Przygotowujemy się do wdrożenia JPK_KR_PD. W jaki sposób powinny być uzupełniane znaczniki kont księgowych? Czym różni się znacznik S_12_1 od znacznika S_12_2? Czy konta wynikowe oznaczamy od razu w znaczniku 1 do rachunku zysków i strat? Czy w znaczniku 1 oznaczamy jako zysk lub strata, a w znaczniku 2 konkretną pozycję rachunku zysków i strat? Czy od razu w znaczniku 1 wybieramy pozycję z rachunku zysków i strat? Tylko po co w takim razie znacznik 2?
| Podstawowa różnica między znacznikiem S_12_1 a znacznikiem S_12_2 odnosi się do tego, że pierwszy z nich jest obowiązkowy, natomiast drugi jest opcjonalny (dobrowolny). Przy czym oba znaczniki mogą identyfikować odpowiednie pozycje bilansu lub rachunku zysków i strat (zarówno w wariancie porównawczy, jak i kalkulacyjnym). Przypisanie do jednego konta księgowego obu ww. znaczników ma zastosowanie w sytuacji, gdy dane konto wykazuje dwa salda. |
Stosownie do wymogów wynikających z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 sierpnia 2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. poz. 1314), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie dodatkowych danych, jednostka prowadząca księgi rachunkowe zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości uzupełnia te księgi o znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według odpowiedniego dla niej słownika znaczników. Słowniki te zawarte są w siedmiu załącznikach do rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych. W przypadku większości jednostek prowadzących księgi rachunkowe zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości zastosowanie znajdzie załącznik nr 7 do ww. rozporządzenia, zawierający słowniki znaczników identyfikujące konta ksiąg dla pozostałych jednostek. Określone w tym załączniku znaczniki kont dzieli się na:
1) znaczniki bilansowe - odpowiadające poszczególnym pozycjom aktywów i pasywów bilansu według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,
2) znaczniki wynikowe - odpowiadające poszczególnym pozycjom rachunku zysków i strat (wariant porównawczy oraz kalkulacyjny) według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,
3) znaczniki podatkowe (pozabilansowe) - związane z rozliczeniem podatku dochodowego.
Co istotne, mimo że znaczniki odzwierciedlają pozycje wynikające z bilansu oraz rachunku zysków i strat według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, mają one również zastosowanie w przypadku, gdy jednostka sporządza sprawozdanie finansowe z zastosowaniem uproszczeń, tj. według załączników nr 4 lub nr 5 do ustawy o rachunkowości.
Natomiast na struktury logiczne jednolitego pliku kontrolnego JPK_KR_PD składa się siedem węzłów, w tym: Nagłówek, Podmiot1, Kontrahent, ZOiS, Dziennik, Ctrl, RPD. Węzeł ZOiS zawiera pola odzwierciedlające zestawienie obrotów i sald wynikające z ksiąg rachunkowych prowadzonych za dany okres, którego dotyczy plik JPK. W węźle tym oprócz standardowych pól zestawienia obrotów i sald są również pola dodatkowe dotyczące znaczników kont, tj. S_12_1, S_12_2, S_12_3. Szczegółowy opis tych pól zawiera poniższa tabela.
| Nazwa pola | Opis pola | Rodzaj pola |
| S_12_1 | Znacznik konta wynikający z rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe (pole opcjonalne dla jednostek stosujących MSSF) | znakowe obowiązkowe |
| S_12_2 | Dodatkowy znacznik konta wynikający z rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe | znakowe opcjonalne |
| S_12_3 | Dodatkowy znacznik konta wynikający z rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe (PD) | znakowe opcjonalne |
Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż konto księgowe wykorzystywane do ewidencji operacji gospodarczych powinno co do zasady zostać oznakowane odpowiednim znacznikiem. W polu S_12_1 (pole obowiązkowe) należy wpisać znacznik bilansowy lub wynikowy (w zależności od rodzaju konta), który jednoznacznie wskazuje usytuowanie danego salda w bilansie lub rachunku zysków i strat. W przypadku gdy na koncie księgowym widnieje zarówno saldo Wn, jak i saldo Ma (tak jest przykładowo w przypadku kont bilansowych rozrachunkowych, które mogą być kontami aktywno-pasywnymi) można jednocześnie zastosować dwa znaczniki, tj. uzupełnić pole S_12_1 (pole obowiązkowe) o znacznik podstawowy, jak i pole S_12_2 (pole opcjonalne) o znacznik dodatkowy. W celu właściwego oznaczenia kont księgowych odpowiednimi znacznikami wskazane jest do kont syntetycznych bilansowych i wynikowych prowadzić odpowiednie konta analityczne. W przypadku kont wynikowych odpowiednia ewidencja analityczna umożliwi przypisanie do danego konta tylko jednego znacznika.
W poniższej tabeli przedstawiamy przykładową ewidencję analityczną utworzoną do konta 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" oraz konta 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".
| Wykaz kont | Nazwa konta | Znacznik konta | ||
| Podstawowy | Rozszerzony | |||
| 76 | Pozostałe przychody i koszty operacyjne | |||
| 76-0 | Pozostałe przychody operacyjne | |||
| 76-0/1 | Przychody ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych - od jednostek powiązanych | RPDI_RKGI_POW | ||
| 76-0/2 | Przychody ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych - od pozostałych jednostek | RPDI_RKGI_POZ | ||
| 76-0/3 | Dotacje | RPDII_RKGII | ||
| 76-0/4 | Przychody z tytułu aktualizacji wartości aktywów niefinansowych | RPDIII_RKGIII | ||
| 76-0/5 | Inne pozostałe przychody operacyjne | RPDIV_RKGIV | ||
| 76-0/6 | Inne pozostałe przychody operacyjne - przychody ze zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa | RPDIV_RKGIV_ZCP | ||
| 76-0/7 | Inne pozostałe przychody operacyjne - odpisy ujemnej wartości firmy | RPDIV_RKGIV_WF | ||
| 76-0/8 | Inne pozostałe przychody operacyjne - pozostałe | RPDIV_RKGIV_P | ||
| 76-1 | Pozostałe koszty operacyjne | |||
| 76-1/1 | Koszty ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych - od jednostek powiązanych | RPEI_RKHI_POW | ||
| 76-1/2 | Koszty ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych - od pozostałych jednostek | RPEI_RKHI_POZ | ||
| 76-1/3 | Koszty z tytułu aktualizacji wartości aktywów niefinansowych | RPEII_RKHII | ||
| 76-1/4 | Inne koszty przychody operacyjne | RPEIII_RKHIII | ||
| 76-1/5 | Inne pozostałe koszty operacyjne - koszty ze zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa | RPEIII_RKHIII_ZCP | ||
| 76-1/6 | Inne pozostałe koszty operacyjne - odpisy wartości firmy | RPEIII_RKHIII_WF | ||
| 76-1/7 | Inne pozostałe koszty operacyjne - pozostałe | RPEIII_RKHIII_P | ||
Niestosowanie kont analitycznych może doprowadzić do tego, że do danego konta wynikowego koniczne będzie przypisanie dwóch znaczników. Przykładowo taka sytuacja może wystąpić w przypadku konta 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia". Koszty ujmowane na tym koncie prezentuje się bowiem w rachunku zysków i strat (wariant porównawczy) w sposób następujący:
1) w pozycji B.VI. "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - w tym:", gdzie wykazuje się wszystkie koszty ujęte na koncie 40-5 oraz
2) w wierszu "emerytalne", uszczegóławiającym ww. pozycję, gdzie wykazuje się m.in. składki na ubezpieczenia emerytalne w części finansowanej przez zakład pracy.
Jeśli więc jednostka nie wyodrębni w ramach konta 40-5 właściwego konta analitycznego, to zgodnie z prezentacją wskazaną w słowniku znaczników, określonym w załączniku nr 7 do rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych, do tego konta będzie musiała przypisać znacznik RPBVI (w polu znacznika S_12_1), oraz znacznik RPBVI_E (w polu znacznika S_12_2). Warto nadmienić, iż stosowanie dwóch znaczników jest zalecane tylko w szczególnych przepadkach.
Zatem odnosząc się do kwestii poruszonej w pytaniu, jeśli jednostka do kont wynikowych będzie prowadziła odpowiednią ewidencję analityczną umożliwiającą przypisanie do danego konta znacznika odzwierciedlającego właściwą pozycję w rachunku zysków i strat, wówczas wskaże tylko znacznik S_12_1. Przypominamy również, iż konta wynikowe mogą być dodatkowo oznaczane znacznikiem podatkowym, tj. S_12.3, związanym z rozliczeniem podatku dochodowego.