Zgodnie z uchwałą, zysk w stowarzyszeniu został przeznaczony na realizacje zadań statutowych. Jak zaksięgować tę uchwałę? Na jakie konto przeksięgować zysk - na kapitał, czy na przychody?
| Przeznaczenie na działalność statutową stowarzyszenia wypracowanego za poprzedni rok zysku wiąże się z dokonaniem zapisu po stronie Wn konta 82 "Rozliczenie wyniku finansowego", w korespondencji ze stroną Ma konta 80 "Fundusz statutowy". |
Zasady funkcjonowania stowarzyszeń reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261). Stowarzyszenie podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, o ile przepis Prawa o stowarzyszeniach nie stanowi inaczej. Po wpisie do tego rejestru stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność. Przypominamy, iż na mocy art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2025 r. poz. 869), zwanej dalej ustawą o KRS, stowarzyszenie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Jeżeli stowarzyszenie wpisane do ww. rejestru podejmuje działalność gospodarczą, to podlega obowiązkowi wpisu także do rejestru przedsiębiorców KRS (por. art. 50 ustawy o KRS).
Osoby w liczbie co najmniej siedmiu, zamierzające założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia oraz wybierają komitet założycielski albo władze stowarzyszenia (por. art. 9 Prawa o stowarzyszeniach). Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków (por. art. 11 ust. 1 ww. ustawy). Z kolei w art. 10 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach wskazano co w szczególności określa statut stowarzyszenia. Użyte w powyższym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż nie jest to katalog zamknięty. Majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Jak wskazano powyżej, stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Co ważne, dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków (por. art. 33 i 34 ww. ustawy).
Z punktu widzenia prawa bilansowego, w świetle art. 4 ust. 2 ustawy o rachunkowości zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Natomiast, jak stanowi art. 36 ust. 1 tej ustawy, kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki. Ustawa o rachunkowości nie określa zasad podziału (pokrycia) wyniku finansowego (zysku/straty). Zasady te powinny zostać uregulowane w dokumentach organizacyjnych stowarzyszenia, w których m.in. należy określić zasady odnoszenia zysku na fundusz statutowy oraz zasady pokrycia straty bilansowej.
Z pytania wynika, że stowarzyszenie za ubiegły rok wypracowało zysk, który zgodnie z uchwałą walnego zgromadzenia członków zamierza przeznaczyć na działalność statutową. Należy zaznaczyć, że stowarzyszenie ustala wynik finansowy według zasad ogólnych, jako zysk lub stratę, tj. na koncie 86 "Wynik finansowy", poprzez przeksięgowanie na dzień bilansowy na to konto sald kont wynikowych. Dodatni wynik finansowy oznacza zysk, zaś ujemny wynik finansowy oznacza stratę. Z kolei rozliczenie wyniku finansowego oznacza dokonanie podziału zysku lub pokrycia straty za dany rok. Rozliczenie wyniku finansowego w księgach rachunkowych oznacza w pierwszej kolejności przeksięgowanie salda konta 86 na konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego".
Przypominamy, iż podział lub pokrycie wyniku finansowego netto może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający. W przypadku jednostek zobowiązanych, zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego, może nastąpić dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto, dokonany bez spełnienia ww. warunków, jest nieważny z mocy prawa (por. art. 53 ust. 3 i 4 ww. ustawy). Ponadto z art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości wynika, iż roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Zatem stowarzyszenie, o którym mowa w pytaniu, przeksięgowania zysku za ubiegły rok - w księgach rachunkowych bieżącego roku - może dokonać zapisem po stronie Wn konta 86, w korespondencji ze stroną Ma konta 82. Następnie pod datą powzięcia stosownej uchwały, przeznaczenie wypracowanego zysku na działalność statutową ujmuje zapisem po stronie Wn konta 82, w korespondencji ze stroną Ma konta 80 "Fundusz statutowy".