Opakowania objęte obowiązkowym systemem kaucyjnym

Przypomnijmy, iż ustawa nowelizująca system kaucyjny weszła w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., jednakże obowiązek realizacji poziomów zbiórki w systemie kaucyjnym oraz związany z tym obowiązek poboru i zwrotu kaucji przy przyjmowaniu pustych opakowań będzie obowiązywał nie wcześniej niż od 1 października 2025 r. Dotyczy to opakowań na napoje jednokrotnego użytku: butelek plastikowych (PET) o pojemności do 3 litrów i puszek metalowych o pojemności do 1 litra oraz butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.

Warto mieć na uwadze, że w związku z wprowadzeniem tzw. systemu kaucyjnego nie zmieniły się zasady opodatkowania dla potrzeb VAT obowiązujące dla opakowań zwrotnych, które nie są objęte tym systemem lub w przypadku których - aktualnie wprowadzający produkty w tych opakowaniach - nie zdecydowali się na przystąpienie do tego systemu.

Zgodnie z art. 29a ust. 11a ustawy - obowiązującym do 31 grudnia 2024 r. - do podstawy opodatkowania nie wliczało się wartości opakowania wielokrotnego użytku, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w tym opakowaniu. Przez opakowania wielokrotnego użytku rozumie się tu butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra, objęte systemem kaucyjnym. Jednocześnie w przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania wielokrotnego użytku wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje podwyższał podstawę opodatkowania o wartość tego opakowania. Przez niezwrócenie opakowania wielokrotnego użytku rozumie się również zwrot odpadu opakowaniowego (uchylony art. 29a ust. 12a ustawy o VAT). W powyższej sytuacji wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje określał wysokość zmiany podstawy opodatkowania na ostatni dzień roku przez określenie różnicy między liczbą wprowadzonych do obrotu a liczbą zwróconych w danym roku opakowań wielokrotnego użytku. Jeżeli liczba zwróconych w danym roku opakowań wielokrotnego użytku była większa od liczby wprowadzonych do obrotu w danym roku opakowań wielokrotnego użytku, wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje uwzględniał tę różnicę przy ustaleniu wartości podstawy opodatkowania dla kolejnego roku (uchylony art. 29a ust. 12b ustawy o VAT).

Natomiast na podstawie przepisu art. 29a ust. 11a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r. do podstawy opodatkowania nie wlicza się kaucji pobieranej za opakowania objęte systemem kaucyjnym, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w tym opakowaniu (czyli te same zasady mają zastosowanie w zakresie wszystkich rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, czyli obejmują opakowania wielokrotnego i jednorazowego użytku).

W przypadku niezwrócenia do podmiotu reprezentującego opakowania lub odpadu opakowaniowego objętych systemem kaucyjnym wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje podwyższa podstawę opodatkowania na ostatni dzień roku o różnicę w wartości kaucji wynikającą z wprowadzonych przez niego do obrotu w danym roku opakowań objętych systemem kaucyjnym a opakowań lub odpadów opakowaniowych objętych tym systemem zwróconych do podmiotu reprezentującego w danym roku. Kwota tej różnicy zawiera kwotę podatku. Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje jest obowiązany do podwyższenia podstawy opodatkowania w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku, dla którego ustalono różnicę w wartości kaucji.

Jeżeli w danym roku wartość kaucji wynikająca z opakowań objętych systemem kaucyjnym wprowadzonych do obrotu przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje jest mniejsza niż wartość kaucji wynikająca z opakowań lub odpadów opakowaniowych objętych tym systemem zwróconych do podmiotu reprezentującego, wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje uwzględnia tę różnicę przy ustaleniu podstawy opodatkowania dla:

1) kolejnego roku albo

2) lat następujących po kolejnym roku, jeżeli w kolejnym roku wartość kaucji wynikająca z opakowań objętych systemem kaucyjnym wprowadzonych do obrotu przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje jest mniejsza niż łączna wartość kaucji wynikająca z opakowań lub odpadów opakowaniowych objętych tym systemem zwróconych do podmiotu reprezentującego oraz wartość różnicy wynikającej z roku poprzedniego.

Powyższe wynika z art. 29a ust. 12c i ust. 12d ustawy o VAT.