Zeszyty Metodyczne Rachunkowości

nr 17 (641) z dnia 01.09.2025

www.poznajprodukty.gofin.pl

wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.

www.gofin.pl sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Wartości niematerialne i prawne w realizacji

Ustawa o rachunkowości nie wyodrębnia tytułu WNiP w budowie - tak jak ma to miejsce w przypadku środków trwałych, gdzie osobną kategorię stanowią środki trwałe w budowie. Lukę tę wypełnia nowa definicja zawarta w pkt 3.10 projektu standardu, określająca WNiP w realizacji. Z definicji tej wynika, że jest to składnik WNiP na etapie jego tworzenia lub ustalania wartości początkowej. WNiP w realizacji, podobnie jak środki trwałe w budowie, nie podlega amortyzacji. W pkt 9.21 projektu podano, że jako WNiP w realizacji wskazane jest ujmowanie składnika w okresie, kiedy jednostka posiada dany składnik WNiP, ale jeszcze nie rozpoczęła jego używania, np. z uwagi na fakt, że data określająca początek możliwości korzystania z danego składnika WNiP jest późniejsza niż data jego nabycia.

Szczególną kategorią WNiP w realizacji są koszty realizowanych prac rozwojowych obejmujące koszty poniesione na prowadzenie prac rozwojowych od momentu spełnienia warunków opisanych w pkt 4.52 standardu, do momentu przyjęcia ich do używania. Koszty realizowanych prac rozwojowych w momencie przyjęcia do używania rezultatów tych prac ujmuje się jako koszty zakończonych prac rozwojowych w wartości początkowej stanowiącej koszt ich wytworzenia.

Należy podkreślić, iż WNiP w realizacji nie stanowią natomiast zaliczki przekazane na poczet WNiP, które są osobną pozycją wyodrębnioną w bilansie w ramach ogólnej kategorii aktywów "Wartości niematerialne i prawne" i występują w sytuacji, gdy tworzony składnik WNiP nie jest jeszcze kontrolowany przez nabywającego, ale pozostaje pod kontrolą wykonawcy.

W kwestii prezentacji w sprawozdaniu finansowym WNiP w realizacji, projekt standardu w pkt 12.3 zaleca wykazywanie tego składnika w aktywach bilansu w wyodrębnionej w ramach WNiP pozycji, tj. w pozycji A.I.5. "Wartości niematerialne i prawne w realizacji, w tym: - koszty realizowanych prac rozwojowych". Jeśli jednostka w celu prezentacji składnika WNiP w realizacji nie wyodrębnia w bilansie dodatkowej pozycji wskazane jest ujawnić informacje o WNiP, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych, w informacji dodatkowej.