Ulepszenie rzeczowego składnika majątku trwałego odpisanego uprzednio w koszty zużycia materiałów
W momencie przyjęcia do używania odpisaliśmy wartość środka trwałego w koszty zużycia materiałów, ze względu na jego nieistotną wartość. Obecnie ponieśliśmy nakłady na ulepszenie tego składnika majątku, przekraczające przyjętą w naszej jednostce wartość graniczną. Jak powinniśmy je zaksięgować?
| W przypadku gdy jednostka odpisała wartość środka trwałego w koszty zużycia materiałów w momencie przyjęcia go do używania i poniosła nakłady skutkujące ulepszeniem tego składnika majątku, przekraczające przyjętą w jednostce wartość graniczną, to może wprowadzić wartość początkową tego składnika majątku do ewidencji środków trwałych i powiększyć ją o koszty ulepszenia. Może również koszty ulepszenia odpisać w koszty danego okresu sprawozdawczego. |
Definicję ulepszenia zawiera art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości. W myśl tego przepisu wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegające na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji. Koszty ulepszenia powodują, że wartość użytkowa środka trwałego po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. W księgach rachunkowych nakłady ponoszone na ulepszenie środka trwałego odnosi się na stronę Wn konta 08 "Środki trwałe w budowie", w korespondencji ze stroną Ma odpowiedniego konta zespołu 1, 2, 3, 5 lub 6. Po zakończeniu prac związanych z ulepszeniem środka trwałego objętego ewidencją bilansową, koszty zgromadzone na koncie 08 przeksięgowuje się na konto 01 "Środki trwałe". W wyniku takiego przeksięgowania powstaje nowa wartość początkowa środka trwałego powiększona o koszty jego ulepszenia. Stanowi ona podstawę do dokonywania dalszych odpisów amortyzacyjnych. Odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego objętego ulepszeniem dokonuje się na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, czyli drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Co istotne, suma wszystkich odpisów amortyzacyjnych nie może przekroczyć nowej powiększonej o ulepszenie wartości początkowej środka trwałego. Nakłady poniesione na ulepszenie jednostka może rozliczać także w bieżące koszty działalności, jeśli uzna ich wartość za nieistotną. Jak wynika bowiem z art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości jednostki mogą stosować uproszczenia, jeśli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy. Ustalając uproszczenia dla celów rachunkowości, trzeba pamiętać, że nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne (por. art. 4 ust. 4a ww. ustawy). Jednostka w polityce rachunkowości może przyjąć uproszczenie polegające na tym, że dla celów bilansowych (jak i podatkowych) wartości początkowej środków trwałych nie zwiększają nakłady na ulepszenie, których łączna kwota poniesiona w danym roku obrotowym nie przekracza wartości określonej w przepisach podatkowych, tj. obecnie 10.000 zł, jeśli jest to dla jednostki kwota nieistotna. W takiej sytuacji nakłady poniesione na ulepszenie zostaną zaliczone bezpośrednio do kosztów podstawowej działalności operacyjnej.
Jeżeli jednostka odpisała wartość składnika rzeczowych aktywów trwałych w koszty zużycia materiałów w momencie przyjęcia go do używania i obecnie poniosła nakłady skutkujące jego ulepszeniem, przekraczające przyjętą w jednostce wartość graniczną, to może zastosować jedno z poniższych rozwiązań:
1) wprowadzić wartość początkową odpisanego składnika majątku do ewidencji środków trwałych, zapisem po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych" i powiększyć wartość początkową tego środka trwałego o koszt ulepszenia, a następnie dokonywać odpisów amortyzacyjnych za zasadach, o których mowa w art. 32 ustawy o rachunkowości, lub
2) odpisać nakłady poniesione na ulepszenie jednorazowo w koszty danego okresu sprawozdawczego lub rozliczać je stopniowo poprzez czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zakładając że ww. nakłady, jako dotyczące składnika majątku nieobjętego ewidencją środków trwałych, nie mogą być uznane za ulepszenie środka trwałego.
Decyzja co do sposobu postępowania w tej sprawie zależy od kierownika jednostki.
