Zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. Po otrzymaniu wniosku, przewodniczący powiatowego zespołu wydaje niezwłocznie zaświadczenie potwierdzające złożenie tego wniosku oraz określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (art. 6bb ust. 3 ustawy o rehabilitacji).
Jak wyjaśniło Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych z piśmie z 1 października 2024 r. (znak BON-X.42302.122.2024): "(...) zaświadczenie powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni. (...)".
Aby więc pracodawca mógł nadal wliczać pracownika do stanu zatrudnienia osób z niepełnosprawnością i na bieżąco ubiegać się o dofinansowanie do jego wynagrodzenia, musi posiadać informację, że pracownik złożył wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia. Przedstawienie pracodawcy zaświadczenia potwierdzającego złożenie przez pracownika wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia jest jednak dobrowolne. Pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 19/2024, str. 52. Jeśli więc pracodawca nie otrzyma tego dokumentu, to od następnego dnia po utracie ważności poprzedniego orzeczenia zalicza pracownika do osób pełnosprawnych.
W praktyce zrodziło się pytanie, czy poza wymienionym zaświadczeniem inny dokument może potwierdzać, że pracownik w terminie ważności dotychczasowego orzeczenia złożył wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia, np. potwierdzenie złożenia/wysłania ww. wniosku. W powołanym już stanowisku z 1 października 2024 r. BON uznał, że takie potwierdzenie nie jest równoznaczne ze spełnieniem wszystkich warunków koniecznych do wydłużenia ważności orzeczenia wskazanych w art. 6bb ustawy o rehabilitacji. Pismo BON cytowaliśmy w UiPP nr 21/2024, str. 54.
W sprawie przedłużenia poprzedniego orzeczenia bez zaświadczenia, które określa termin ważności dotychczasowego orzeczenia stanowisko w dniu 5 lutego 2025 r. zajął PFRON (dostępne na stronie internetowej www.pfron.org.pl). Zdaniem PFRON: "(...) Wydane przez przewodniczącego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności zaświadczenie, które określa termin ważności dotychczasowego orzeczenia, pozostaje podstawowym dokumentem, dzięki któremu na bieżąco potwierdza się, że poprzednie orzeczenie jest przedłużone.
Jednocześnie Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w ostatnich wyjaśnieniach wskazało, że ocena możliwości przedłużenia poprzedniego orzeczenia może być również dokonana w oparciu o treść poprzedniego i nowego orzeczenia o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności. Na podstawie tych dokumentów da się określić ważność poprzedniego orzeczenia oraz termin złożenia wniosku o wydanie nowego orzeczenia.
Jeżeli z treści obu dokumentów: poprzedniego i nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności będzie wynikać, że:
- wniosek o wydanie nowego orzeczenia został złożony przed upływem ważności poprzedniego orzeczenia oraz
- nowe ostateczne orzeczenie zostało wydane przed upływem ostatniego dnia szóstego miesiąca, następującego po dacie określającej ważność poprzedniego orzeczenia
- to poprzednie orzeczenie może być przedłużone - w oparciu o posiadane dokumenty (czyli oba orzeczenia) - do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia.
Jeżeli z treści obu dokumentów: poprzedniego i nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności będzie wynikać, że:
- wniosek o wydanie nowego orzeczenia został złożony przed upływem ważności poprzedniego orzeczenia oraz
- nowe ostateczne orzeczenie zostało wydane po upływie ostatniego dnia szóstego miesiąca, następującego po dacie określającej ważność poprzedniego orzeczenia
- to poprzednie orzeczenie może być przedłużone - w oparciu o posiadane dokumenty (czyli oba orzeczenia) - do ostatniego dnia szóstego miesiąca, następującego po dacie określającej ważność poprzedniego orzeczenia. (...)".
W informacji tej PFRON przypomniał również jak ma postąpić przedsiębiorca ubiegający się o refundację składek ZUS i pracodawca ubiegający się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością w przypadku ubiegania się przedsiębiorcy/pracownika o wydanie nowego orzeczenia. I tak: "(...) Jeśli jesteś przedsiębiorcą lub rolnikiem z niepełnosprawnością (albo opłacasz składki KRUS za niepełnosprawnego domownika) i chcesz przedłużyć Twoje lub domownika orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w Systemie Obsługi Dofinansowań i Refundacji, przekaż do Funduszu:
- kopię zaświadczenia, które potwierdzi, że złożyłeś wniosek o nowe orzeczenie i określi termin ważności poprzedniego orzeczenia oraz
- kopię nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, gdy je otrzymasz.
(...) Jeśli dostarczysz do PFRON nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, ale nie dostarczysz zaświadczenia, Fundusz przeanalizuje poprzednie i nowe orzeczenie, aby ustalić, czy przedłużenie poprzedniego orzeczenia jest możliwe.
(...) Jeśli jesteś pracodawcą, który ubiega się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, to abyś mógł dalej na bieżąco korzystać z tego wsparcia, powinieneś otrzymać od pracownika:
- kopię zaświadczenia, które potwierdzi, że pracownik złożył wniosek o nowe orzeczenie i określi termin ważności poprzedniego orzeczenia oraz
- kopię nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, gdy już je otrzyma.
Istotne jest, aby pracodawca pozyskał od pracownika informację, kiedy było wydane kolejne, ostateczne orzeczenie, aby prawidłowo zakończyć przedłużenie poprzedniego orzeczenia. (...)
Jeśli pracownik dostarczy nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, ale nie dostarczy zaświadczenia, możesz przeanalizować poprzednie i nowe orzeczenie, aby ustalić, czy przedłużenie poprzedniego orzeczenia pracownika jest możliwe. (...)".