Usługi sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków

1. Prawo do podmiotowego zwolnienia z VAT

We wrześniu 2025 r. planuję rozpoczęcie działalności gospodarczej. Czy w związku z wykonywaniem świadectw charakterystyki energetycznej budynków i audytu energetycznego będę miał prawo korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT?

Ze zwolnienia podmiotowego z VAT mogą korzystać podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u których wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła łącznie w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł.

Zwolnienie to przysługuje także ww. podatnikom rozpoczynającym w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych VAT, jeżeli faktyczna i przewidywana przez nich wartość sprzedaży - w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym - nie przekroczy ww. kwoty.

Powyższe wynika z art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Co ważne z tego zwolnienia nie mogą korzystać podatnicy świadczący usługi wymienione w art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT. Mowa jest tu o usługach prawniczych, w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego, usług jubilerskich czy też ściągania długów (w tym faktoringu).

Do możliwości zastosowania podmiotowego zwolnienia z VAT przez podatnika świadczącego usługi w zakresie wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków i audytu energetycznego odniósł się przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 18 czerwca 2025 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.426.2025.2.MPA.

W stanie faktycznym Wnioskodawca od dnia 17 kwietnia 2025 r. prowadzi działalność gospodarczą. W ramach świadczonych usług wykonuje świadectwa charakterystyki energetycznej, polegające na wizji lokalnej, pozyskaniu dokumentacji oraz informacji technicznych. Następnie na tej podstawie sporządzana jest dokumentacja techniczna. Natomiast w ramach audytu dokonywana będzie wizja lokalna, pozyskanie dokumentacji i informacji technicznych dla danego budynku oraz analiza stanu rzeczywistego. Zalecenia mają charakter nakazowy, dostosowane do określonych przepisów lub stanu technicznego. Nie jest planowane prowadzenie innego rodzaju działalności, o której mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.

Zdaniem organu podatkowego: "(...) skoro czynności świadczone przez Panią nie będą polegały na świadczeniu usług w zakresie doradztwa, jak również nie będą obejmowały czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, zatem będzie Pani mogła skorzystać ze zwolnienia podmiotowego świadczonego przez Panią. Jednakże z uwagi na to, że rozpoczęła Pani działalność w trakcie roku podatkowego 2025, to w roku podatkowym 2025 - nie na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, lecz na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy. Rozpoczynając działalność w trakcie roku 2025, nabyła Pani proporcjonalne prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy, a nie jak Pani wskazała na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy (...)".

Podobnie wypowiedział się Dyrektor KIS w innych interpretacjach indywidualnych, np. z dnia 29 maja 2025 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.366.2025.2.KF, z dnia 22 maja 2025 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.276.2025.2.MPA czy z dnia 8 maja 2025 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.140.2025.2.EB.

Reasumując, skoro Czytelnik w ramach działalności gospodarczej nie będzie udzielał porad, opinii i wyjaśnień charakterystycznych dla usług doradztwa, tym samym będzie miał prawo w 2025 r. korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT (do czasu przekroczenia limitu 200.000 zł wyliczonego proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w 2025 r., bądź rozpoczęcia wykonywania czynności wykluczających możliwość korzystania z tego prawa).

2. Obowiązek stosowania kodu GTU_12

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Czy usługi sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków udokumentowane fakturami należy oznaczać w pliku JPK_VAT symbolem GTU_12?

Kodem GTU_12 należy oznaczyć świadczenia usług o charakterze niematerialnym - wyłącznie:

• doradczych, w tym doradztwa prawnego i podatkowego oraz doradztwa związanego z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19),
• w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU 69.20.1, 69.20.2),
• prawnych (PKWiU 69.1),
• zarządczych (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1),
• firm centralnych (PKWiU 70.1),
• marketingowych lub reklamowych (PKWiU 73.1),
• badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2),
• w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72) oraz w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU 85.5).

Tak wynika z § 10 ust. 3 pkt 2 lit. b) rozporządzenia w sprawie JPK_VAT z deklaracją.

Ustawodawca zatem nakazuje zamieścić w JPK_VAT z deklaracją oznaczenie GTU_12 w przypadku świadczenia usług o charakterze niematerialnym, wymienionych w § 10 ust. 3 pkt 2 lit. b) rozporządzenia - sklasyfikowanych do odpowiedniego PKWiU (2015).

Kluczowe jest więc właściwe sklasyfikowanie usług wskazanych w treści pytania w PKWiU (2015).

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 sierpnia 2025 r., nr 0115-KDST2-1.4011.332.2025.2.JPO (która dotyczy zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie stawki ryczałtu) Wnioskodawca odnosi się do klasyfikacji usług wymienionych przez Czytelnika w treści pytania. Jak wynika z jej treści prowadzi on jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której wykonuje wyłącznie świadectwa charakterystyki energetycznej budynków oraz audyty energetyczne. Na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) Wnioskodawca klasyfikuje usługi jako:

• 71.12.12.0 - Usługi w zakresie doradztwa dotyczącego instalacji grzewczych, wentylacyjnych, chłodniczych i klimatyzacyjnych - w zakresie audytów energetycznych;
• 71.12.11.0 - Usługi w zakresie doradztwa dotyczącego architektury i inżynierii oraz pokrewne usługi techniczne - w zakresie świadectw charakterystyki energetycznej.

Jednakże już w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 16 lipca 2024 r., nr 0111-KDIB3-3.4012.211.2024.1.MW czytamy:

"(...) Opisane usługi klasyfikuje Pan wg PKWiU pod numerem 71.20.1 - usługi wykonywane przez audytora energetycznego, polegające na sporządzaniu certyfikatu energetycznego budynku, obejmujące zebranie danych dotyczących wybudowanego budynku i wykonaniu obliczeń jego zapotrzebowania na energię pierwotną i końcową.

Planuje Pan rozszerzyć zakres wykonywanych usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej o wykonywanie audytów energetycznych.

Audyt energetyczny jest procedurą mającą na celu przeprowadzenie szczegółowych i potwierdzonych obliczeń dotyczących proponowanych przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz dostarczeniu informacji o potencjalnych oszczędnościach energii. Jest to zatem procedura mająca pozytywnie wpłynąć na poprawę efektywności energetycznej danego budynku i pozwalająca dostrzec oraz ocenić obszary, w których możliwe jest uzyskanie oszczędności energii.

Wskazał Pan, że podstawy prawne wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej i audytu termomodernizacyjnego są różne - są to dwie odrębne ustawy oraz dwa odrębne rozporządzenia określające sposób sporządzenia audytu i świadectwa. Świadectwo określa aktualne zapotrzebowanie energetyczne nieruchomości, natomiast na podstawie audytu inwestor może ustalić zasadność i zaplanować prace termomodernizacyjne, które pozwolą ograniczyć koszty związane z użytkowaniem budynku.

Opisane usługi wykonywania audytu energetycznego będzie Pan klasyfikować wg PKWiU pod numerem 71.20.19.0 - Pozostałe usługi w zakresie badań i analiz technicznych (podkreślenie redakcji) (...)".

Należy zaznaczyć, że zgodnie z klasyfikacją PKWiU (2015) symbol 71.12.11.0 obejmuje "Usługi doradztwa technicznego". Zatem, zdaniem redakcji, klasyfikację PKWiU 71.12.11.0 stosuje się raczej przy doradztwie w zakresie projektów architektonicznych/inżynieryjnych, a nie przy świadectwach energetycznych. Tym bardziej, że interpretacje podatkowe Dyrektora KIS w zakresie zwolnienia podmiotowego z VAT wskazują jednoznacznie, że nie jest to usługa doradcza. Powyższe oznacza, że Czytelnik nie ma obowiązku stosowania kodu GTU_12. Zaznaczamy jednak, że jest to wyłącznie stanowisko naszej redakcji i trudno stwierdzić, czy zostałoby ono podzielone przez organ podatkowy.

Obowiązek prawidłowego sklasyfikowania dokonywanych czynności spoczywa na podatnikach. Jeżeli podatnik ma trudności z klasyfikacją świadczonych usług i w konsekwencji ma problem z prawidłowym wypełnianiem JPK_VAT, to może wystąpić o wydanie WIS, a następnie ewentualnie o interpretację indywidualną (w zakresie zasadności stosowania oznaczenia kodu GTU_12).