Najem a działalność leasingowa

Zarówno umowa najmu, jak i umowa leasingu zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym i obie te umowy są do siebie pod względem charakteru bardzo zbliżone. Dotyczą bowiem oddania rzeczy należącej do jednego podmiotu do korzystania innemu podmiotowi.

Jak wynika z treści art. 659 K.c., przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Kolejne przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 660-679, określają pozostałe zasady tego stosunku prawnego.

Z kolei umowę leasingu reguluje art. 709¹ K.c. Zgodnie z tym przepisem przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast przepisy ustawy o CIT definiują umowę leasingu szerzej niż czyni to Kodeks cywilny, zaliczając do niej również każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w art. 17a-17k updop drugiej stronie, zwanej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Zauważyć jednak należy, że warunki określone:

• w art. 17b-17e updop - odnoszące się do tzw. leasingu operacyjnego oraz
• w art. 17f-17k updop - odnoszące się do tzw. leasingu finansowego,

obejmują warunek, że suma opłat ustalonych w takiej umowie leasingowej, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiadać będzie co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych objętych tą umową.

Jeżeli zatem w zawieranych przez stowarzyszenie umowach, na podstawie których wynajmuje ono innym podmiotom stoiska, ustalona opłata lub ich suma jest niższa niż wartość początkowa stoiska, to umowa taka nie może być uznana za "umowę leasingu" - w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego ani w rozumieniu ustawy o CIT.

Jeśli jednak taka opłata lub suma opłat byłaby równa lub wyższa niż wartość początkowa stoiska, to wówczas - dla oceny rodzaju umowy - należałoby sięgnąć do kolejnych warunków zawieranych przez stowarzyszenie umów i porównać je z warunkami określonymi treścią art. 17b-17k updop.

Podsumowując, stwierdzić należy, że jeżeli stowarzyszenie uzyskiwać będzie dochody z tytułu wskazanej w pytaniu umowy, a umowa taka nie będzie wypełniać warunków umowy leasingu w rozumieniu ustawy o CIT, to uzyskiwane w związku z nią dochody korzystać będą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym pod warunkiem ich wydatkowania na cele z art. 17 ust. 1 pkt 4 updop i to bez względu na termin takiego wydatkowania.