Pierwszy urlop wypoczynkowy absolwenta

Od 25 sierpnia 2025 r. zatrudniliśmy na podstawie umowy o pracę na czas określony (do 31 sierpnia 2026 r.) absolwenta szkoły wyższej. Ile dni urlopu przysługuje mu w bieżącym roku, jeśli jest to jego pierwsze w życiu zatrudnienie w ramach umowy o pracę? Nadmieniamy, że podczas studiów wykonywał on umowy zlecenia.

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku, tj. 1,66 dnia (1/12 z 20 dni) lub 2,16 dnia (1/12 z 26 dni). Tak wynika z art. 153 § 1 w zw. z art. 154 § 1 K.p. W praktyce kadrowej urlop ten jest nazywany urlopem cząstkowym. Przy ustalaniu prawa do tego urlopu przyjmuje się miesiąc obliczeniowy, a nie kalendarzowy.

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 153 § 2 K.p.).

W aktualnym stanie prawnym pracownik z pytania legitymuje się 8-letnim stażem urlopowym, do którego wliczeniu podlega z tytułu ukończenia szkoły wyższej w wymiarze 8 lat (art. 155 § 1 pkt 6 K.p.).

Zwracamy uwagę! Na dzień oddania niniejszego numeru UiPP do druku w Sejmie procedowana jest ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Przewiduje ona m.in. wliczanie do okresu zatrudnienia okresów wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, w których ta osoba podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Do okresu zatrudnienia wliczać się ma także udokumentowane okresy, o których mowa w poprzednim zdaniu, w których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie odrębnych przepisów. Odrębnym przepisem jest m.in. art. 6 ust. 4 ustawy o sus, na mocy którego osoba fizyczna wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia z tego tytułu nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli jest uczniem szkoły ponadpodstawowej lub studentem, do ukończenia 26 lat.

Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Uprawnienia pracownicze wynikające z wliczenia okresów wymienionych w procedowanej ustawie do okresu zatrudnienia mają przysługiwać od dnia nabycia prawa do tych uprawnień, ale nie wcześniej niż od dnia:

• wejścia w życie procedowanej ustawy, w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy będącego jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 z późn. zm.) albo
• określonego w art. 8 procedowanej ustawy, w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, tj. od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Pracodawca od 25 sierpnia 2025 r. zatrudnił absolwenta szkoły wyższej, na czas określony do 31 sierpnia 2026 r. Prawo do pierwszego urlopu cząstkowego (1/12 z wymiaru należnego po przepracowaniu roku) nabędzie on 24 września 2025 r., a prawo do kolejnych, odpowiednio 24 października, 24 listopada i 24 grudnia 2025 r.

Przyjmując, że do stażu urlopowego wliczeniu podlega tylko z tytułu ukończenia szkoły wyższej - 8 lat, w każdym z ww. dni pracownik będzie nabywał prawo do 1,66 dnia urlopu, czyli 13 godzin i 17 minut urlopu.

Z dniem 1 stycznia 2026 r. pracownik nabędzie prawo do urlopu kolejnego w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w tym roku.

Brak jest podstaw prawnych do zaokrąglania wymiaru urlopu cząstkowego. W literaturze przedmiotu prezentowany jest jednak pogląd, że pracodawca może dokonywać zaokrąglenia w ramach realizacji zasady korzyści pracownika. Uznaje się natomiast powszechnie, że w pierwszym roku zatrudnienia, z racji sposobu nabywania prawa do urlopu, nie podlega on planowaniu. Poza tym powinien być udzielany z uwzględnieniem wszystkich pozostałych reguł wykorzystywania.

Na mocy art. 154² K.p., urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

Powyższe stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.

Udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop.

Przyjmujemy, że pracownik z poprzedniego przykładu jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy, w organizacji od poniedziałku do piątku i obowiązuje go 8-godzinna norma czasu pracy. Dodatkowo zakładamy, że pracownik zwróci się z wnioskiem o urlop na 29 i 30 września br. Pracodawca udzieli pracownikowi urlopu na cały pierwszy dzień (8 godz.) oraz na część drugiego dnia w wymiarze 5 godzin i 17 minut. W drugim dniu pracownik będzie zobowiązany przepracować 2 godziny i 43 minuty (8 godz. - 5 godz. i 17 min.).