Uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców "wcześniaków"

Z dniem 19 marca 2025 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1871), zwana dalej ustawą zmieniającą. Wprowadza ona do Kodeksu pracy, a także do innych przepisów nowy urlop dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz hospitalizowanych po porodzie, zwany uzupełniającym urlopem macierzyńskim. W niniejszym opracowaniu omawiamy zagadnienia z nim związane.

1. Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego na podstawie przepisów Kodeksu pracy

1.1. Osoby uprawnione do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Zgodnie z art. 180² K.p., do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego) uprawnieni są pracownica albo pracownik - ojciec wychowujący dziecko. Ponadto na ogólnych zasadach przysługuje on także pracownikom, którzy:

• przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,
• przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka,

jeżeli pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie (nowy § 3¹ w art. 183 K.p.).

Zwracamy uwagę! Z nowego uprawnienia skorzystają także osoby ubezpieczone niebędące pracownikami, którym z tytułu urodzenia dziecka przysługuje zasiłek macierzyński.

1.2. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany:

Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego sumuje się okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Przy udzielaniu tego urlopu tydzień odpowiada 7 dniom kalendarzowym (art. 183¹ § 1 w zw. z art. 180² § 7 K.p.).

Zakładamy, że dziecko urodzi się 19 kwietnia 2025 r., tj. w 27 tygodniu ciąży, i po porodzie będzie hospitalizowane przez 12 tygodni i 3 dni. Pracownicy (odpowiednio pracownikowi) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (który zakończy się 5 września 2025 r.) będzie przysługiwał, począwszy od 6 września 2025 r., uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze 13 tygodni, tj. do 5 grudnia 2025 r.

Zakładamy, że urodzi dziecko 31 marca 2025 r. w 34 tygodniu ciąży o wadze 980 gram. Ze względu na niską masę urodzeniową dziecko będzie przebywało w szpitalu przez 10 tygodni i 5 dni. Pracownicy (odpowiednio pracownikowi) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwał, począwszy od 18 sierpnia 2025 r., uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze 11 tygodni, tj. do 2 listopada 2025 r.

Zakładamy, że dziecko urodzi się 23 marca 2025 r. w 35 tygodniu ciąży z masą urodzeniową 1.855 gram. Po urodzeniu będzie hospitalizowane przez 9 tygodni i 2 dni. Pracownicy (odpowiednio pracownikowi) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwał, począwszy od 10 sierpnia 2025 r., uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni.

Zakładamy, że dziecko urodzi się 20 marca 2025 r., 24 marca 2025 r. zostanie wypisane do domu, a 31 marca 2025 r. ze względu na stan zdrowia ponownie zostanie skierowane do szpitala, w którym będzie przebywało do 2 kwietnia 2025 r. (3 dni).

Ponieważ pobyt dziecka w szpitalu będzie trwał co najmniej 2 dni i pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, pracownicy (odpowiednio pracownikowi) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwał, począwszy od 7 sierpnia 2025 r., uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze 1 tygodnia.

Zakładamy, że dziecko z poprzedniego przykładu zostanie skierowane do szpitala 16 kwietnia 2025 r. i będzie w nim przebywało do 4 maja 2025 r. (2 tyg. i 5 dni).

Ponieważ pobyt dziecka w szpitalu będzie trwał co najmniej 2 dni i pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, pracownica (odpowiednio pracownik) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego będzie uprawniona do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 3 tygodni.

Jeśli przy jednym porodzie urodziło się więcej niż jedno dziecko, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego uwzględnia się wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

Zakładamy, że pracownica 4 kwietnia 2025 r. urodzi bliźnięta w 30 tygodniu ciąży o wadze odpowiednio 950 gram i 1.800 gram, a ponadto, że dziecko z wyższą masą urodzeniową zostanie wypisane do domu po 8 tygodniach pobytu w szpitalu, z kolei dziecko z niższą masą urodzeniową - po 15 tygodniach.

Pracownica (odpowiednio pracownik) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego będzie miała prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 15 tygodni.

Zwracamy uwagę! W przypadku zgonu dziecka w trakcie korzystania przez pracownika z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, zachowuje on prawo do tego urlopu przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Z kolei gdy pracownica urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, w takim przypadku uzupełniający urlop macierzyński przysługuje na drugie dziecko w pozostałym do wykorzystania wymiarze (art. 180¹ § 2 w zw. z art. 180² § 7 K.p.).

1.3. Udzielanie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim/ /urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta tego urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego), nie będzie mógł z niego skorzystać w innym terminie.

Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika - ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Do dnia oddania niniejszego numeru UiPP do druku nie ogłoszono rozporządzenia określającego treść wniosku o omawiany urlop oraz wykazu dokumentów do niego dołączanych. Zgodnie z projektem z 10 stycznia 2025 r. rozporządzenia w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (dostępnym na stronie internetowej www.legislacja.gov.pl, nr z wykazu 39), wniosek ten będzie zawierał: imię i nazwisko pracownika, termin zakończenia urlopu macierzyńskiego, wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński. Do wniosku trzeba będzie dołączyć:

• zaświadczenie wydane przez szpital, zawierające informacje o tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko, jego masie urodzeniowej oraz o okresie pobytu dziecka w szpitalu,
• oświadczenie o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez drugiego z rodziców dziecka (§ 14 ust. 2 ww. projektu rozporządzenia).

Pracownik będący rodzicem adopcyjnym lub zastępczym do wniosku, oprócz ww. dokumentów, będzie musiał dołączyć także oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz:

• kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci) z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu, lub
• zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo
• kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo
• kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą.

1.4. Zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej. Jego miesięczna wysokość wynosi 100% podstawy wymiaru i jest on wypłacany za każdy dzień urlopu, nie wyłączając dni wolnych od pracy (nowe brzmienie art. 31 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Podstawę wymiaru tego zasiłku stanowi kwota przyjęta jako podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wypłacanego za okres urlopu macierzyńskiego (art. 43 ustawy zasiłkowej).

Zakładamy, że pracownica od 4 listopada 2024 r. do 23 marca 2025 r. (20 tyg.) przebywa na urlopie macierzyńskim, a od 24 marca do 18 maja 2025 r. (8 tyg.) będzie korzystała z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Bezpośrednio po tym urlopie zamierza skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni. Pracownica w ciągu 21 dni po porodzie złożyła wniosek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego pracownicy przed porodem, czyli kwota 5.436,27 zł. Zasiłek macierzyński za okres:

• urlopu macierzyńskiego wynosi 81,5% podstawy wymiaru, zatem stawka dzienna zasiłku w okresie od 4 listopada 2024 r. do 23 marca 2025 r. wynosi 147,69 zł, zgodnie z wyliczeniem: 5.436,27 zł : 30 = 181,21 zł; 181,21 zł x 81,5% = 147,69 zł,
• uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100% podstawy wymiaru, zatem stawka dzienna zasiłku w okresie od 24 marca do 18 maja 2025 r. wyniesie 181,21 zł (181,21 zł x 100%),
• urlopu rodzicielskiego będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru, zatem stawka dzienna zasiłku w okresie od 19 maja do 28 grudnia 2025 r. wyniesie 147,69 zł.

1.5. Uzupełniający urlop macierzyński i zasiłek macierzyński w świetle przepisów przejściowych

Do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego mają prawo pracownicy, którzy w dniu 19 marca 2025 r. są uprawnieni do korzystania lub korzystają z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Urlop ten jest udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika - ojca wychowującego dziecko najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 26 ustawy zmieniającej).

Pracownica przebywa na urlopie macierzyńskim do 20 marca 2025 r. Dziecko bezpośrednio po porodzie z uwagi na niską masę urodzeniową (1.920 gram) przebywało przez 6 tygodni w szpitalu. Jeśli pracownica (odpowiednio pracownik) najpóźniej 20 marca 2025 r. złoży wniosek o udzielenie jej uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 6 tygodni, to od 21 marca 2025 r. będzie uprawniona do tego urlopu. Złożenie wniosku już po zakończeniu urlopu macierzyńskiego będzie skutkowało utratą prawa do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Pracownica do 16 marca 2025 r. korzysta z urlopu macierzyńskiego, a następnie od 17 marca 2025 r. rozpocznie urlop rodzicielski. Dziecko pracownicy urodziło się w 33 tygodniu ciąży z masą urodzeniową 2.100 gram i po porodzie przez 5 tygodni przebywało w szpitalu. Osoba ta nie jest uprawniona do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, ponieważ w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. 19 marca 2025 r., nie będzie już uprawniona do urlopu macierzyńskiego lub korzystała z tego urlopu.

Na analogicznych zasadach osobom ubezpieczonym niebędącym pracownikami (zleceniobiorcom, osobom prowadzącym działalność gospodarczą) przysługuje zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (art. 27 ustawy zmieniającej).

1.6. Stosowanie innych przepisów kodeksowych w związku z wprowadzeniem uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Pracownik - rodzic dziecka korzystający z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego podlega ochronie. Na mocy zmienionego brzmienia art. 177 K.p., od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:

• prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tym pracownikiem,
• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jego winy i reprezentująca pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

W razie złożenia wniosku o uzupełniający urlop macierzyński wcześniej niż w terminie 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego, powyższy zakaz zacznie obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić termin rozwiązania umowy o pracę z zakładową organizacją związkową reprezentującą tego pracownika. W przypadku niemożności zapewnienia pracownikowi w tym okresie innego zatrudnienia, przysługuje mu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 ustawy zasiłkowej. Okres pobierania tego świadczenia wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (nowe brzmienie § 4 w art. 177 K.p.).

Zgodnie z art. 180² § 7 K.p., do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego odpowiednie zastosowanie mają następujące przepisy Kodeksu pracy:

2. Uzupełniający urlop macierzyński na podstawie przepisów szczególnych

Uzupełniający urlop macierzyński wprowadzony do przepisów Kodeksu pracy na podstawie art. 1 ustawy zmieniającej dotyczy większości grup zawodowych, których zatrudnienie określają pragmatyki. Ustawa zmieniająca musiała jednak uzupełnić także niektóre przepisy szczególne.

2.1. Nauczyciele objęci ustawą - Karta Nauczyciela

Obowiązujące od 19 marca 2025 r. przepisy kodeksowe o uzupełniającym urlopie macierzyńskim mają zastosowanie do nauczycieli podlegających ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986 ze zm.), dalej ustawie KN. Ten akt prawny nie zawiera bowiem odrębnych regulacji w tym zakresie. Jednak wskutek wprowadzenia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego niektóre przepisy ustawy KN wymagają nowelizacji, co wprowadza art. 2 ustawy zmieniającej - patrz tabela na następnej stronie.

Konsekwencje przebywania nauczyciela na uzupełniającym urlopie macierzyńskim

2.2. Służby mundurowe

Policjanci

Wskutek odesłania zawartego w art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2024 r. poz. 145 z późn. zm.), policjanci korzystają z uprawnień rodzicielskich, w tym z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, na warunkach określonych w Kodeksie pracy (z wyjątkiem art. 186⁷ i 188¹ K.p.). Ta zasada obowiązuje, gdy ustawa o Policji nie reguluje tego zagadnienia inaczej.

Na mocy art. 3 ustawy zmieniającej i nowego brzmienia art. 44 ustawy o Policji, korzystanie z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego powoduje, że policjant jest objęty zakazem zwalniania (z ustawowymi wyjątkami), a do końca tego urlopu przysługuje mu uposażenie, jeżeli został zwolniony w trybie art. 41 ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy o Policji (tj. gdy wymaga tego ważny interes służby albo w razie likwidacji jednostki Policji lub jej reorganizacji połączonej ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie policjanta do innej jednostki lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe).

Jeśli jest to konieczne, na czas nieobecności policjanta w służbie w związku z przebywaniem na uzupełniającym urlopie macierzyńskim można zatrudnić pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony (zmieniony art. 79a ustawy o Policji). Ponadto przebywanie na tym urlopie:

• zwalnia policjanta z kryterium pełnienia służby przez okres co najmniej 6 miesięcy kalendarzowych w danym roku kalendarzowym, wymaganym do uzyskania nagrody rocznej (zmieniony art. 110 ust. 4 pkt 1 ustawy o Policji),
• zapewnia policjantowi miesięczne uposażenie w wysokości 100% uposażenia, na które składa się: uposażenie zasadnicze, dodatki do uposażenia o charakterze stałym i inne należności pieniężne należne na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym - z uwzględnieniem powstałych w tym okresie zmian, mających wpływ na prawo do uposażenia i innych należności pieniężnych lub na ich wysokość (zmieniony art. 121a ust. 1 ustawy o Policji).

Funkcjonariusze Straży Granicznej

Uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, z wyjątkiem art. 186⁷ i art. 188¹ K.p., są uprawnieniami funkcjonariuszy Straży Granicznej za sprawą odesłania w art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 915 z późn. zm.). Przepis ten zastrzega, że wymieniony akt prawny ma pierwszeństwo w kwestiach, które reguluje.

Wprowadzenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wywołało konieczność nowelizacji ustawy o Straży Granicznej, co zrealizuje art. 4 ustawy zmieniającej:

Funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej

Strażakom przysługują uprawnienia rodzicielskie (w tym uzupełniający urlop macierzyński) w trybie Kodeksu pracy (z wyjątkiem art. 186⁷ i 188¹ K.p.), o ile ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1443 z późn. zm.) nie stanowi inaczej. Przesądza o tym art. 69 ust. 1 tego aktu prawnego. Przepis art. 6 ustawy zmieniającej dokona następujących modyfikacji:

Żołnierze zawodowi

Uzupełniający urlop macierzyński przysługuje żołnierzowi zawodowemu na warunkach określonych w Kodeksie pracy. Tak wynika z art. 284 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248 z późn. zm.) w zw. z art. 25 ustawy zmieniającej. Korzystanie z tego urlopu (niewykonywanie zadań służbowych przez miesiąc kalendarzowy):

• pozbawia żołnierza dodatku za rozłąkę oraz zwrotu kosztów przejazdów odpowiednio codziennie lub raz w miesiącu do miejscowości zamieszkania członka rodziny i z powrotem (zmieniony art. 291 ust. 13 pkt 1 lit. a ustawy o obronie Ojczyzny),
• obniża proporcjonalnie świadczenie teleinformatyczne za dany miesiąc (zmieniony art. 448 ust. 3 pkt 2 ustawy o obronie Ojczyzny).

Za każdy miesiąc uzupełniającego urlopu macierzyńskiego żołnierzowi przysługuje 100% uposażenia, o którym mowa w art. 450 ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny. Fakt korzystania z tego urlopu musi być odnotowany - w świadectwie służby trzeba wpisywać uzupełniający urlop macierzyński. Te zasady określają zmienione art. 454 ust. 3 i art. 239 ust. 2 pkt 10 ustawy o obronie Ojczyzny.

Pozostałe służby mundurowe

Przepisy art. 10, art. 15, art. 16, art. 18, art. 20, art. 21 i art. 22 ustawy zmieniającej zawierają dwa wspólne rozwiązania dla nieomówionych wcześniej formacji mundurowych. Są to:

1) Zakaz zwalniania ze służby funkcjonariusza w czasie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (z wyjątkami wskazanymi w poszczególnych aktach prawnych) oraz prawo do uposażenia do końca trwania tego urlopu w przypadkach dopuszczających zwolnienie, uregulowane w:

• art. 64 ust. 1-2 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2024 r. poz. 812 z późn. zm.), dalej ustawy o ABW i AW,
• art. 68 ust. 1-2 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 184 z późn. zm.), dalej ustawy o CBA,
• art. 23 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2023 r. poz. 2098), dalej ustawy o SKW i SWW,
• art. 108a ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1869 ze zm.); w tym przypadku obowiązuje też zakaz prowadzenia przygotowań do zwolnienia funkcjonariusza ze służby albo do stwierdzenia wygaśnięcia jego stosunku służbowego; według art. 108 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej, zwolnionemu ze służby w czasie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w okresie służby przygotowawczej na podstawie art. 96 ust. 2 pkt 4 tego aktu prawnego, przysługuje świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 102 ust. 1 tej ustawy; zakaz zwalniania zaczyna działać od dnia złożenia przez funkcjonariusza wniosku o udzielenie tego urlopu,
• art. 181 ust. 1-2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615 z późn. zm.), dalej ustawy o KAS,
• art. 112 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2024 r. poz. 325 ze zm.), dalej ustawy o SOP,
• art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o Straży Marszałkowskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1729 ze zm.).

2) Miesięczne uposażenie w wysokości 100% uposażenia określonego w konkretnym przepisie dla danej formacji mundurowej za czas uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (art. 136a ust. 1 ustawy o ABW i AW, art. 102a ust. 1 ustawy o CBA, art. 96a ust. 1 ustawy o SKW i SWW, art. 60a ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej, art. 231 ust. 1 ustawy o KAS, art. 193 ust. 1 ustawy o SOP, art. 86 ust. 1 ustawy o Straży Marszałkowskiej).

Poza tym uzupełniający urlop macierzyński funkcjonariusza Służby Więziennej przedłuża okres służby przygotowawczej, przesuwa termin rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, zwalnia z kryterium minimum 6-miesięcznej służby wymaganego do nabycia nagrody rocznej, a także gwarantuje powrót do służby na takich samych lub nie mniej korzystnych warunkach niż przed urlopem (art. 42 ust. 5, art. 143 ust. 1 pkt 3, art. 165 ust. 2 i art. 196 ust. 3 pkt 1 ustawy o Służbie Więziennej). Na czas jego nieobecności w służbie z powodu korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego można zatrudnić pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, gdy istnieje taka konieczność (art. 60b ustawy o Służbie Więziennej). Ta sama zasada dotyczy funkcjonariusza KAS (art. 215 ustawy o KAS). W jego przypadku do minimalnego 6-miesięcznego okresu pełnienia służby, wymaganego przy nagrodzie rocznej, dolicza się uzupełniający urlop macierzyński (art. 242 ust. 4 pkt 1 lit. a ustawy o KAS).

Uzupełniający urlop macierzyński eliminuje obowiązek pełnienia służby w SOP w roku mianowania przez okres co najmniej 3 miesięcy kalendarzowych, którego realizacja jest wymagana do nagrody rocznej (art. 174 ust. 4 pkt 1 ustawy o SOP). Z kolei funkcjonariusz Straży Marszałkowskiej:

• może złożyć pisemny wniosek o wypłatę uposażenia za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w art. 180² albo art. 183 § 3¹ K.p., nie później niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 86 ust. 4a ustawy o Straży Marszałkowskiej),
• po zakończeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego pełni służbę na dotychczasowym stanowisku służbowym, a jeżeli nie jest to możliwe - na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby funkcjonariusz nie korzystał z urlopu (art. 99d ustawy o Straży Marszałkowskiej).

Ustawa zmieniająca wprowadzi zmiany w art. 5 ust. 5 pkt 1 i ust. 6a ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2024 r. poz. 61 ze zm.). Zgodnie z nimi:

• pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy pracownikowi od dnia złożenia wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu,
• w przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w okresie od dnia złożenia wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego z powodu odmowy przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub płacy pracodawca musi udowodnić, że przy wypowiadaniu dotychczasowych warunków pracy i płacy kierował się innymi powodami.