Należna brokerowi prowizja za pośrednictwo w zakupie towarów, podwyższająca cenę ich nabycia

Zgodnie z umową brokerską, za każdą tonę dostarczonego towaru broker otrzymuje 2 euro. Prowizję, po przeliczeniu na walutę polską, doliczamy do dokumentu PZ, gdyż zwiększa ona cenę zakupu towaru. Po kilku miesiącach, gdy towar jest już przez nas sprzedany, broker wystawia fakturę zbiorczą. Ponieważ prowizja jest wyrażona w walucie obcej, to powstaje różnica (z wyceny walutowej) pomiędzy prowizją zarachowaną, doliczoną do PZ, a prowizją zafakturowaną. Jak należy rozliczyć tę różnicę? Czy można wyksięgować ją na konto "Wartość sprzedanych towarów", gdyż towar jest już sprzedany? Czy można potraktować ją jak różnicę kursową?

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o rachunkowości, przez rzeczowe aktywa obrotowe rozumie się materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Z kolei w art. 28 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy wskazano, iż rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy. Jednocześnie z art. 28 ust. 11 pkt 1 ustawy o rachunkowości wynika, że na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych nabyte lub powstałe zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych - według cen nabycia lub kosztów wytworzenia. Zgodnie zaś z art. 28 ust. 2 ww. ustawy, cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów (tutaj: towarów), obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Biorąc powyższe pod uwagę, prowizja płacona brokerowi za pośrednictwo w zakupie towarów powinna zwiększyć cenę nabycia tych towarów. Z pytania wynika przy tym, iż prowizja brokerska (w wysokości 2 euro za każdą tonę dostarczonego towaru) doliczana jest do ceny nabycia towaru na dokumencie PZ. Następnie po kilku miesiącach broker wystawia fakturę zbiorczą za prowizję. Ponieważ prowizja jest wyrażona w walucie obcej, to powstaje różnica pomiędzy prowizją zarachowaną, doliczoną do PZ a prowizją zafakturowaną. Powyższa różnica powinna - naszym zdaniem - skorygować cenę nabycia towarów. Jeżeli różnica dotyczy towarów jeszcze niesprzedanych, to należy odpowiednio skorygować wartość zapasów znajdujących się w magazynie. W takim przypadku ujmuje się ją na koncie 33 "Towary". Natomiast w przypadku, gdy różnica dotyczy już sprzedanych towarów, należy skorygować koszty ujęte na koncie 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)". Co istotne, przedmiotowa różnica - wynikająca z przeliczenia prowizji brokerskiej na potrzeby dokumentu PZ oraz przeliczenia prowizji na walutę polską według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury - nie jest różnicą kursową rozliczaną wynikowo, tzn. odnoszoną odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych.