Odpisanie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w związku ze śmiercią dłużnika
W księgach rachunkowych ośrodka pomocy społecznej widnieją nienależnie pobrane świadczenia rodzinne. Jednak w związku ze śmiercią osoby, która je pobrała, należności te wygasły. Jakich księgowań w związku z tym dokonać?
| Ośrodek pomocy społecznej w przypadku śmierci osoby, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, powinien wyksięgować (odpisać) widniejące w księgach należności z tego tytułu. Przy czym kwotę należności głównej z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wskazane jest odnieść w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, a odsetek od tych nienależnie pobranych świadczeń - w ciężar kosztów finansowych. Jeśli jednak na wymienione wyżej należności utworzono wcześniej odpis aktualizujący, ich wartość zmniejszy ten odpis. |
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390 ze zm.) określa warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz kwalifikowania tych świadczeń jako nienależnie pobrane. Stosownie do art. 30 ust. 1 tej ustawy, osoba, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, jest obowiązana do ich zwrotu. Nienależnie pobrane świadczenia rodzinne określa art. 30 ust. 2 ww. ustawy.
Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych podlegają zwrotowi łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na rachunek bankowy wskazany przez organ właściwy. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty (por. art. 30 ust. 8 ww. ustawy).
Zgodnie zaś z art. 30 ust. 11 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku śmierci osoby, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, należności, o których mowa w art. 30 ust. 2 i 8 ww. ustawy, wygasają. Tym samym podlegają one odpisaniu (wyksięgowaniu) z ksiąg rachunkowych.
Jeżeli należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych nie były objęte odpisem aktualizującym, to ich wartość odnosi się bezpośrednio w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych, zależnie do rodzaju należności (por. art. 35b ust. 4 ustawy o rachunkowości). Natomiast w sytuacji gdy na wymienione wyżej należności utworzono wcześniej odpis aktualizujący, ich wartość zmniejszy ten odpis (por. art. 35b ust. 3 ustawy o rachunkowości).
|
Wyksięgowanie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych 1. PK - wyksięgowanie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, nieobjętych odpisem aktualizującym: a) w części dotyczącej należności głównej: - Wn konto 761 "Pozostałe koszty operacyjne", b) w części dotyczącej odsetek: - Wn konto 751 "Koszty finansowe", 2. PK - wyksięgowanie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, objętych wcześniej odpisem aktualizującym: a) w części dotyczącej należności głównej: - Wn konto 290 "Odpisy aktualizujące należności", b) w części dotyczącej odsetek: - Wn konto 290 "Odpisy aktualizujące należności", |
Przykład
I. Założenia:
W księgach rachunkowych ośrodka pomocy społecznej na koncie 240 "Pozostałe rozrachunki" widnieją należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w wysokości: 1.600 zł, a na koncie 221 "Należności z tytułu dochodów budżetowych" należność z tytułu odsetek od nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w wysokości: 132 zł. W związku ze śmiercią osoby, która je pobrała, należności te wygasły. Należności odpisano z ksiąg rachunkowych. Należności te nie były objęte odpisem aktualizującym.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - wyksięgowanie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w związku ze śmiercią osoby, która je pobrała: | |||
| a) w części dotyczącej należności głównej | 1.600 zł | 761 | 240 |
| b) w części dotyczącej odsetek | 132 zł | 751 | 221 |
III. Księgowania:
