Odmowa poddania się przez pracownika szczepieniom ochronnym
Czy pracownik wykonujący pracę przy segregacji odpadów, która wiąże się z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne może odmówić poddania się zalecanym szczepieniom ochronnym, w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej zapewnianej przez pracodawcę?
W myśl art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 924 ze zm.) dalej rozporządzenia, w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych wśród pracowników narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przeprowadza się zalecane szczepienia ochronne wymagane przy wykonywaniu czynności zawodowych. Określa je rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz. U. poz. 40).
Zwracamy uwagę! Pracodawca zobowiązany jest poinformować pracownika narażonego na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przed podjęciem przez niego czynności zawodowych, o rodzaju zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego przy wykonywaniu takich czynności. Koszty przeprowadzania tych szczepień oraz zakupu szczepionek ponosi pracodawca (art. 20 ust. 2 i 3 rozporządzenia).
Jednakże zarówno pracodawca, jak i lekarz medycyny pracy nie mogą zmusić pracownika do poddania się określonym wyżej szczepieniom. Tak też wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 30 stycznia 2020 r. (sygn. akt II SA/Bk 869/19), w uzasadnieniu którego czytamy, że: "(...) nikt nie ma prawa zmusić pracownika do ochrony swojego zdrowia poprzez szczepienia profilaktyczne i pracownik ma prawo odmówić poddania się takim szczepieniom. Tym niemniej w takiej sytuacji (...) odpowiedzialność za ewentualne zachorowanie spada na pracownika, który powinien liczyć się z tym, że w przypadku zachorowania np. na chorobę zawodową, zostanie pozbawiony wszelkich świadczeń odszkodowawczych (...)". Należałoby zatem przyjąć, że odmowa powinna zostać jednoznacznie potwierdzona przez pracownika na piśmie.
