Uzupełnienie wynagrodzenia godzinowego wliczanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia chorobowego

Pracownik jest wynagradzany stawką godzinową (w 2024 r. - 18,70 zł/godz.) oraz otrzymuje premię regulaminową w wysokości 50% wynagrodzenia wyliczonego ze stawki godzinowej. Jeśli w danym miesiącu wystąpiła nieobecność nieusprawiedliwiona, pracownik chorował lub nie przestrzegał zasad bhp, traci prawo do premii za ten miesiąc. Jak należało ustalić podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi za kilka dni października 2024 r.? Nadmieniamy, że w razie wystąpienia urlopu wypoczynkowego, wynagrodzenie urlopowe ze składników zmiennych jest obliczane także z premii, a ponadto w miesiącu, w którym pracownik nie otrzymuje premii, jest mu wypłacane wyrównanie do płacy minimalnej.

Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego (tj. wynagrodzenia chorobowego i zasiłków z ubezpieczeń społecznych) przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, a jeśli jest zatrudniony krócej - za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej). Jeśli w którymś z tych miesięcy pracownik nie osiągnął wynagrodzenia z przyczyn:

• usprawiedliwionych (np. choroba, urlop bezpłatny), przy ustalaniu podstawy wymiaru wyłącza bądź przyjmuje się po uzupełnieniu wynagrodzenie za miesiąc, w którym odpowiednio przepracował mniej niż połowę lub co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy (art. 38 ust. 2 ustawy zasiłkowej),
• nieusprawiedliwionych (NN), do podstawy wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie faktycznie osiągnięte w tym miesiącu, bez uzupełniania jego wysokości za dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy (por. komentarz ZUS do ustawy zasiłkowej, dostępny na stronie internetowej www.zus.pl).

Uzupełnienie wynagrodzenia, o którym mowa wcześniej, polega na ustaleniu kwoty wynagrodzenia jaką pracownik by uzyskał, gdyby przepracował cały miesiąc. Sposób uzupełnienia danego składnika wynagrodzenia uzależniony jest od tego, czy ma on charakter stały czy zmienny. Stałe składniki wynagrodzenia (w tym także wynagrodzenie godzinowe) uzupełnia się poprzez przyjęcie kwoty określonej co do zasady w umowie o pracę, natomiast zmienne składniki wynagrodzenia przez podzielenie kwoty składnika osiągniętej za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w tym miesiącu (art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Co istotne, uzupełnieniu podlegają tylko składniki wynagrodzenia zmniejszane proporcjonalnie za okresy usprawiedliwionych nieobecności w pracy, natomiast zmniejszane w inny sposób (kwotowo, procentowo) wlicza się do podstawy wymiaru w kwocie faktycznie wypłaconej.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS zawartymi w powołanym wcześniej komentarzu ZUS, na równi z dniami, w których pracownik świadczył pracę, traktuje się dni urlopu wypoczynkowego i inne dni nieobecności w pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jeśli więc pracownik przepracował cały miesiąc kalendarzowy (w tym przebywał na urlopie wypoczynkowym), to wynagrodzenie za ten miesiąc przyjmuje się do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych w kwocie faktycznie uzyskanej (pomniejszonej o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne).

Pracownik z pytania otrzymuje wynagrodzenie godzinowe oraz premię w wysokości 50% kwoty uzyskanego wynagrodzenia godzinowego. Ustalając podstawę wymiaru świadczenia chorobowego:

• wynagrodzenie godzinowe uzupełnia się poprzez przyjęcie kwoty obliczonej jako iloczyn liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu i stawki godzinowej (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne w części, jaką sfinansowałby pracownik),
• premia jest zmniejszana nieproporcjonalnie do dni absencji zasiłkowych (wystąpienie choćby jednego dnia takiej absencji skutkuje całkowitą utratą prawa do premii za dany miesiąc), zatem powinna być uwzględniana w podstawie wymiaru w kwocie faktycznie wypłaconej (czyli w miesiącach, za które nie została przyznana, przyjmuje się kwotę 0 zł); wyjątkiem są miesiące, w których pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym, gdyż wówczas premia ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu za dni urlopu - należy ją więc wliczyć do podstawy wymiaru po uprzednim uzupełnieniu (tj. w wysokości 50% uzupełnionego wynagrodzenia godzinowego),
• wynagrodzenie urlopowe oraz wyrównanie do płacy minimalnej przy uzupełnianiu są pomijane, a w miesiącach niewymagających uzupełnienia - wliczane w kwotach faktycznie uzyskanych.

Ustalana na przedstawionych wyżej zasadach podstawa wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w 2025 r. nie może być niższa niż 4.026,29 zł (w II półroczu 2024 r. była to kwota 3.710,47 zł). Dla pracownika niepełnoetatowego ww. kwotę zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Powyższe wynika z art. 45 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi z pytania wynagrodzenia chorobowego za czas niezdolności do pracy przypadającej w październiku 2024 r. stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskane za okres od października 2023 r. do września 2024 r. W tym okresie pracownik uzyskał (dane podane przez Czytelnika):

Legenda:

Przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego uzupełnieniu podlegało wynagrodzenie wypłacone za październik i listopad 2023 r. oraz za maj, czerwiec, lipiec i wrzesień 2024 r., czyli tylko za miesiące, w których wystąpiła choroba lub urlop bezpłatny. Natomiast wynagrodzenie za grudzień 2023 r. oraz za styczeń, luty, marzec, kwiecień i sierpień 2024 r. należało przyjąć w kwocie faktycznie wypłaconej.

Obliczona podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wyniosła 3.418,89 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• uzupełnione wynagrodzenie za październik 2023 r.: 176 godz. do przepracowania w październiku x 18,70 zł = 3.291,20 zł; 3.291,20 zł x 50% = 1.645,60 zł; (3.291,20 zł + 1.645,60 zł) - 676,83 zł = 4.259,97 zł,
• uzupełnione wynagrodzenie za listopad 2023 r.: 160 godz. do przepracowania w listopadzie x 18,70 zł = 2.992 zł; 2.992 zł - 410,20 zł = 2.581,80 zł,
• wynagrodzenie za grudzień 2023 r.: (2.692,80 zł + 717,73 zł) - 467,59 zł = 2.942,94 zł,
• wynagrodzenie za styczeń 2024 r.: (2.393,60 zł + 1.196,80 zł + 995,50 zł) - 628,72 zł = 3.957,18 zł,
• wynagrodzenie za luty 2024 r.: (3.141,60 zł + 1.570,80 zł) - 646,07 zł = 4.066,33 zł,
• wynagrodzenie za marzec 2024 r.: (1.944,80 zł + 972,40 zł + 1.377,40 zł) - 588,79 zł = 3.705,81 zł,
• wynagrodzenie za kwiecień 2024 r.: (2.842,40 zł + 995,60 zł) - 526,19 zł = 3.311,81 zł,
• uzupełnione wynagrodzenie za maj 2024 r.: 160 godz. do przepracowania w maju x 18,70 zł = 2.992 zł; 2.992 zł - 410,20 zł = 2.581,80 zł,
• uzupełnione wynagrodzenie za czerwiec 2024 r.: 160 godz. do przepracowania w czerwcu x 18,70 zł = 2.992 zł; 2.992 zł - 410,20 zł = 2.581,80 zł,
• uzupełnione wynagrodzenie za lipiec 2024 r.: 184 godz. do przepracowania w lipcu x 18,70 zł = 3.440,80 zł; 3.440,80 zł - 471,73 zł = 2.969,07 zł,
• wynagrodzenie za sierpień 2024 r.: (2.992 zł + 1.496 zł + 149,60 zł) - 635,81 zł = 4.001,79 zł,
• uzupełnione wynagrodzenie za wrzesień 2024 r.: 168 godz. do przepracowania we wrześniu x 18,70 zł = 3.141,60 zł; 3.141,60 zł x 50% = 1.570,80 zł; (3.141,60 zł + 1.570,80 zł) - 646,07 zł = 4.066,33 zł,
• przeciętne miesięczne wynagrodzenie: (4.259,97 zł + 2.581,80 zł + 2.942,94 zł + 3.957,18 zł + 4.066,33 zł + 3.705,81 zł + 3.311,81 zł + 2.581,80 zł + 2.581,80 zł + 2.969,07 zł + 4.001,79 zł + 4.066,33 zł) : 12 = 3.418,89 zł.

Ponieważ obliczona podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego była niższa od najniższej obowiązującej w II półroczu 2024 r. (3.418,89 zł < 3.710,47 zł), podlegała podwyższeniu do kwoty 3.710,47 zł.