności gospodarczej może być odliczona jedynie od dochodu z tej działalności gospodarczej. Zdarza się, że podatnik PIT zmienił formę opodatkowania ze skali podatkowej/podatku liniowego na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W takiej sytuacji przepis o rozliczaniu straty (powołany wcześniej art. 9 ust. 3 updof) stosuje się odpowiednio. Czyli, gdy w okresie, w którym podatnik był opodatkowany skalą podatkową/podatkiem liniowym, poniósł stratę, a następnie opodatkowuje przychody ryczałtem ewidencjonowanym, będzie mógł rozliczyć stratę, ale z tą różnicą, że w takiej sytuacji pomniejsza się o nią przychód (art. 9 ust. 5 updof).
Jeżeli osiąga przychody opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu, stratę odlicza od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów. Tak wynika z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 776 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym.
| Przykład
W 2023 r. podatnik prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej. Z działalności tej poniósł stratę w wysokości 150.000 zł. W 2024 r. kontynuował tę działalność, zmienił jednak formę opodatkowania na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W 2024 r. osiągnął przychód w kwocie 500.000 zł, w tym 300.000 zł było opodatkowane stawką 10%, a 200.000 zł - stawką 5,5%. Podatnik ustalił udział przychodów opodatkowanych według poszczególnych stawek ryczałtu w przychodach ogółem:
W zeznaniu PIT-28 za 2024 r. od przychodu opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym ma prawo w oparciu o art. 9 ust. 3 pkt 2 updof odliczyć jednorazowo stratę poniesioną w 2023 r. Wielkość odliczeń od przychodów opodatkowanych według poszczególnych stawek ryczałtu:
|
Podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej, którzy dochody z tej działalności ustalają na podstawie prowadzonych ksiąg, mogą odliczać stratę na zasadach określonych w art. 9 ust. 3 updof. Aby jednak jej rozliczenie było możliwe, musi być spełniony wymóg określony w art. 9 ust. 4 updof. Przepis ten obliguje podatników do ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie ksiąg przez okres następnych pięciu kolejnych lat podatkowych po roku, w którym poniesiono stratę.
CIT
U podatników CIT występują tylko dwa źródła przychodów, tj.:
- zyski kapitałowe,
- inne źródła przychodów.
Dla każdego ze źródeł podatnik odrębnie wylicza dochód/stratę. Straty z zysków kapitałowych nie może odjąć od dochodu z innych źródeł przychodu i odwrotnie.
| Przykład
Podatnik, którego rok podatkowy jest tożsamy z kalendarzowym, osiąga przychody z działalności gospodarczej oraz z zysków kapitałowych. W CIT-8 za 2023 r. wykazał stratę z działalności gospodarczej w kwocie 300.000 zł i stratę z zysków kapitałowych w wysokości 10.000 zł. W 2024 r. osiągnął dochód z działalności gospodarczej w kwocie 200.000 zł oraz dochód z zysków kapitałowych w wysokości 15.000 zł. W CIT-8 za 2024 r. podatnik pomniejszy dochód:
|