Powiązanie sprawozdania z działalności z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym
Z treści art. 49 ust. 3a ustawy o rachunkowości wynika, że w przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami zawartymi w sprawozdaniu z działalności jednostki, sprawozdanie z działalności jednostki powinno zawierać odniesienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe wyjaśnienia dotyczące tych kwot. Na kolejnych stronach przedstawiamy przykłady zastosowania tego przepisu w praktyce.
|
Przykład 1 W zakresie planowanego rozwoju zarząd jednostki wskazał w sprawozdaniu finansowym, że w 2024 r. rozpoczęto proces zmierzający do nabycia nowej linii produkcyjnej i określił wartość planowanych nakładów na 2 mln zł. Jeśli w tym celu uiszczono już zaliczki na poczet tej inwestycji, należy w sprawozdaniu z działalności wskazać, że kwoty zaliczek wpłaconych z tego tytułu figurują w bilansie w pozycji zaliczek na środki trwałe w budowie, a w rachunku przepływów pieniężnych - w innych wydatkach inwestycyjnych. Informacja o tym, zawarta w sprawozdaniu z działalności, powinna być spójna z tą zawartą w nocie dodatkowych informacji i objaśnień, odnośnie planowanych nakładów inwestycyjnych. |
|
Przykład 2 Spółka realizująca eksportowe dostawy złożonych i drogich urządzeń narażona jest na ryzyko spadku kursu waluty, w której rozliczane są dostawy. O tym ryzyku zarząd powinien poinformować w sprawozdaniu z działalności, wskazując jednocześnie na powzięte w tym obszarze zabezpieczenia. Jeżeli jednostka zabezpiecza należności z tytułu dostaw eksportowych z odroczoną płatnością kontraktami terminowymi forward bądź opcjami walutowymi, i w bilansie wystąpiły z tego tytułu aktywa bądź zobowiązania finansowe, to należy w sprawozdaniu z działalności powołać stosowne pozycje sprawozdania finansowego, w których je ujęto. |
|
Przykład 3 Zarząd w sprawozdaniu z działalności ujawnił informację o tym, że pogorszyła się sytuacja finansowa podmiotu zależnego, na rzecz którego udzielił poręczenia kredytu. W tej sytuacji należy podać wartość utworzonej rezerwy, miejsce jej odniesienia w rachunku zysków i strat oraz wskazać, że informację o poręczeniu ujawniono w stosownej nocie dodatkowych informacji i objaśnień. Istnieje też konieczność uzasadnienia, jakie były przesłanki udzielenia poręczenia. |
|
Przykład 4 Jednostka prowadziła w 2024 r. i w latach wcześniejszych prace rozwojowe. Zarząd jednostki podał w sprawozdaniu z działalności informację o tym, że w 2024 r. zostały one zakończone z wynikiem pozytywnym, określając jednocześnie kwotę nakładów, istotę i znaczenie zakończonych prac dla spółki. Należy w tym kontekście odnieść się do pozycji bilansowej wartości niematerialnych i prawnych oraz stosownej noty zawartej w dodatkowych informacjach i objaśnieniach dotyczącej zmiany wartości początkowej i umorzenia wartości niematerialnych i prawnych wskazując pozycje, do których odniesiono zakończone prace rozwojowe. Ze względu na powyższy wymóg, przed podpisaniem sprawozdania z działalności celowe jest uzgodnienie stwierdzeń tam zawartych z działem finansowo-księgowym, pod kątem zapewnienia spójności tego sprawozdania z rocznym sprawozdaniem finansowym. Koniecznie należy to uczynić w odniesieniu do ostatecznych wersji obu sprawozdań. Niespójności, które mogą wystąpić przedstawiają przykłady 5 i 6. |
|
Przykład 5 W sprawozdaniu z działalności za 2024 r. zarząd podał informację, że w styczniu 2025 r. ogłosił upadłość jeden z głównych dostawców zaopatrujących jednostkę w niezbędny w jej procesach produkcyjnych surowiec, którego zapas wystarczy zaledwie na 3-4 miesiące pracy. Pozyskanie surowca w odpowiednio korzystnej cenie z innego źródła jest niepewne z uwagi na sytuację geopolityczną, w tym obserwowane "wojny celne". Tymczasem w przygotowanym sprawozdaniu finansowym brak wskazania zagrożenia działalności (we wprowadzeniu oraz w stosowanej nocie dodatkowych informacji i objaśnień), brak też informacji o znaczącym zdarzeniu po dniu bilansowym. |
|
Przykład 6 W sprawozdaniu z działalności wyliczono i podano wskaźniki płynności finansowej, które oparto na pierwszej wersji sprawozdania finansowego. Po jakimś czasie księgowość sporządziła kolejną wersję sprawozdania, w której jedną z istotnych należności pokryto odpisem aktualizującym. Nie przeprowadzono procedury uzgodnienia danych na ostatecznych wersjach obu sprawozdań, w związku z czym wskaźniki płynności wyliczone w sprawozdaniu z działalności są nieprawidłowe, a kwota należności przyjęta do wyliczenia wskaźnika odbiega od tej wynikającej z bilansu. |
Warto również zwrócić uwagę na to czego nie umieszcza się w sprawozdaniu z działalności. Przede wszystkim do sprawozdania z działalności nie należy kopiować danych zawartych w sprawozdaniu finansowym, ani powielać tych danych. Często spotyka się np. umieszczone w tabeli kwoty kosztów rodzajowych w postaci skopiowanego fragmentu rachunku zysków i strat. Nie ma potrzeby powielania tych danych z rachunku zysków i strat do sprawozdania z działalności, chyba że towarzyszy temu intencja skomentowania istotnych zmian kwot zawartych w sprawozdaniu finansowym w porównaniu z okresem ubiegłym lub gdy w sprawozdaniu z działalności wyliczane są w oparciu o te kwoty jakieś wskaźniki finansowe. Jednak w takim przypadku zawsze należy sprawdzić zgodność podanych kwot ze sprawozdaniem finansowym. Oczywiście w sprawozdaniu z działalności nie ujawnia się również informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, nie jest celowe podawanie danych umożliwiających identyfikację kontrahentów, z którymi jednostka współpracuje. Nie ujawnia się również szczegółów toczących się negocjacji. Nie podaje się też danych wrażliwych lub objętych tajemnicą związaną np. z obronnością (dotyczy to w szczególności szeroko pojętych firm zbrojeniowych, także ich dostawców i kooperantów).
