Pierwszy dodatkowy urlop z tytułu niepełnosprawności w razie rozwiązania umowy o pracę - stanowisko MRPiPS
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym (jeżeli nie jest uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego dłuższego niż 10 dni roboczych na podstawie odrębnych przepisów). Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Jest on nabywany w całości, nawet jeżeli pracownik uzyska do niego prawo pod koniec danego roku kalendarzowego. Powyższe wynika z art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913), dalej ustawy o rehabilitacji.
Poza regułami przewidzianymi wprost w ustawie o rehabilitacji, dotyczącymi warunków nabycia tego uprawnienia, do urlopu z tytułu niepełnosprawności, na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, stosuje się Kodeks pracy.
W razie gdy po nabyciu prawa do pierwszego dodatkowego urlopu wypoczynkowego (np. po 10 lipca 2025 r.) w tym samym roku dochodzi do rozwiązania umowy o pracę (np. z dniem 31 sierpnia 2025 r.), to wymiar tego urlopu należy ustalić proporcjonalnie do okresu przepracowanego w tym roku. W związku z tym, że spotkaliśmy się ze stanowiskiem, że do dnia rozwiązania umowy o pracę pracownik musi wykorzystać pełne 10 dni tego urlopu, a w razie jego niewykorzystania należy wypłacić mu ekwiwalent za urlop, wystąpiliśmy w tej sprawie z pytaniem do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
W dniu 1 sierpnia 2025 r. otrzymaliśmy odpowiedź, w której czytamy, że: "W odpowiedzi na pytanie dotyczące przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego z tytułu niepełnosprawności, informujemy, że zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego (...), w przypadku nabycia przez pracownika w trakcie roku kalendarzowego prawa do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze - np. w związku z uzyskaniem orzeczenia o niepełnosprawności - ustala się proporcjonalny wymiar urlopu, uwzględniając wyższy przysługujący wymiar.
Tym samym, w opisanym stanie faktycznym, pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę na czas określony do dnia 31 sierpnia 2025 r., który nabył prawo do dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego z tytułu niepełnosprawności w dniu 10 lipca 2025 r. przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostawania w zatrudnieniu w danym roku kalendarzowym. W przedstawionym przypadku oznacza to prawo do 7 dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego (10 dni x 8/12 = 6,66 dnia, po zaokrągleniu - 7 dni).
Urlop w tym wymiarze pracownik może wykorzystać do dnia rozwiązania stosunku pracy. Jeśli do tego dnia nie zostanie on wykorzystany w naturze (jako czas wolny od pracy), pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. (...)".
