Za pracę w niedzielę nie zawsze przysługuje dodatek do wynagrodzenia

Ze względu na specyfikę procesu produkcji, pracownik zatrudniony w systemie podstawowym ma zasadniczo planowaną pracę od niedzieli do czwartku, przy czym co czwartą niedzielę ma wolną, w zamian za co praca planowana jest w piątek. Czy w takiej sytuacji za harmonogramową pracę w niedzielę przysługuje dodatkowe wynagrodzenie?

Nie, pod warunkiem, że nie wystąpią w tym dniu nadgodziny.

W myśl art. 129 § 1 K.p., czas pracy zasadniczo nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Biorąc pod uwagę powołane normy, pracodawca planuje liczbę godzin jaką w przyjętym okresie rozliczeniowym powinien przepracować pracownik, obliczając obowiązujący go w tym okresie wymiar czasu pracy zgodnie z art. 130 K.p. Ponadto pracownik powinien mieć zaplanowaną odpowiednią liczbę dni wolnych od pracy.

Niedziela jest dniem wolnym od pracy, o czym stanowi art. 151⁹ § 1 K.p. oraz art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1920). Jednakże praca w tym dniu jest dozwolona w przypadkach określonych w art. 151¹⁰ K.p., tj. m.in. w ruchu ciągłym, przy pracy zmianowej, w transporcie i w komunikacji, a także przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób. Planując pracownikowi pracę w niedzielę (z wyjątkiem tzw. systemu weekendowego, który nie dotyczy Czytelnika), pracodawca jest obowiązany zapewnić mu (zaplanować w rozkładzie) inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli (art. 151¹¹ § 1 pkt 1 K.p.). Należy także pamiętać, że jeżeli rozkład czasu pracy pracownika obejmuje pracę w niedziele, pracownikowi należy zapewnić łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie (art. 147 K.p.). Przykładowo w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym obejmującym wrzesień 2024 r., pracownik powinien mieć zaplanowanych 9 dni wolnych od pracy, w tym 4 dni z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oraz łącznie 5 niedziel/dni wolnych za niedzielę w przypadku zaplanowanej pracy w ten dzień.

Za wykonaną pracę pracownikowi przysługuje wynagrodzenie (art. 80 zd. 1 K.p.). W przypadku pracy wykonywanej ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy (a także ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego go systemu i rozkładu czasu pracy), oprócz normalnego wynagrodzenia pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości i na zasadach określonych w art. 151¹ K.p. Praca taka stanowi bowiem pracę w godzinach nadliczbowych i jest ona dopuszczalna w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii oraz w razie szczególnych potrzeb pracodawcy (art. 151 § 1 K.p.). Jeżeli więc pracownik, któremu przepisy pozwalają na pracę w niedzielę, ma zaplanowaną pracę w tym dniu zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, to za taką pracę nie przysługuje mu dodatek, o którym mowa w art. 151¹ K.p., chyba że pracownik wykonywał ją ponad zaplanowany w tym dniu wymiar czasu pracy (w organizacji podstawowej - ponad 8 godz.).