Wykazanie na dzień bilansowy wykonanych usług objętych umową o okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy jako przychodów, powoduje konieczność wykazywania także kosztów współmiernych do tych przychodów. Według art. 34c ustawy o rachunkowości, koszty wytworzenia niezakończonej usługi, w tym budowlanej, obejmują koszty poniesione od dnia zawarcia odpowiedniej umowy do dnia bilansowego. Koszty poniesione przed zawarciem umowy, związane z realizacją jej przedmiotu, zaliczane są do aktywów, jeżeli pokrycie w przyszłości tych kosztów przychodami uzyskanymi od zamawiającego jest prawdopodobne. Jeżeli przychody są ustalane odpowiednio do stopnia zaawansowania niezakończonej usługi w inny sposób niż określony w art. 34a ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości, to koszty wpływające na wynik finansowy jednostki ustala się w takiej części całkowitych kosztów umowy, jaka odpowiada stopniowi zaawansowania usługi, po odliczeniu kosztów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych, po uwzględnieniu straty, o której mowa w art. 34a ust. 5 tej ustawy. Różnicę pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi a kosztami wpływającymi na wynik finansowy jednostki zalicza się do rozliczeń międzyokresowych. Poprawność przyjętych metod ustalania stopnia zaawansowania usługi, a także przewidywanych całkowitych kosztów i przychodów z wykonania usługi, powinna być przez jednostkę, nie później niż na dzień bilansowy, zweryfikowana. Spowodowane weryfikacją korekty wpływają na wynik finansowy jednostki tego okresu sprawozdawczego, w którym przeprowadzono weryfikację.
W tym celu konieczne jest prowadzenie ewidencji kosztów według poszczególnych zleceń (umów o usługę), którym przyporządkowuje się rzeczywiste koszty wytworzenia usługi (tj. koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich).
Co do zasady koszty realizowanej usługi długoterminowej odnosi się w ciężar konta 50 "Koszty działalności usługowej". Po zakończeniu każdego miesiąca oraz obligatoryjnie na dzień bilansowy koszty te przenosi się w ciężar konta 58 "Rozliczenie kosztów działalności". Na dzień bilansowy na koncie 58 ustala się różnicę pomiędzy rzeczywistym kosztem wytworzenia a kosztami liczonymi w proporcji do stopnia zaawansowania usługi.
Ewidencja księgowa rozliczenia kosztów bieżących realizowanej usługi długoterminowej 1. Rozliczenie kosztów bieżących usług: - Wn konto 58 "Rozliczenie kosztów działalności", 2. Przeniesienie kosztu wytworzenia usług w proporcji do stopnia zaawansowania usługi: - Wn konto 70-1 "Koszt sprzedanych usług", 3. Rozliczenie różnicy powstałej na koncie 58: a) w przypadku gdy występuje nadwyżka kosztów ustalonych w proporcji do stopnia zaawansowania usługi nad kosztami rzeczywistymi: - Wn konto 58 "Rozliczenie kosztów działalności", b) w przypadku gdy występuje nadwyżka kosztów rzeczywistych nad kosztami liczonymi w proporcji do stopnia zaawansowania danej usługi: - Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów", |
W bilansie sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości:
1) nadwyżkę kosztów szacowanych z niezakończonych umów budowlanych nad kosztami poniesionymi (narastająco) jednostka (wykonawca) wykazuje w pasywach bilansu w pozycji B.IV.2. "Inne rozliczenia międzyokresowe - krótkoterminowe" lub w wierszu "Rozliczenia międzyokresowe kosztów z umów budowlanych", wyodrębnionym w ramach pozycji B.IV (por. art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości),
2) nadwyżkę kosztów poniesionych nad kosztami szacowanymi z niezakończonych umów budowlanych (narastająco) jednostka (wykonawca) wykazuje w aktywach bilansu w pozycji B.IV. "Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe" lub w wierszu "Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych", wyodrębnionym w miarę potrzeb w ramach pozycji B.IV (por. art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości).