Transakcje na wielowalutowym rachunku maklerskim
Nasza spółka posiada wielowalutowy rachunek inwestycyjny w biurze maklerskim "XYZ", który zasilamy poprzez zrobienie krajowego przelewu w złotówkach. Później bezpośrednio na rachunku maklerskim dokonujemy zamiany złotych na walutę obcą, np. na dolary amerykańskie. W dniu 5 marca dokonaliśmy konwersji złotych na dolary oraz zakupiliśmy 10 szt. akcji spółki "G". Biuro maklerskie pobrało prowizje od tych transakcji. Jak ująć w ewidencji księgowej ww. operacje? Zaznaczamy, że nie stosujemy przepisów rozporządzenia w sprawie instrumentów finansowych na postawie art. 28b ust. 1 ustawy o rachunkowości.
Transakcje walutowe
Transakcje na rachunkach wielowalutowych generalnie podlegają tożsamemu ujęciu, jak analogiczne transakcje na normalnych rachunkach walutowych. Jeżeli zatem jednostka nabywa walutę obcą, to powinna ująć zakup po kursie faktycznym, po którym przeprowadzono transakcję. Ewentualne prowizje związane z operacjami dotyczącymi zakupu walut ujmowane są w wyniku finansowym okresu.
|
Przykład Spółka posiada wielowalutowy rachunek inwestycyjny w biurze maklerskim "XYZ". Na początku marca na rachunku walutowym USD znajdowało się: 161 USD (zakup ujęty pierwotnie po kursie: 3,999 zł/USD). W dniu 5 marca spółka: a) dokonała konwersji złotówek na dolary, wymieniając: 1.216 USD z zastosowaniem kursu: 3,98795 zł/USD (Forex); przy tej operacji biuro maklerskie pobrało prowizję w wysokości: 20 zł, b) zakupiła 10 szt. akcji spółki "G" (wartość transakcji: 1.336,79 USD); przy tej operacji biuro maklerskie pobrało prowizję w wysokości: 5 zł. Z uwagi na fakt, iż spółka nabyła: 1.216 USD po kursie: 3,98795 zł/USD, to o taką wartość należy pomniejszyć środki pieniężne w złotówkach i zwiększyć środki pieniężne w dolarach. Zakładając, że spółka prowadzi ewidencję środków pieniężnych dla danego rachunku maklerskiego na jednym koncie, to operację taką należy ująć na różnych kontach analitycznych dla tego konta. Natomiast prowizja związana z przeprowadzoną transakcją wymiany waluty w kwocie: 20 zł ujmowana jest w kosztach okresu (w wyniku finansowym okresu). W związku z tym, że dotyczy ona stricte wymiany waluty, uzasadnione jest ujęcie jej w kosztach finansowych. |
Nabycie akcji
W przypadku nabycia akcji na rachunku maklerskim, przeprowadzając transakcję w walucie obcej, jednostka powinna ująć inwestycję finansową po kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień transakcji (por. art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości). Oznacza to, że wydając walutę ujętą na rachunku wielowalutowym należy ustalić różnicę kursową, jeżeli kurs, po jakim ujęta jest waluta różni się od kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień nabycia akcji.
|
Przykład Uwzględniając dane z poprzedniego przykładu spółka powinna ująć w księgach rachunkowych nabytą inwestycję po kursie: 3,982 zł/USD (kurs NBP z 4 marca 2024 r.), czyli w kwocie: 5.323,10 zł (tj. 1.336,79 USD × 3,982 zł/USD). Jednocześnie powinna ująć rozchód waluty z rachunku wielowalutowego (według metody FIFO): a) 161 USD × 3,999 zł/USD = 643,84 zł, b) (1.336,79 USD - 161 USD) × 3,98795 zł/USD = 4.688,99 zł, c) łączna kwota rozchodu w złotówkach: 5.332,83 zł. Kwota zapłacona (5.332,83 zł) stanowi uregulowanie zobowiązania z tytułu nabycia akcji w kwocie: 5.323,10 zł. W związku z tym, że kwota wydatkowana przewyższa wartość nabytych akcji, na transakcji tej powstała ujemna różnica kursowa w kwocie: 9,73 zł, która kwalifikuje się do ujęcia jako koszt finansowy. Wartość początkową akcji (5.323,10 zł) należy powiększyć dodatkowo o koszt prowizji związanych z ich zakupem (5 zł), co spowoduje, że łączna wartość początkowa akcji spółki "G" wyniesie: 5.328,10 zł. |
W omawianym przypadku dopiero w momencie rozchodu akcji (ich sprzedaży) jednostka ustalałaby zysk/stratę na ich zbyciu.
Warto wspomnieć, że jako uproszczenie jednostka mogłaby dla potrzeb bilansowych (na mocy art. 35 ustawy o rachunkowości) wycenić inwestycję finansową w cenie zakupu (5.323,10 zł). Rozwiązanie takie jest dopuszczalne, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji są nieistotne. Przyjmując takie rozwiązanie, akcje spółki "G" można ująć w kwocie: 5.323,10 zł, a prowizję w kwocie: 5 zł wykazać w wyniku finansowym okresu.
