Operacyjny leasing zwrotny w księgach korzystającego

Według pkt 9.3 KSR nr 5, jeżeli umowa leasingu ma charakter leasingu operacyjnego, a transakcja sprzedaży została przeprowadzona przy zastosowaniu cen odpowiadających wartości rynkowej przedmiotu leasingu (co dotyczy ceny sprzedaży i opłat leasingowych), to zysk lub strata na sprzedaży przedmiotu leasingu wpływają u korzystającego na wynik finansowy okresu sprzedaży. Zasadę tę stosuje się również gdy:

1) cena sprzedaży, mimo że jest niższa od ceny rynkowej, jest wyższa od wartości bilansowej (netto) przedmiotu umowy,

2) straty na sprzedaży przedmiotu leasingu nie rekompensują przyszłe niższe niż rynkowe opłaty leasingowe.

Jeżeli stratę poniesioną na sprzedaży przedmiotu leasingu rekompensują przyszłe opłaty leasingowe, niższe od rynkowych, to stratę rozlicza się w czasie i odpisuje proporcjonalnie do opłat leasingowych w koszty przez okres leasingu. W księgach rachunkowych rozliczenie w czasie poniesionej straty wiąże się z dokonaniem zapisu po stronie Wn konta 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe", w korespondencji ze stroną Ma konta 76-0 lub konta 73-0. Natomiast odpisanie straty proporcjonalnie do opłat leasingowych w koszty ujmuje się zapisem po stronie Wn konta 40 "Koszty według rodzajów" i/lub odpowiedniego konta w zespole 5, w korespondencji ze stroną Ma konta 65-1.

Z kolei w sytuacji gdy cena sprzedaży przewyższa wartość rynkową przedmiotu leasingu, to kwotę przekraczającą wartość rynkową odnosi się na rozliczenia międzyokresowe przychodów i rozlicza w czasie przez okres trwania leasingu, odpowiednio zmniejszając opłaty leasingowe. W księgach rachunkowych kwotę przekraczającą wartość rynkową przedmiotu leasingu ujmuje się zapisem po stronie Wn konta 76-1 lub konta 73-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". Natomiast odpisanie nadwyżki na zmniejszenie opłat leasingowych ujmuje się zapisem po stronie Wn konta 84, w korespondencji ze stroną Ma konta 40 i/lub odpowiedniego konta w zespole 5.

Poniżej przedstawiamy przykład opracowany na podstawie przykładu zamieszczonego w pkt 9.3 KSR nr 5, dotyczący ewidencji operacyjnego leasingu zwrotnego w księgach rachunkowych korzystającego.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka "X" (korzystający) zawarła umowę operacyjnego leasingu zwrotnego. Przedmiot tej umowy sprzedała finansującemu ze stratą. W zawartej umowie strony uzgodniły opłaty leasingowe na poziomie niższym od rynkowych. Wartość netto przedmiotu umowy (towaru) na dzień jego zbycia finansującemu wynosiła: 60.000 zł, a cena sprzedaży wynosiła: 50.000 zł. Umowę leasingu zawarto na 3 lata.
2. Zgodnie z polityką rachunkowości jednostki, ewidencję kosztów podstawowej działalności operacyjnej prowadzi się tylko na kontach zespołu 4. W przykładzie pominięto kwestię VAT.
3. Harmonogram opłat kształtował się następująco (w zł):

II. Rozliczenie straty na sprzedaży przedmiotu umowy proporcjonalnie do wysokości opłat leasingowych (w zł):

III. Dekretacja:

IV. Księgowania: