Sprzedaż premiowa na gruncie podatku dochodowego

Gratisy dodawane do zakupów w określonej ilości lub o określonej wartości to jedno z najpopularniejszych - z uwagi na swoją skuteczność - działań marketingowych. Takie gratisy kwalifikowane są w podatku dochodowym jako nagroda (premia) otrzymywana w ramach tzw. sprzedaży premiowej przez uczestników akcji promocyjnych. Dla ich zakwalifikowania jako sprzedaży premiowej ważne jest to, że nagrodami są towary lub usługi inne niż będące przedmiotem głównej transakcji. Firma przyznająca premie, jak również odbiorca nagrody powinni rozliczyć w podatku dochodowym wartość odpowiednio wydatków na nabycie oraz wartość uzyskanego przysporzenia.

Skutki po stronie organizatora

Zazwyczaj podmiot organizujący sprzedaż premiową zakłada, że dzięki niej podniesie atrakcyjność zakupów dokonywanych w jego firmie przez klientów, a co za tym idzie - uda mu się zwiększyć sprzedaż, doprowadzając do wzrostu zainteresowania własną ofertą i w konsekwencji zwiększyć uzyskiwane w prowadzeniu działalności przychody. Mając tak zdefiniowane cele podejmowanych w tym zakresie działań, organizator sprzedaży premiowej wydatki związane z jej przygotowaniem ma prawo rozliczyć w firmowych kosztach podatkowych - i to zarówno te organizacyjne (m.in. doradztwa przy organizacji sprzedaży czy opracowania jej regulaminu), jak i poniesione na zakup lub wytworzenie nagród z tytułu uczestnictwa w takiej akcji. Fiskus w wydawanych w tym zakresie interpretacjach przyjmuje, że ujęciu w kosztach podatkowych podlegają nie tylko nagrody o niewielkiej wartości, ale też takie, których wartość jest znaczna (np. wycieczka zagraniczna). Tu jednak musi być jednoznacznie spełniony warunek dotyczący motywowania uczestników sprzedaży premiowej do zakupów.

Należy podkreślić, że dla ujęcia w kosztach podatkowych omawianych wydatków niezbędne jest ich prawidłowe udokumentowanie. Dokumentacja zgromadzona przez organizatora promocji powinna potwierdzać cel, a tym samym zasadność przeprowadzenia takiej akcji i - jak wynika z interpretacji wydawanych przez Dyrektora KIS - obejmować co najmniej: regulamin sprzedaży premiowej, dokumentację potwierdzającą spełnienie warunku niezbędnego dla otrzymania upominku oraz potwierdzenie odebrania nagrody przez beneficjentów lub listę nagrodzonych osób i ilości wydanych nagród. Będąc w posiadaniu takich dowodów, organizator sprzedaży premiowej może jednoznacznie wykazać, jaki był charakter i cel poniesienia wydatków na jej przeprowadzenie, a także udowodnić, że nie stanowią one wydatków reprezentacyjnych wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów w oparciu o art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o pdof oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o pdop.

Nagroda i obowiązki płatnika pdof

Gdy beneficjentem premii przyznanej w sprzedaży premiowej jest osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą, to wartość otrzymanej przez nią nagrody w podatku dochodowym klasyfikuje się jako przychód zasadniczo podlegający opodatkowaniu 10% ryczałtem (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdof). Jednak w oparciu o uregulowania wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o pdof nagrody, których jednorazowa wartość nie przekracza 2.000 zł, korzystają z przewidzianego w tym przepisie zwolnienia przedmiotowego z pdof. Gdy natomiast jest wyższa, to w całości podlega opodatkowaniu. Zryczałtowany podatek organizator sprzedaży premiowej, jako płatnik pdof, pobiera od pełnej wartości nagrody. Jeżeli jest to nagroda niepieniężna, to osoba ją otrzymująca ma obowiązek wpłacić płatnikowi kwotę należnego ryczałtu przed udostępnieniem nagrody (art. 41 ust. 7 pkt 1 ustawy o pdof). Pobrany podatek podlega wpłacie na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu jego pobrania. Natomiast po zakończeniu roku jest on wykazywany w składanej do końca stycznia następnego roku podatkowego deklaracji rocznej PIT-8AR.

Rozliczenie premii u przedsiębiorcy

Gdy to przedsiębiorca w związku ze swoją działalnością uczestniczy w sprzedaży premiowej, wówczas nagroda otrzymana przez niego stanowi przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o pdof i art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop. Taka klasyfikacja otrzymanego świadczenia znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez fiskusa. W efekcie wartość nagrody otrzymanej przez przedsiębiorcę w sprzedaży premiowej - jeżeli jest osobą fizyczną - nie podlega na gruncie podatku dochodowego opodatkowaniu 10% ryczałtem, nie ma do niej zastosowania również zwolnienie z pdof wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o pdof. Taki przedsiębiorca przychód uzyskany z nagrody musi opodatkować na tych samych zasadach co pozostałe przychody z prowadzonej działalności gospodarczej.

Przychód z nagrody uzyskanej w sprzedaży premiowej - zarówno u podatników pdof, jak i pdop - powstaje w momencie uzyskania nagrody, a jego wysokość ustala się w oparciu o art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy o pdof i odpowiednio art. 12 ust. 6 pkt 4 ustawy o pdop.

Pracownicy kontrahentów

Sądy administracyjne bardzo długo potwierdzały stanowisko fiskusa uznając, że nie ma podstaw do stosowania zwolnienia z pdof wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o pdof do wartości nagród wydawanych pracownikom kontrahentów odpowiedzialnym za zamówienia towarów (usług).

Obecnie jednak w omawianej kwestii stanowisko fiskusa jest przyjazne podatnikom. Przyjmuje on bowiem, że wskazane zwolnienie z pdof znajduje zastosowanie także wówczas, gdy nagroda jest przyznawana osobie innej niż ta, która dokonała zakupu towaru/usługi w ramach akcji promocyjnej, czyli również pracownikowi kontrahenta (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 25 stycznia 2024 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.1041.2023.1.EC).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163)

Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.)