Zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, w tzw. ustawie Kamilka
Na dzień oddania niniejszego numeru UiPP do druku na podpis Prezydenta oczekuje ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich oraz niektórych innych ustaw, dalej zwana ustawą nowelizującą. Wejdzie ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (z pewnymi wyjątkami).
Powołanym aktem prawnym wprowadzone zostaną zmiany m.in. w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 1802 ze zm.), dalej ustawie, które mają na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących obowiązków związanych z weryfikowaniem karalności osób mających pracować lub wykonywać inną działalność wobec dzieci. Ustawa nowelizująca dodaje do ustawy przepis art. 2a, w którym wyjaśnione zostały znaczenia występujących w ustawie terminów, budzących dotychczas wątpliwości, m.in.: "innego organizatora" "dopuszczenia do innej działalności", "opieki", "wychowania", "wypoczynku". Ponadto nadaje nowe brzmienie całemu rozdziałowi 3 ustawy - "Obowiązki dotyczące weryfikacji danych o karalności związane ze stosunkiem pracy lub inną działalnością", co ma wyeliminować trudności pojawiające się przy ustalaniu, w jakich sytuacjach należy przeprowadzać weryfikację karalności przed nawiązaniem z daną osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem danej osoby do innej działalności. Na ten temat napiszemy w kolejnym numerze UiPP.
Sygnalizujemy jedynie, że ustawą nowelizującą wprowadzone zostaną ułatwienia dla rodziców i opiekunów, którzy chcą wspierać działania szkoły, przedszkola czy organizatora zajęć dodatkowych. Informacje z Krajowego Rejestru Karnego o osobie rodzica lub opiekuna prawnego będzie uzyskiwała osoba kierująca jednostką systemu oświaty (np. dyrektor szkoły). Formalności te nie będą obciążać rodziców i opiekunów prawnych. Ten tryb zacznie obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od wejścia w życie ustawy nowelizującej. W tym czasie zostanie przygotowany system teleinformatyczny Krajowego Rejestru Karnego, który m.in. umożliwi dyrektorom placówek oświatowych szybkie i bezpłatne uzyskanie potrzebnych informacji (w ciągu 1-2 dni roboczych) na podstawie złożonego zapytania. Do dnia wejścia w życie tego przepisu rodzic lub opiekun prawny przed dopuszczeniem do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, udzielaniem pomocy psychologicznej lub psychoterapeutycznej, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub opieką nad nimi, będzie składał stosowne oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składając oświadczenie będzie obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Oświadczenie to trzeba będzie załączyć do dokumentacji osoby dopuszczonej do innej działalności.
Ustawą nowelizującą przyznaje się pracownikowi miejsca zakwaterowania zbiorowego (np. hotelu), prawo zażądania od osoby dorosłej, z którą przebywa małoletni, przedstawienia dowodu osobistego albo innego dokumentu potwierdzającego ich tożsamość, a w przypadku jego braku przedstawienia dokumentu publicznego zawierającego dane i wizerunek dziecka albo wskazania imienia i nazwiska małoletniego, numeru PESEL (ewentualnie datę urodzenia) małoletniego oraz relacji w stosunku do małoletniego, który z nią przebywa. Wymienionymi w cytowanym przepisie dokumentami publicznymi (obok dowodu osobistego, paszportu ujętymi jako dokumenty tożsamości), są także należące do kategorii trzeciej legitymacje szkolne oraz dokumenty uprawniające do różnego rodzaju ulg (art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych, Dz. U. z 2024 r. poz. 1669 ze zm.). W przypadku odmowy przedstawienia tych danych, pracownik miejsca zakwaterowania zbiorowego będzie miał obowiązek zawiadomienia Policji.
Ustawa nowelizująca dodaje do ustawy przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, co ma zapewnić jej zgodność z RODO. Wprowadza również zmiany w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2025 r. poz. 1043) oraz ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. z 2018 r. poz. 1244 ze zm.).
