Składniki majątku trwałego otrzymane nieodpłatnie przez SP ZOZ od organu założycielskiego
SP ZOZ w listopadzie 2024 r. dokumentem PT otrzymał od organu założycielskiego windę wraz z montażem oraz sprzęt medyczny. Jak ująć to zdarzenie w księgach - w korespondencji z kontem funduszu, czy z kontem rozliczeń międzyokresowych przychodów? Nie ma na to dodatkowych dokumentów mówiących o przekazaniu na własność. W poprzednich okresach w ten sam sposób przekazano roboty budowlane, czyli ulepszenie budynku posiadanego w nieodpłatnym użytkowaniu. Zdarzenie to ujęto w księgach w korespondencji z kontem funduszu.
| Składniki majątku trwałego otrzymane przez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SP ZOZ) od organu założycielskiego wskazane jest ująć w księgach zakładu w korespondencji z kontem funduszu (a nie z kontem rozliczeń międzyokresowych przychodów), jeśli otrzymał je na podstawie umowy nieodpłatnego użytkowania. |
W przypadku nieodpłatnie otrzymywanych przez SP ZOZ składników majątkowych mają zastosowanie zasady ogólne wynikające z ustawy o rachunkowości, w tym w szczególności postanowienia art. 41 tej ustawy. Z przepisu tego wynika, iż rozliczeń międzyokresowych przychodów dokonuje się w stosunku do przyjętych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych.
Przepisów art. 41 ustawy o rachunkowości nie stosuje się jednak do składników majątkowych otrzymanych na podstawie umowy nieodpłatnego użytkowania. Regulacje art. 56 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 799 ze zm.) wskazują bowiem, iż wartość majątku SP ZOZ określa m.in. fundusz założycielski, który stanowi wartość wydzielonej SP ZOZ części mienia Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub uczelni medycznej, w tym przekazanego w nieodpłatne użytkowanie.
W przypadku SP ZOZ istotne znaczenie dla ustalenia sposobu ewidencji nieodpłatnie otrzymanych składników majątkowych ma więc forma prawna, w jakiej następuje przekazanie danego składnika do używania. Jeśli bowiem SP ZOZ otrzymuje składnik majątku spełniający kryteria dla uznania go za środek trwały:
1) na podstawie umowy nieodpłatnego użytkowania (bez przenoszenia własności), to jego wartość (wynikającą z zawartej umowy) powinien ująć w księgach rachunkowych po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 80 "Fundusz założycielski",
2) nieodpłatnie na własność, np. na podstawie umowy darowizny, to jego wartość powinien ująć w księgach rachunkowych po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".
Z pytania wynika zaś, iż SP ZOZ nie posiada dokumentów świadczących o przekazaniu mu na własność windy i sprzętu medycznego. Zakładamy więc, iż zostały one przekazane na podstawie umowy nieodpłatnego użytkowania (bez przenoszenia własności). W związku z tym składniki te powinny zostać wprowadzone do ewidencji środków trwałych SP ZOZ w korespondencji z funduszem założycielskim.
Warto również zaznaczyć, iż skoro budynek, o którym mowa w pytaniu będący własnością organu założycielskiego (podmiotu tworzącego) został oddany SP ZOZ do nieodpłatnego użytkowania i wprowadzono go do ewidencji w korespondencji z kontem funduszu, to również otrzymane od podmiotu tworzącego ulepszenia tego budynku (tu: winda wraz z montażem oraz sprzęt medyczny) wskazane jest zaksięgować w korespondencji z kontem funduszu.
