Wpływ doby pracowniczej na planowaną godzinę rozpoczęcia pracy w dniu przypadającym po urlopie wypoczynkowym
Pracownik zatrudniony w organizacji II-zmianowej (600-1400, 1400-2200) od poniedziałku do piątku, w okresie od 4 do 6 sierpnia br. miał zaplanowaną pracę na II zmianę. Czy z uwagi na to, że na te dni udzieliliśmy mu urlopu, mogliśmy w dniu następnym (7 sierpnia br.) zaplanować mu pracę na I zmianę?
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu (art. 1542 § 1 K.p.). W stanowisku udostępnionym naszemu Wydawnictwu 28 października 2016 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśliło, że: "(...) Przy rozliczaniu czasu pracy pracownika oraz ustalaniu dni wolnych od pracy prawne znaczenie nadaje się pojęciu doby pracowniczej, a nie astronomicznej (kalendarzowej). Zatem także pojęcie dnia pracy, którym posługuje się art. 1542 § 1 K.p. należałoby utożsamiać z pojęciem doby pracowniczej. (...) Tak więc udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w danym dniu oznacza w praktyce udzielenie go na konkretną dobę pracowniczą (por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2010 r. II PK 116/10, M.P.Pr. z 2011 r. nr 3, str. 145-147) i pracownik, któremu udzielono takiego urlopu korzysta z 24-godzinnego zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w takim dniu/dobie pracowniczej. (...)".
| Ważne: Przez dobę pracowniczą należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 128 § 3 pkt 1 K.p.). |
Przykładowo, jeżeli w danym dniu pracownik ma zaplanowaną w rozkładzie pracę od 600 do 1400, to doba pracownicza rozpoczyna się o 600 w tym dniu i trwa do 600 w dniu następnym. Generalnie pracownikowi nie można zaplanować pracy w tej samej dobie pracowniczej, czyli jego rozkład nie może przewidywać rozpoczęcia jej w dniu następnym o godzinie wcześniejszej niż w dniu poprzednim (wyjątkiem jest organizacja ruchoma, o której mowa w art. 1401 K.p., jednak z pytania nie wynika, aby pracownik był nią objęty).
Zasada ta dotyczy także sytuacji, gdy pracownik w dniu poprzednim nie rozpoczyna pracy, ponieważ korzysta z urlopu wypoczynkowego (udzielonego na daną dobę pracowniczą). Polecenie pracownikowi wykonywania pracy w ramach doby pracowniczej, na którą udzielono mu urlopu wypoczynkowego (np. w ramach 2 ostatnich jej godzin) może nastąpić tylko w wyniku odwołania go z tego urlopu - po spełnieniu przesłanek, o których mowa w art. 167 K.p., a praca ta będzie stanowiła nadgodziny dobowe, za które pracownik ma prawo do odpowiedniej rekompensaty (por. powołane wcześniej stanowisko MRPiPS).
Zwracamy uwagę! Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu (art. 167 K.p.).
