Nowe regulacje w zakresie akcyzy od samochodów - od 1 kwietnia 2025 r.

Od 1 kwietnia 2025 r. mocą ustawy z dnia 24 stycznia 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 222) zmienią się regulacje związane z samochodami osobowymi w zakresie zwrotu podatku akcyzowego od samochodów czasowo zarejestrowanych oraz zwolnieniem od akcyzy samochodów rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju, w celu wykonywania jazd testowych. W art. 100 ustawy o podatku akcyzowym, dodano ust. 5a, w którym wskazano, że przepisy dotyczące opodatkowania akcyzą samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym stosuje się odpowiednio do samochodu osobowego:

1) zarejestrowanego czasowo na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego nastąpił zwrot akcyzy na podstawie art. 107 ust. 1a pkt 1 ustawy;

2) zarejestrowanego profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:

a) od którego nastąpił zwrot akcyzy na podstawie art. 107 ust. 1a pkt 2, albo

b) który został zwolniony od akcyzy na podstawie art. 110b ust. 1 ustawy.

Dodanie w art. 100 ustawy ust. 5a, ma na celu uregulowanie sytuacji, w której samochód osobowy, który wcześniej był czasowo zarejestrowany na terytorium kraju w celu jego wywozu za granicę albo był zarejestrowany wcześniej profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego po dokonaniu dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu nastąpił zwrot akcyzy, ponownie zostaje sprowadzony do Polski w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu.

W takiej sytuacji, w przypadku powtórnego sprowadzenia do kraju tych samochodów będą one podlegały opodatkowaniu akcyzą jako pojazdy wcześniej niezarejestrowane na terytorium kraju.

Jeżeli natomiast samochody zostały wywiezione z kraju, ale nie nastąpił zwrot akcyzy z tytułu ich wywozu, a następnie ponownie zostaną wprowadzone do kraju, to wówczas nie powstanie wobec nich obowiązek podatkowy i konieczność zapłaty akcyzy.

Zasada jednokrotności poboru akcyzy, ma zastosowanie również do samochodów osobowych i została określona w art. 100 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym, jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.

1. Zwrot akcyzy od samochodów osobowych czasowo zarejestrowanych w kraju w celu ich wywozu za granicę

Zgodnie z brzmieniem art. 107 ust. 1a i 1b zmienionej ustawy, podmiot, który nabył prawo rozporządzania jak właściciel samochodem osobowym niezarejestrowanym wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju, w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu samochodu osobowego:

1) zarejestrowanego czasowo na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę zgodnie z przepisami o ruchu drogowym,

2) zarejestrowanego profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym

- od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju ma prawo do zwrotu akcyzy.

Zwrot akcyzy następuje na wniosek złożony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie roku od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego. Natomiast zgodnie z art. 107 ust. 1b zmienionej ustawy, jeżeli samochód osobowy, o którym mowa w art. 107 ust. 1a, w terminie roku od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu zostanie zarejestrowany na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zwrot akcyzy nie przysługuje.

Wprowadzony przepis, rozszerza prawo do zwrotu akcyzy również w przypadku dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu samochodu osobowego wcześniej czasowo zarejestrowanego na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę zgodnie z art. 74 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1251) i od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju.

Szczegółowy tryb zwrotu akcyzy od samochodu zarejestrowanego wcześniej profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym i od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju będzie następował wg zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie zwrotu akcyzy od samochodu osobowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1891).

Dla przeciwdziałania nadużyciom związanym z pozornym wywozem samochodów osobowych, mającym na celu bezprawne wyłudzenie zwrotu akcyzy, w art. 107 ust. 1b zmienionej ustawy, określono brak prawa do zwrotu akcyzy, w sytuacji, gdy samochód zostanie ponownie zarejestrowany na terytorium kraju w ciągu roku od dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu.

Podatnik, który zapłacił akcyzę, dokument potwierdzający zapłatę akcyzy, przedkłada organowi rejestrującemu pojazd, w celu dokonania rejestracji. Również podatnik dokonujący rejestracji czasowej w celu wywozu samochodu posiada tego rodzaju dokument.

W związku z tym wprowadzone regulacje uniemożliwią ubieganie się o zwrot akcyzy w sytuacji ponownego przywozu samochodu osobowego na terytorium kraju i zarejestrowanie go zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Roczny termin wskazany w przepisie przyjęto na podstawie założenia, że samochód zarejestrowany czasowo w celu wywozu, który został wywieziony, a następnie ponownie przywieziony na terytorium kraju przed upływem roku, ma charakter pozorny.

2. Zwolnienie od akcyzy dla samochodów osobowych rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych

Od 1 kwietnia 2025 r. wprowadzono nowe zwolnienie od akcyzy dla samochodów osobowych zarejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Zgodnie z dodanym art. 110b ustawy zmienionej, zwalnia się od akcyzy samochód osobowy zarejestrowany profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Warunkiem tego zwolnienia jest:

1) wykonywanie jazd testowych samochodem osobowym z wypełnionym profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i z wykorzystaniem profesjonalnych tablic rejestracyjnych zgodnie z decyzją o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t i art. 80v ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym;

2) przeznaczenie samochodu osobowego do badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przez okres ważności decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t i art. 80v ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego;

3) wpisanie samochodu osobowego do wykazu pojazdów zgodnie z art. 80x ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym;

4) wywóz samochodu osobowego z terytorium kraju, wycofanie samochodu osobowego z eksploatacji i uzyskanie zaświadczenia o jego demontażu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 2056), albo zwrot samochodu osobowego producentowi samochodu osobowego lub jego upoważnionemu przedstawicielowi - w terminie 14 dni od dnia upływu okresu, o którym mowa w pkt 2.

W art. 110b ust. 3, 4 i 5 zmienionej ustawy, wprowadzono wyjaśnienia, jak należy rozumieć użyte w tym przepisie terminy, a mianowicie:

• działalność badawczo-rozwojowa, to działalność w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.),
• badania naukowe, to badania w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2024 r. poz. 1571 ze zm.),
• prace rozwojowe, to prace w rozumieniu art. 4 ust. 3 ww. ustawy.

Podmiot, który spełnia warunki zwolnienia może wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia stwierdzającego zwolnienie od akcyzy. Naczelnik urzędu skarbowego przed wydaniem zaświadczenia może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, w ramach którego będzie mógł zobowiązać podatnika np. do przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających spełnienie warunków zwolnienia. Zaświadczenie będzie wydawane na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111) i będzie potwierdzało spełnienie warunków zwolnienia na dzień złożenia wniosku.

W przypadku naruszenia warunków zwolnienia lub nieprzedstawienia w terminie dokumentów albo zaświadczenia, podmiot zobowiązany jest do zapłacenia akcyzy, której wysokość określa się według stanu z dnia powstania obowiązku podatkowego.