Odpłatne zbycie inwestycji w obcym środku trwałym
Specyficznym rodzajem środka trwałego polegającego amortyzacji są inwestycje w obcym środku trwałym (art. 16a ust. 2 pkt 1 updop i art. 22a ust. 2 pkt 1 updof).
W prawie podatkowym nie zostało zdefiniowane pojęcie inwestycji w obcym środku trwałym, dlatego powołamy się na wydawane w tym zakresie rozstrzygnięcia organów podatkowych.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 października 2021 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.402.2021.1.BD czytamy, że: "(...) ustawa o podatku od osób prawnych nie definiuje pojęcia »inwestycji w obcym środku trwałym«, przez które, zgodnie z aktualnym orzecznictwem rozumie się m.in. nakłady poniesione w wykorzystywanym na potrzeby własnej działalności w obiekcie (budynek/lokal), którego dany podatnik nie jest właścicielem, ale użytkuje go na podstawie stosownego tytułu prawnego. Nakłady te to z reguły ogół kosztów, jakie podatnik ponosi na przystosowanie użytkowanego obiektu do stanu zdatnego do używania (wyrok WSA w Warszawie z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. akt III SA/Wa 12/05). (...)
Ulepszenie obcego środka trwałego, czyli inwestycja w obcym środku trwałym, nastąpi wówczas, gdy suma wydatków poniesionych na przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację obcego środka trwałego przekroczy w danym roku podatkowym 10.000 zł, a wydatki te spowodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia go do używania (...).
(...) decydujące znaczenie dla zaliczenia określonego wydatku do wydatków stanowiących koszt wytworzenia środka trwałego (inwestycji w obcym środku trwałym) ma możliwość powiązania danego wydatku z konkretnym przedsięwzięciem inwestycyjnym. Wszelkie wydatki pozostające w związku z wytworzeniem środka trwałego (inwestycji w obcym środku trwałym) mają wpływ na jego koszt wytworzenia. Koszt ten zarazem stanowi o wartości początkowej, od której dokonuje się następnie odpisów amortyzacyjnych".
Należy określić skutki podatkowe, gdy po zakończeniu umowy właściciel wraz z rozwiązaniem umowy wypłacił najemcy wynagrodzenie za dokonane ulepszenie.
U najemcy wynagrodzenie to stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Z kolei kosztem uzyskania przychodów jest niezamortyzowana wartość początkowa inwestycji w obcym środku trwałym, co znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 maja 2022 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.622.2021.2.BK. Wnioskodawca zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, czy można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od inwestycji w obcym środku trwałym, a konkretnie inwestycji w budynku mieszkalnym? Sprawa dotyczy stanu prawnego już po zmianie przepisów, które wykluczają możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od budynków mieszkalnych. W interpretacji czytamy, że: "(...) prawo do zaliczania w ciężar kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym (inwestycja w budynku mieszkalnym) przysługuje wyłącznie do 31 grudnia 2022 r. (...). Natomiast po zakończeniu okresu przejściowego, niezamortyzowana wartość początkowa ww. inwestycji może jedynie stanowić koszt zbycia tej inwestycji na rzecz właściciela nieruchomości bądź podmiotu trzeciego, nie może natomiast stanowić podstawy dokonywania dalszych odpisów amortyzacyjnych od tej inwestycji".
Takie samo stanowisko prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 15 marca 2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.40.2023.2.AND.
Zatem zbycie inwestycji w obcym środku trwałym (na rzecz właściciela lub osoby trzeciej) daje możliwość rozliczenia w kosztach uzyskania przychodów nakładów poniesionych na tę inwestycję - w części niezaliczonej do kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne.
