Odszkodowanie z tytułu kolizji firmowego samochodu

W działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych użytkuję samochód ciężarowy. W wyniku kolizji drogowej został on uszkodzony. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie, w wysokości kosztów naprawy, bezpośrednio na rzecz warsztatu. Czy muszę opodatkować odszkodowanie, skoro wydatków na naprawę nie ująłem do kosztów podatkowych?

Tak, otrzymane odszkodowanie stanowi u ryczałtowca przychód podlegający opodatkowaniu.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 updof. Ten zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Tak wynika z art. 6 ust. 1 i art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2025 r. poz. 843), zwanej dalej ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Podstawę kwalifikowania do przychodów z działalności gospodarczej otrzymanych odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością stanowi art. 14 ust. 2 pkt 12 updof. Pomimo że odszkodowanie (w całości lub w części) pokrywa wydatki poniesione na naprawę składnika majątku, to nie mamy do czynienia ze zwrotem tych wydatków, lecz z otrzymaniem odpowiadającej im kwoty. Z tego względu nie znajdzie zastosowania art. 14 ust. 3 pkt 3a updof, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W praktyce przyjmuje się, że wskazany przepis odnosi się do kwot, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów ze względu na wyłączenia określone w art. 23 ust. 1 updof albo brak związku między poniesionym wydatkiem a prowadzoną działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 22 ust. 1 updof. Tym samym niezaliczenie wydatku do kosztów nie może być wynikiem dobrowolnego działania podatnika. Według organów podatkowych nie ma znaczenia, że ryczałtowcy nie ustalają kosztów uzyskania przychodów. Przyjmują one, że możliwość stosowania przez ryczałtowców art. 14 ust. 3 pkt 3a updof, wymaga ustalenia, czy zaliczenie danego wydatku do kosztów podatkowych byłoby hipotetycznie możliwe, gdyby wybrali inną formę opodatkowania (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 czerwca 2023 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.337.2023.2.AA).

Należy więc uznać, że w sytuacji podatnika otrzymane odszkodowanie stanowi przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, który należy opodatkować ryczałtem w wysokości 8,5%, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. h ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Dodajmy, że dla konieczności wykazania przychodu bez znaczenia jest okoliczność, że transfer środków został dokonany bezpośrednio na rachunek warsztatu, który wykonał usługę naprawy samochodu (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2025 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.511.2025.2.JK2).